Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią? Profilaktyk będzie się zajmował oceną sytuacji zdrowotnej i społecznej populacji, jej potrzeb, określaniem priorytetów jak i opracowywaniem danych epidemiologicznych. Trzeba wiedzieć, że od dnia 26 marca obowiązują nowe zawody medyczne, takie jak: profilaktyk, asystentka stomatologiczna, elektroradiolog, higienistka stomatologiczna, instruktor terapii uzależnień, opiekun medyczny, optometrysta, ortoptystka, podiatra, protetyk słuchu, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda, technik sterylizacji medycznej, terapeuta zajęciowy.
Kim jest profilaktyk? Kto może zostać profilaktykiem?
Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych (Dz.U. 2023 poz. 1972) reguluje 15 zawodów medycznych, do jednego z nich należy właśnie profilaktyk. Co trzeba zrobić, aby móc wykonywać zawód profilaktyka? Koniczne jest:
rozpoczęcie po dniu 30 września 2012 r. studiów w zakresie zdrowia publicznego i uzyskanie tytułu zawodowego co najmniej licencjata albo inżyniera lub
rozpoczęcie przed dniem 1 października 2012 r. studiów na kierunku (specjalności) zdrowie publiczne i uzyskanie tytułu zawodowego co najmniej licencjata albo inżyniera.
Czym zajmuje się profilaktyk?
Zadania profilaktyka są złożone. Niewątpliwie wiążą się on z zakresem ochrony zdrowia publicznego. Do najważniejszych zadań należy:
- Ocena sytuacji zdrowotnej i społecznej określonej populacji oraz jej potrzeb zdrowotnych.
- Identyfikowanie zagrożeń środowiskowych dla zdrowia populacji.
- Diagnoza i określenie problemów o znaczeniu kluczowym dla zdrowia populacji w poszczególnych sferach społecznych.
- Analiza czynników wpływających na zdrowie w obrębie populacji.
- Określanie priorytetów zdrowotnych na podstawie dostępnych danych demograficznych i epidemiologicznych (z uwzględnieniem podziału na regiony, grupy wiekowe, płeć lub inne).
- Stosowanie badań epidemiologicznych oraz socjomedycznych w ocenie potrzeb zdrowotnych oraz oczekiwań pacjentów.
- Opracowywanie schematu interwencji zdrowia publicznego, w tym oszacowanie ryzyka interwencji i sposobów reagowania.
- Opracowywanie materiałów informacyjnych i edukacyjnych w obszarze zapobiegania i wczesnego wykrywania, a także profilaktyki trzeciej fazy.
- Współpraca z instytucjami państwowymi, administracją rządową i samorządową oraz organizacjami pozarządowymi w zakresie koordynowania działań dotyczących profilaktyki i promocji zdrowia.
- Współpraca z podmiotami uczestniczącymi w edukacji zdrowotnej społeczeństwa (m. in. szkoły, organizacje sportowe, organizacje pozarządowe, pracodawcy).
- Wykonywanie analiz statystycznych.
- Planowanie badań przy zastosowaniu nowoczesnych technik zbierania danych i narzędzi badawczych.
- Analizowanie dostępnych danych w celu wyjaśnienia społeczno-ekonomicznych czynników wpływających na zdrowie.
- Opracowywanie danych epidemiologicznych wykorzystując proste narzędzia statystyczne i analityczne.
- Analizowanie uwarunkowań sytuacji zdrowotnej w aspekcie procesów społecznych i demograficznych.
- Wykorzystywanie wyników analiz w proponowanych konkretnych (alternatywnych) rozwiązaniach w sektorze ochrony zdrowia.
- Przeprowadzanie analizy wybranych uwarunkowań problemów zdrowotnych i społecznych.
- Planowanie i opracowywanie programów profilaktycznych i promocji zdrowia, na podstawie aktualnej oceny sytuacji zdrowotnej.
- Określanie sposobu monitorowania i ewaluacji programu.
- Planowanie budżetu i kosztów realizacji programu.
- Planowanie działań mających na celu zintegrowanie działań profilaktycznych oraz wsparcie finansowe i merytoryczne programów profilaktycznych.
- Ocena sytuacji finansowej podmiotów wykonujących działalność leczniczą i sporządzanie biznes planu.
- Wdrażanie w jednostkach ochrony zdrowia struktur bezpieczeństwa danych osobowych.
- Konstruowanie, wdrażanie, koordynowanie i realizowanie programów dotyczących profilaktyki i promocji zdrowia.
- Identyfikowanie barier we wdrażaniu edukacji zdrowotnej w populacji oraz stosowanie właściwych metod i umiejętności komunikacyjnych w procesie dydaktycznym.
- Ocena skuteczności programów profilaktycznych i promocji zdrowia dla różnych środowisk społecznych i ich ewaluacja.
- Sprawowanie opieki nad pacjentami indywidualnymi.
- Organizacja procesu realizacji badań przesiewowych i innych świadczeń zdrowotnych w opiece profilaktycznej.
- Prowadzenie edukacji zdrowotnej w zakresie rozpoznanych czynników ryzyka.
- Udzielanie pierwszej pomocy w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego.
- Prowadzenie i archiwizowanie dokumentacji związanej z wykonywanymi czynnościami zawodowymi.
Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych (Dz.U. 2023 poz. 1972)