Ponad 20 proc. Polaków pracuje zdalnie lub hybrydowo. Główne zmiany, jakie wywołała praca zdalna w Polsce związane są z oszczędnością czasu na dojazdach, możliwością dłuższego snu czy też zaoszczędzeniu pieniędzy. Jednocześnie osoby pracujące hybrydowo mają problemy z rozdzieleniem życia prywatnego i zawodowego. Czy taki tryb pracy jest więc słusznym kierunkiem, biorąc pod uwagę wellbeing pracownika?
Praca zdalna przyniosła pracownikom głównie więcej zmian pozytywnych niż negatywnych – takie wyniki przynosi raport Koalicji Bezpieczni w Pracy „Bezpieczeństwo Pracy w Polsce 2023. Dobrostan pracownika, czyli wellbeing w pracy”. Dzięki tej formie pracy nie tracą oni czasu na dojazdy (53 proc.), mogą dłużej pospać (44 proc.), zaoszczędzają pieniądze (44 proc.) oraz odczuwają większą swobodę (41 proc.).
– Pracownicy zdalni dostrzegają więcej pozytywnych niż negatywnych zmian wynikających z home office, a najbardziej doceniają oszczędność czasu i pieniędzy. Mogą się zdarzać mniej korzystne opinie na temat wpływu pracy zdalnej na dobrostan – najczęściej w przypadku, kiedy pracodawcy bądź bezpośredni przełożeni nie nauczyli się jeszcze zarządzania zespołami rozproszonymi – stwierdza dr hab. Dorota Żołnierczyk-Zreda, kierowniczka Pracowni Psychologii Społecznej w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy i PIB.
Jednocześnie między grupą pracowników zdalnych a hybrydowych uwidoczniły się znaczące różnice – największe dotyczyły odpowiedzi: mam większą kontrolę nad organizacją własnej pracy (zdalni 44 proc. vs hybrydowi 26 proc.). Rozbieżności dotyczą również kwestii poczucia większej swobody (zdalni 54 proc. vs hybrydowi 37 proc.), zaoszczędzania pieniędzy (zdalni 56 proc. vs hybrydowi 41 proc.), czasu na dojazdy (zdalni 63 proc. vs hybrydowi 50 proc.) oraz efektywności (zdalni 42 proc. vs hybrydowi 29 proc.).
Praca hybrydowa utrudnia adaptację
Choć w badaniu Koalicji praca hybrydowa wydaje się największym wyzwaniem, to jest ona utrwalającym się trendem na rynku. Jak wynika z raportu, jasno ustalone godziny pracy najrzadziej dotyczą pracowników hybrydowych – deklaruje tak 62 proc. ankietowanych. Co więcej, jedynie 56 proc. wskazuje, że nie ma problemu z rozdzieleniem sfery pracy od sfery domowej, a 45 proc. sprawdza służbową skrzynkę mailową również w weekendy.
Osoby pracujące hybrydowo najczęściej zgłaszają również problemy związane ze spożywaniem posiłku w pracy. Prawie połowa z nich je przy jednoczesnym wykonywaniu obowiązków służbowych, a 43 proc. niekiedy zapomina zjeść w godzinach pracy.
Tym, co wyróżnia pracujących hybrydowo względem pracujących zdalnie, jest również brak wydzielonej przestrzeni w domu, która jest przeznaczona wyłącznie do pracy. Częściej posiadają ją pracownicy pracujący zdalnie (zdalni 61 proc. vs hybrydowi 52 proc.). Może być to tym samym jednym z powodów, dlaczego osoby zatrudnione hybrydowo mają większy problem z unormowanym czasem pracy.
– Jednym z głównych problemów, wskazywanych przez respondentów, jest brak stałego miejsca pracy w przypadku pracy hybrydowej i niemożność jej dobrego zorganizowania. Jest to tym samym zadanie dla pracodawców, którzy w ramach dobrowolnych programów mogą ułatwiać adaptację pracownikom hybrydowym. Praca hybrydowa jest zjawiskiem coraz częstszym na różnych stanowiskach pracy, jednak biorąc pod uwagę problemy z dostosowaniem się do niej pracowników, warto zadać pytanie o to, czy ten kierunek jest słuszny – wskazuje Ewa Gawrysiak, Ekspertka Koalicji Bezpieczni w Pracy, Regional Manager CEE w TenCate Protective Fabrics.
Praca zdalna a wellbeing
Patrząc jednak na ogólną ocenę dobrostanu psychicznego pracowników, można dojść do wniosku, że to pracownicy hybrydowi najwyżej oceniają swój wellbeing. Wydaje się to dość zaskakujące, biorąc pod uwagę charakterystyczny dla nich problem z unormowanymi godzinami pracy. Możliwe jednak, że ta trudność nie wpływa na jakość ich dobrostanu, a pozostałe aspekty pracy są bardziej satysfakcjonujące.
– Tym samym warto zadbać również o pracowników zatrudnionych w pełni zdalnie lub stacjonarnie. To grupy, które mimo wielu dogodności gorzej oceniają swój dobrostan psychiczny. Co ciekawe, na przykład w branży przemysłowej, 23,7 proc. pracowników nawet nie wie co znaczy pojęcie wellbeingu – dodaje Ewa Gawrysiak.
Badanie na potrzeby raportu „Bezpieczeństwo Pracy w Polsce 2023. Dobrostan pracownika, czyli wellbeing w pracy” zostało przeprowadzone w dniach 16 czerwca – 3 lipca 2023 r. przez SW RESEARCH Agencję Badań Rynku i Opinii. Z reprezentantami pracodawców (N=204) przeprowadzono wywiady telefoniczne (CATI). Grupę pracowników (N=1072) stanowią osoby będące poza kadrą zarządzającą, zatrudnione w firmach dobranych na potrzeby badania w celu odzwierciedlenia struktury branż w polskiej gospodarce. Z pracownikami przeprowadzono wywiady online (CAWI).
Koalicja Bezpieczni w Pracy zawiązana została z inicjatywy firm CWS Polska, PW Krystian oraz TenCate Protective Fabrics w 2014 roku, w celu promowania kultury bezpieczeństwa w miejscu pracy wśród pracowników i pracodawców. Cel Koalicji realizowany jest poprzez działalność edukacyjną na temat obowiązujących norm i procedur oraz pokazywanie dobrych praktyk oraz informowanie o korzyściach wynikających z wdrażania wysokich standardów bezpieczeństwa w miejscu pracy.