Co to jest?
Odprawa pośmiertna to specjalne świadczenie, którego wypłatę reguluje art. 93 Kodeksu pracy. Jest wypłacana niezależnie od zasiłku pogrzebowego przysługującego osobie, która poniosła koszty związane z pogrzebem. Obowiązek wypłaty rodzinie pracownika odprawy pośmiertnej spoczywa na pracodawcy zmarłego pracownika.
Polecamy: Kodeks pracy 2021. Praktyczny komentarz z przykładami
Dla kogo?
Odprawa pośmiertna wypłacana jest uprawnionym członkom rodziny pracownika w razie jego śmierci w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby.
Odprawa pośmiertna wypłacana jest małżonkowi lub innym członkom rodziny, spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
W przypadku współmałżonka zmarłego pracownika nie ma żadnych dodatkowych warunków określających przyznanie odprawy pośmiertnej po zmarłym małżonku. Jeśli natomiast przed śmiercią małżeństwo miało orzeczoną separację, świadczenia nie otrzymuje mąż lub żona zmarłego pracownika.
Ile wynosi wysokość odprawy?
Wysokość odprawy pośmiertnej oblicza się według reguł dotyczących określania wysokości ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Kwota przysługującej odprawy pośmiertnej uzależniona jest od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i wynosi:
- jednomiesięczne wynagrodzenie w przypadku zatrudnienia krótszego niż 10 lat,
- trzymiesięczne wynagrodzenie w przypadku zatrudnienia trwającego od 10 lat do 15 lat,
- sześciomiesięczne wynagrodzenie w przypadku zatrudnienia trwającego co najmniej 15 lat.
Odprawę pośmiertną dzieli się w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny. Jeżeli po zmarłym pracowniku pozostał tylko jeden członek rodziny uprawniony do otrzymania odprawy pośmiertnej, przysługuje mu połowa odpowiedniej kwoty - jednego, trzech albo sześciu miesięcznych wynagrodzeń.
Przedawnienie
Prawo do odprawy pośmiertnej ulega przedawnieniu po upływie 3 lat od dnia jej wymagalności.
Przychód - podatek i składki
Kwota odprawy jest wolna od podatku dochodowego oraz nie podlega oskładkowaniu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż nie jest przychodem ze stosunku pracy ani z innego tytułu objętego obowiązkiem ubezpieczeń.
Kiedy nie przysługuje?
Kodeks pracy przewiduje możliwość zwolnienia pracodawcy z obowiązku zapłaty odprawy pośmiertnej rodzinie zmarłego pracownika. Sytuacja taka zachodzi wówczas, gdy pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, skutkiem czego w razie jego śmierci osoby uprawnione otrzymają odszkodowanie nie niższe niż odprawa. Jeżeli to nastąpi, pracodawca jest całkowicie zwolniony z obowiązku zapłaty odprawy pośmiertnej. Jeżeli natomiast kwota odszkodowania będzie niższa od przysługującej odprawy pośmiertnej, to pracodawca ma obowiązek wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami.
Szczegółowych informacji z zakresu prawa pracy udziela Państwowa Inspekcja Pracy.
Podstawa prawna:
Art. 93 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 1320)
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 53)