Zmiany w Kodeksie pracy w 2018 roku
Na wczorajszym posiedzeniu posłowie zajęli się prezydenckim projektem nowelizacji Kodeksu pracy. Został on skierowany do dalszych prac w sejmowej Komisji Nadzwyczajnej. Abstrahując od zasadności proponowanych zmian, należy zauważyć, że nad tymi samymi zagadnieniami pracuje również Komisja Kodyfikacyjna Prawa Pracy, a dwutorowe procedowanie nie służy spójności i stabilności przepisów.
Komisja Kodyfikacyjna Prawa Pracy została powołana przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej we wrześniu 2016 r. Ma ona do lutego przyszłego roku przygotować nowy Kodeks pracy, który w kompleksowy sposób ureguluje także zagadnienia ujęte w projekcie prezydenckim.
Prezydencki projekt zawiera szereg zmian, które – jak wynika z uzasadnienia – są podyktowane wnioskami kierowanymi do Prezydenta RP, a ich celem ma być zwiększenie ochrony pracowników. Przykładowo w przepisach dotyczących równego traktowania i dyskryminacji w katalogu przesłanek zaproponowano usunięcie sformułowania „a także ze względu na”. Jednak zmianę tę Sąd Najwyższy w swojej opinii uznał za „zbędną i niewnoszącą nowej treści normatywnej”, ponieważ katalog przesłanek i tak pozostanie otwarty. Sąd Najwyższy podobnie ocenił zmodyfikowane przepisy dotyczące mobbingu, gdyż dochodzone przez pracowników odszkodowania z tego tytułu i tak zwykle przekraczają wysokość minimalnego wynagrodzenia.
Polecamy książkę: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami
Projekt przewiduje też objęcie szczególną ochroną stosunku pracy członków najbliższej rodziny, którzy będą korzystali z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. W ten sposób zostanie usunięta luka w prawie, a osoby te uzyskają analogiczne uprawnienia jak pracownik-ojciec. Dlatego partnerzy społeczni nie kwestionowali zasadności wprowadzenia tej zmiany.
Kontrowersje budzi jednak propozycja umożliwiająca wydawanie przez sądy pracy orzeczenia zastępującego świadectwo pracy. Mamy zastrzeżenia dotyczące praktycznej strony tej propozycji związane z problemami dowodowymi i bliżej nieokreślonym w projekcie trybem nieprocesowym, w którym miałyby być wydawane orzeczenia.
Projekt prezydencki został wprawdzie skonsultowany z Radą Dialogu Społecznego, ale nie uwzględnia on wspólnego stanowiska partnerów społecznych. Organizacje pracodawców i związków zawodowych przyjęły 23 marca br. uchwałę odnoszącą się do tego projektu, w której zaproponowały nowe brzmienie przepisu dotyczącego mobbingu, a także wydłużenie okresu vacatio legis z 30 dni do 3 miesięcy. Partnerzy społeczni porozumieli się tylko w kilku kwestiach – tym bardziej szkoda, że projekt prezydencki je pomija. Liczymy jednak na to, że w toku dalszych prac legislacyjnych zostaną wprowadzone jedynie te rozwiązania, które będą do zaakceptowania nie tylko dla strony związkowej, ale także dla strony pracodawców.
Autor: Wioletta Żukowska-Czaplicka, ekspert Pracodawców RP