Trzeba uważać kiedy i jakie wpisy zamieszcza się w Internecie, szczególnie jeżeli z profilu wynika gdzie dana osoba jest zatrudniona. Między innymi wpis pracownika o treści: (…) Na maszcie ukraińska niebiesko – żółta szmata zamiast polskiej biało czerwonej flagi!!" na jednym z portalów przesądził o rozwiązaniu z pracownikiem umowy o pracę w trybie natychmiastowym.
- Sprawa w sądzie - rozwiązanie umowy o pracę
- Czego dotyczyła sprawa?
- Rozwiązanie umowy o pracę z P.Z. bez zachowania okresu wypowiedzenia
- Roszczenia powoda
- Stanowisko powoda - wolność słowa i korzystania z mediów społecznościowych
- Stanowisko pozwanego - publikacje na profilu pod zdjęciem w mundurze
- Wyrok sądu - przegrał pracownik
Sprawa w sądzie - rozwiązanie umowy o pracę
W ostatnim czasie zapadł ciekawy (ale jeszcze nieprawomocny) wyrok przed Sądem Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie - IX Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Wyrok był wydany dnia 16 czerwca 2023 r., sygn. IX P 154/22. Sprawa toczyła się z powództwa pracownika P. Z. przeciwko Urzędowi Morskiemu w S.
Czego dotyczyła sprawa?
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
- P. Z. pracował w Urzędzie Morskim w S. od dnia 1 września 1993 r., ostatnio na stanowisku starszego bosmana portu, na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy.
- Polska administracja morska składa się z dwóch urzędów: w S. i w G.. Jej pracownicy noszą umundurowanie określone przepisami powszechnie obowiązującymi, a oznaczenia na czapce oraz na pagonach odróżniają ich od marynarki wojennej oraz handlowej i wskazują na urząd morski.
- P. Z. na swoim osobistym profilu w portalu internetowym F. występował pod własnym imieniem i nazwiskiem. Posługiwał się zdjęciem profilowym w mundurze urzędu morskiego. W opisie swojej osoby zawarł stwierdzenie, że jest pracownikiem administracji morskiej i mieszka w S.. Na tej podstawie można było powiązać jego wpisy z Urzędem Morskim w S.
- W marcu 2022 r. P. Z. na stałe publikował na swoim osobistym profilu F. zdjęcia lub grafiki ściągnięte z Internetu, opatrując je własnymi komentarzami na temat Ukrainy i jej obywateli oraz innych nacji lub grup. Niektóre wpisy zostały zamieszczone w godzinach pracy lub w przerwach zaliczanych do czasu pracy.
- „Strzeż się żydów i bolszewików!”
- komentarz własny: „Rezerwaty dla Polaków? Czy taki czeka nas los w związku z nachodźcami ukraińskimi?”
- „Miałem sen, miałem wielki sen, że nachodźcy ukraińscy ominęli Polskę i pojechali dalej na zachód” oraz komentarz własny: „Liczę, że ten wielki dobry sen się spełni”
- zdjęcie Karty Polaka wydanej osobie o ciemnym kolorze skóry z komentarzem własnym: „rdzenni Polacy wg R. i (...) oraz wiele emotikonów oznaczających śmiech
- komentarz własny do fotografii: (...) Narodowe w P.. Na maszcie ukraińska niebiesko – żółta szmata zamiast polskiej biało czerwonej flagi!!”
- komentarz własny do rysunku przedstawiającego karykaturę Hitlera w ukraińskich barwach sterowanego przez amerykańskiego żołnierza: „U. to tacy ludzie, którzy zawsze muszą mieć PANA, któremu służą”
- wpis własny: „Ukraina to naród, a nie państwo. Ukrainy jako państwa nigdy nie było, bo nie ma granic państwa zaakceptowanych przez innych”
- wpis własny „Polscy patrioci nie boją się ukraińskich (...)
- komentarz własny do fotografii: „Polacy mający polską narodowość nie wspierają Ukrainy. Ukrainę wspierają OBCY mający tylko polskie obywatelstwo.”
Rozwiązanie umowy o pracę z P.Z. bez zachowania okresu wypowiedzenia
Dnia 7 kwietnia 2022 r. pracodawca złożył P. Z. pisemne oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, wskazujące jako przyczynę ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, polegające na:
- prowadzeniu aktywności w mediach społecznościowych w godzinach pracy w konkretnych dniach, która to aktywność sprowadza się do obrażania innych osób, narodowości oraz symboli narodowych, przy wykorzystaniu munduru pracownika Urzędu Morskiego w S..
- wskazano, że zachowania tego rodzaju wystąpiły również poza godzinami pracy, co narusza zasady służby cywilnej: zasadę legalizmu, praworządności i pogłębiania zaufania obywateli do organów administracji publicznej, zasadę ochrony praw człowieka i obywatela, zasadę profesjonalizmu oraz zasady etyki korpusu służby cywilnej, w tym zasadę godnego zachowania.
Roszczenia powoda
Powód P. Z. wniósł o zasądzenie od pozwanego Urzędu Morskiego w S. kwoty:
- 15 654 zł tytułem odszkodowania w związku z niezgodnym z prawem rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia
- 34 200 zł tytułem odszkodowania za naruszenie zasady równego traktowania przy rozwiązaniu stosunku pracy.
Oczywiście pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów procesu.
Stanowisko powoda - wolność słowa i korzystania z mediów społecznościowych
Powód uważał, że nigdy nie zwracano mu uwagi na żadne uchybienia w pracy. Jego aktywność w mediach społecznościowych nie miała żadnego związku z pracą i jako taka nie może stanowić przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Jego wypowiedzi stanowiły wyraz konstytucyjnej wolności słowa i tym samym uważa rozwiązanie umowy o pracę z powołaniem się na taką przyczynę za wyraz dyskryminacji ze względu na przekonania polityczne i światopogląd. Powód podniósł, że pracodawca nie skonsultował zamiaru rozwiązania umowy o pracę ze związkiem zawodowym.
Stanowisko pozwanego - publikacje na profilu pod zdjęciem w mundurze
Pozwany wskazał, że roszczenia powoda są bezzasadne. Zdaniem pozwanego przyczyna rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia jest rzeczywista, konkretna i zrozumiała dla pracownika oraz uzasadnia rozwiązania umowy o pracę bez zachowania terminu wypowiedzenia. Publikowane przez powoda w Internecie miały wyraźnie ksenofobiczny wydźwięk, a ponieważ powód publikował je pod zdjęciem profilowym w mundurze urzędu morskiego oraz informacją, że jest pracownikiem administracji morskiej, to można było je powiązać z pozwanym urzędem. Mundur pracowników pozwanego ma wzór przynależny tylko administracji morskiej, składającej się w Polsce tylko z dwóch urzędów – w S. i G.
Wyrok sądu - przegrał pracownik
Ostatecznie sąd oddalił powództwo pracownika i zasądził od powoda P. Z. na rzecz pozwanego Urzędu Morskiego w S. kwotę 1980 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Sąd uznał, że powód nie należał do grupy „zwykłych” pracowników. Jako członek korpusu służby cywilnej podlegał szczególnej regulacji ustawy o służbie cywilnej. Taki pracownik winien chronić prawa człowiek i obywatela. Do tych praw należy przyrodzone każdemu człowiekowi – niezależnie od jego narodowości lub pochodzenia etnicznego – prawo do godności i dobrego imienia. Obrażanie innych osób tylko z tego powodu, że należą do określonej narodowości lub innej rasy czy religii, względnie są uchodźcami w związku z wojną obejmującą ich własny kraj, stanowi pogwałcenie tego podstawowego prawa i jako takie narusza obowiązek członka korpusu służby cywilnej.
Osoba zatrudniona w administracji publicznej nie może dawać po sobie poznać, również poza swoim czasem pracy, że kieruje się wartościami, które historia XX wieku w oczywisty sposób nakazuje potępić: nacjonalizmem, ksenofobią i rasizmem.