Najwyższe dopuszczalne stężenia niektórych substancji szkodliwych ulegną zmianie. Minister rodziny, pracy i polityki społecznej w porozumieniu z ministrem zdrowia przygotowują rozporządzenie zmieniające normy najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Projekt nowego aktu prawnego opublikowano na stronach Rządowego Centrum Legislacji; został on skierowany do uzgodnień międzyresortowych.
Celem nowego rozporządzenia jest wdrożenie do prawa krajowego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy.
Rząd chce, żeby zmiany weszły w życie 5 kwietnia 2024 r. – do tego dnia Polska ma obowiązek wdrożenia dyrektywy 2022/431.
Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS)
Wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego przepisami Kodeksu pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.
Najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh)
Wartość średnia stężenia, które nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina.
Najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe (NDSP)
Wartość stężenia, która ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być w środowisku pracy przekroczona w żadnym momencie.
Normy zmienią się w odniesieniu do siedmiu substancji
Projektowane rozporządzenie ma zmienić normy dla siedmiu substancji szkodliwych. Są nimi:
- Benzen
- do 4 kwietnia 2026 r. – NDS będzie wynosić jak dotychczas 1,6 mg/m3 (0,49 ppm),
- od 5 kwietnia 2026 r. – 0,66 mg/m3 (0,2 ppm).
- Akrylonitryl
- do 4 kwietnia 2026 r. – NDS będzie wynosić jak obecnie 2 mg/m3 , NDSCh 10 mg/m3.
- od 5 kwietnia 2026 r. – NDS 1 mg/m3 (0,45 ppm), NDSCh) – 3 mg/m3 (1,4 ppm),
- Nikiel (Ni) i jego związki – w przeliczeniu na Ni, wartości NDS będą określone osobno dla niklu metalu – w przeliczeniu na Ni (zostanie dodany nowy normatyw) oraz dla związków niklu – w przeliczeniu na Ni.
- do 17 stycznia 2025 r. – dla związków niklu w przeliczeniu na Ni, będzie obowiązywała nowa wartość dopuszczalna wynosząca 0,1 mg/m3 (NDS) dla frakcji wdychalnej,
- od 18 stycznia 2025 r. – dla związków niklu w przeliczeniu na Ni, wartości NDS będą wynosić 0,01 mg/m3 dla frakcji respirabilnej i 0,05 mg/m3 dla frakcji wdychalnej,
- dla nowododanego normatywu nikiel metal – w przeliczeniu na Ni, wartość NDS wyniesie 0,25 mg/m3.
- 1-Naftyloamina – wartość NDS wzrośnie z obecnej 0 mg/m3 do 3,5 mg/m3, bez ustanawiania NDSCh
- Ftalan dibutylu – wartość NDS zostanie obniżona z 5 mg/m3 do 0,6 mg/m3, bez ustanawiania NDSCh.
- Ftalan bis(2-etyloheksylu) – wartość NDS ulegnie obniżeniu z 1 mg/m3 do 0,8 mg/m3 bez ustanawiania NDSCh (którego wartość wynosi obecnie 5 mg/m3).
- Izopren – wartość NDS spadnie z 100 mg/m3 do 8 mg/m3 (2,8 ppm), bez ustanawiania NDSCh (obecnie: 300 mg/m3).
Nowe substancje w rozporządzeniu
Wykaz czynników chemicznych, który zawiera załącznik do rozporządzenia zostanie poszerzony o dwanaście nowych substancji chemicznych. Nowe rozporządzenie określi wartości dopuszczalnych stężeń tych substancji. Są nimi:
- Czerwień zasadowa 9 – wartość NDS 0,02 mg/m3, bez ustalania wartości NDSCh i NDSP (najwyższego dopuszczalnego stężenia pułapowego).
- N-Metyloformamid – wartość NDS 3,3 mg/m3, bez ustalania wartości NDSCh i NDSP.
- 2-Metoksypropan-1-ol – wartość NDS 20 mg/m3, wartość NDSCh 40 mg/m3, bez ustalania wartości NDSP.
- Dekan-1-ol i jego izomery: dekan-2-ol, dekan-3-ol, dekan-4-ol i dekan-5-ol – wartość NDS 30 mg/m3, wartość NDSCh 60 mg/m3, bez ustalania wartości NDSP.
- 5-Chloro-2-metylo-2H-izotiazol-3-on i 2-metylo-2H-izotiazol-3-on (masa poreakcyjna 3:1) – wartość NDS 0,2 mg/m3, wartość NDSCh 0,4 mg/m3, bez ustalania wartości NDSP.
- 2,6-Di-tert-butylo-4-metylofenol – wartość NDS 10 mg/m3, bez ustalania wartości NDSCh i NDSP.
- 1-Etylo-2-pirolidon – wartość NDS 30 mg/m3, wartość NDSCh 60 mg/m3, bez ustalania wartości NDSP.
- Enfluran – wartość NDS 38 mg/m3 (5 ppm), bez ustalania wartości NDSCh i NDSP.
- Fosforan trifenylu – wartość NDS 10 mg/m3, bez ustalania wartości NDSCh i NDSP.
- Ftalan diizobutylu (DBP) – wartość NDS 4 mg/m3, bez ustalania wartości NDSCh i NDSP.
- Metakrylan 2,3-epoksypropylu – wartość NDS 0,3 mg/m3 (0,05 ppm), wartość NDSCh 0,6 mg/m3 (0,1 ppm), bez ustalania wartości NDSP.
- Oksym butan-2-onu – wartość NDS 1 mg/m3 (0,3 ppm), wartość NDSCh 3 mg/m3 (0,9 ppm), bez ustalania wartości NDSP,.
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy – projekt z dnia 16 stycznia 2024 r.