Zasady gospodarki finansowej Zakładu wynikają z przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ustawa określa jakie mogą być źródła dochodu ZUS oraz na co może być przeznaczony majątek Zakładu.
Podstawowe zasady
Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi samodzielną gospodarkę finansową oraz samodzielnie gospodaruje swoim mieniem. ZUS podobnie jak większość podmiotów publicznych musi działać w granicach i na podstawie prawa. Podstawową ustawą w tym zakresie jest ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych z 13 października 1998r.
Zobacz: Reklamacje ubezpieczonych dotyczące informacji o stanie konta ZUS
Nadzór nad działalnością ZUS prowadzi minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.
Zakład sporządza dla każdego funduszu prognozę sytuacji finansowej na najbliższy rok obrotowy. Rachunek jest zestawieniem przewidywanych zobowiązań i wpływów na dany rok z tytułu składek i innych źródeł.
Przychody
Zgodnie z przepisami prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych może pozyskiwać przychody z ograniczonych źródeł. Źródła te wymienia enumeratywnie ustawa zaliczając do nich:
- przychody odpisów z funduszy, wysokość odpisu ustala się corocznie w ustawie budżetowej na podstawie planu finansowego FUS, zatwierdzonego przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budżetu;
- należności z tytułu poniesionych kosztów poboru i dochodzenia składek na: ubezpieczenie zdrowotne od Narodowego Funduszu Zdrowia, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy
- należności z tytułu poniesionych kosztów poboru i dochodzenia składek na otwarte fundusze emerytalne w wysokości nie wyższej niż 0,8% kwoty przekazanych do otwartych funduszy emerytalnych składek na to ubezpieczenie, z tym że wysokość należności ustala się corocznie w ustawie budżetowej;
- dotacji z budżetu państwa;
- należności z tytułu poniesionych kosztów bieżącej działalności Zakładu związanych z: obsługą świadczeń wypłacanych z FUS, podlegających finansowaniu ze środków budżetu państwa, obsługą rent socjalnych, finansowanych ze środków budżetu państwa;
- oprocentowania środków Zakładu na rachunkach bankowych.
Zobacz serwis: Wyszukiwarka oddziałów ZUS
Wydatki
Zakład Ubezpieczeń ma różne źródła przychodów. Ma też jednak wydatki. Zgodnie z przepisami ustawy do wydatków należą:
- wydatki na wynagrodzenia i składki naliczane od wynagrodzeń;
- wydatki na zakup towarów i usług;
- koszty bieżącej działalności Rady Nadzorczej Zakładu;
- pozostałe koszty bieżącej działalności Zakładu;
- wydatki na inwestycje;
- wydatki na działalność szkoleniową i popularyzatorską w zakresie ubezpieczeń społecznych;
- koszty obsługi świadczeń finansowanych z FUS, a realizowanych przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;
- koszty wypłaty świadczeń, w tym realizowanych na mocy umów międzynarodowych.