Zgodnie z art. 92(1) Kodeksu pracy pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.
Kto jest uprawniony do odprawy emerytalnej i rentowej?
Do odprawy emerytalnej lub rentowej mają prawo osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, a także wyboru.
Nie ma znaczenia z czyjej inicjatywy i w jakim trybie został rozwiązany stosunek pracy. Prawo do takiego świadczenia nie jest też zależne od charakteru umowy ani też od stażu pracy u danego pracodawcy.
Kiedy odprawa nie przysługuje?
Pracownik ma prawo do otrzymania odprawy z tytułu przejścia na emeryturę lub rentę tylko raz. Odprawa emerytalno-rentowa nie przysługuje, jeśli uzyskano już takie świadczenie u poprzedniego pracodawcy. To samo dotyczy przypadku, gdy zatrudnionemu przyznano odprawę rentową, a następnie przeszedł on na emeryturę. Pracodawca powinien zawrzeć w świadectwie pracy informację o wypłaceniu pracownikowi takiego świadczenia.
Odprawa emerytalna lub rentowa nie może zostać przyznana osobie, która uzyskała prawo do renty lub emerytury, ale kontynuuje zatrudnienie.
Odprawa emerytalna i rentowa nie przysługuje również osobom uprawnionym do pobierania świadczenia przedemerytalnego czy renty rodzinnej.
Wysokość odprawy
Jeżeli pracownik spełnił warunki do wypłaty odprawy, pracodawca jest zobowiązany do jej wypłacenia. Wysokość odprawy powinna być równa co najmniej wartości jednomiesięcznego wynagrodzenia za pracę. Jest to wartość gwarantowana, ale pracodawca może wypłacić świadczenie w wyższej kwocie.
Wysokość odprawy emerytalnej i rentowej nie jest zależna od okresu zatrudnienia w danym zakładzie pracy. Obliczając ją, należy stosować zasady jak przy wyliczaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy zgodnie z § 6 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.
Podatek dochodowy i składki ZUS
Kwota odprawy emerytalnej i rentowej stanowi przychód ze stosunku pracy, w związku z czym pracodawca musi obliczyć i odprowadzić od niego podatek dochodowy. Kwestia ta wygląda inaczej, jeżeli chodzi o składki ZUS. Odprawa jest zwolniona z oskładkowania na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Nie pobiera się również od niej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Pracownik otrzyma więc świadczenie pomniejszone wyłącznie o zaliczkę na podatek dochodowy.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.