Zmiany w prawie pracy: rząd dopuszcza e‑mail, SMS czy skan podpisanego dokumentu - zamiast formy papierowej. Deregulacja i cyfryzacja dialogu społecznego [PROJEKT]

Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
rozwiń więcej
email, dialog społeczny, rząd, projekt / Zmiany w prawie pracy: rząd dopuszcza e‑mail, SMS czy skan podpisanego dokumentu - zamiast formy papierowej. Deregulacja i cyfryzacja dialogu społecznego [PROJEKT] / Shutterstock

Rząd zaproponował projekt nowelizacji ustaw regulujących stosunki między pracodawcami a przedstawicielami pracowników, którego celem jest uproszczenie i zdigitalizowanie obiegu informacji. Najważniejszym elementem projektu jest formalne dopuszczenie obok tradycyjnej formy pisemnej dwóch alternatyw: formy dokumentowej oraz formy elektronicznej. Zmiana ma zredukować formalności, przyspieszyć dialog społeczny i lepiej dostosować procedury do współczesnych praktyk komunikacyjnych.

Zmiany w prawie pracy: rząd dopuszcza e‑mail, SMS czy skan podpisanego dokumentu - zamiast formy papierowej. Deregulacja i cyfryzacja dialogu społecznego [PROJEKT]

Rząd zaproponował projekt nowelizacji ustaw regulujących stosunki między pracodawcami a przedstawicielami pracowników, którego celem jest uproszczenie i zdigitalizowanie obiegu informacji. Uszczegóławiając, chodzi o projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Nr z wykazu UDER82). Najważniejszym elementem projektu jest formalne dopuszczenie obok tradycyjnej formy pisemnej dwóch alternatyw: formy dokumentowej oraz formy elektronicznej. Zmiana ma zredukować formalności, przyspieszyć dialog społeczny i lepiej dostosować procedury do współczesnych praktyk komunikacyjnych.

Zmiany w prawie pracy: trzy równorzędne formy komunikacji

Projekt wprowadza zasadę równoważności trzech form komunikacji: pisemnej, dokumentowej oraz elektronicznej.

Ważne

W wybranych przepisach dotychczasowe sformułowania „na piśmie” czy „pisemnego” zostaną zastąpione frazą „w formie pisemnej, dokumentowej lub elektronicznej”, co oznacza, że w określonych obowiązkach informacyjnych wszystkie te formy będą traktowane na równi.

Nowe podejście ma praktyczny wymiar: zamiast wymuszać druk, parafowanie i wysyłkę tradycyjną, strony będą mogły korzystać z szybszych i tańszych kanałów komunikacji bez utraty ważności prawnej przekazu. Projekt odwołuje się do pojęć znanych z Kodeksu cywilnego, dostarczając jasnych kryteriów rozróżnienia form:

  • Forma elektroniczna to oświadczenie złożone elektronicznie i opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym (KEP), co zapewnia wysoki poziom wiarygodności i autentyczności dokumentu.
  • Forma dokumentowa to prostsze rozwiązanie, obejmujące dokumenty umożliwiające ustalenie osoby składającej oświadczenie, np. e mail, SMS czy skan podpisanego dokumentu.

Takie zdefiniowanie form ma zapobiec sporom co do ważności komunikatów i ułatwi stosowanie nowych rozwiązań w praktyce.

Zmiany w prawie pracy, w tym główne zmiany w ustawie o związkach zawodowych

Nowe formy będą miały zastosowanie w kluczowych obszarach ustawy o związkach zawodowych. Do najważniejszych przykładów należą:

  1. procedury informowania związków o przejściu zakładu pracy na nowego pracodawcę,
  2. obowiązek udostępniania informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej,
  3. wymiana danych dotyczących liczby osób pełniących funkcje kierownicze.

W każdym z tych przypadków zarówno wniosek ze strony związku, jak i odpowiedź pracodawcy będą mogły być realizowane w jednej z trzech dopuszczonych form.

Cyfryzacja komunikacji z radami pracowników

Drugim filarem reformy jest nowelizacja ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji. Projekt wprowadza rozwiązania równoległe wobec rad pracowników: wniosek rady o udzielenie informacji oraz odpowiedź pracodawcy będą mogły być składane i przekazywane w formie pisemnej, dokumentowej lub elektronicznej.

Dotychczasowe niejednoznaczne regulacje powodowały, że strony często stosowały ostrożność proceduralną, wymagając tradycyjnej formy pisemnej. Nowe brzmienie przepisu ma uporządkować praktykę i wprowadzić spójność między obowiązkami stron, co jest istotne zwłaszcza w sytuacjach wymagających szybkiego przepływu informacji, na przykład przy planowanych zmianach zatrudnienia czy restrukturyzacjach.

Ważne

Czego nie dotyczy zmiana?

Projekt wyraźnie wskazuje na zakres deregulacji: nowe, uproszczone formy nie będą stosowane w sprawach indywidualnych oraz w kwestiach o charakterze spornym podlegających kontroli sądowej. W tych przypadkach nadal obowiązywać będą rygory formy pisemnej ad solemnitatem lub ad probationem. Taka selektywna deregulacja ma na celu zachowanie równowagi pomiędzy potrzebą uproszczeń a koniecznością ochrony praw pracowników i pewności obrotu prawnego.

Kiedy wejście w życie?

Projekt przewiduje, że ustawa wejdzie w życie po 14 dniach od dnia ogłoszenia. Nie zaplanowano odrębnych przepisów przejściowych, co oznacza, że nowe reguły będą stosowane bezpośrednio. W uzasadnieniu projektodawcy wyraźnie sygnalizują wolę, aby nawet wnioski złożone przed wejściem w życie nowelizacji mogły być rozpatrywane już według nowych, mniej sformalizowanych zasad.

Podsumowując, trzeba stwierdzić, że reforma odpowiada na realne potrzeby współczesnego rynku pracy i administracji wewnątrzzakładowej (np. związków zawodowych). Pracodawcy oraz organizacje pracownicze powinni przygotować wewnętrzne procedury komunikacji uwzględniające nowe form. Dzięki temu możliwe będzie pełne wykorzystanie przewidzianych przez nowelizację ułatwień, przy jednoczesnym zachowaniu ochrony prawnej tam, gdzie jest ona niezbędna.

Kadry
Zmiany w prawie pracy: rząd dopuszcza e‑mail, SMS czy skan podpisanego dokumentu - zamiast formy papierowej. Deregulacja i cyfryzacja dialogu społecznego [PROJEKT]
24 paź 2025

Rząd zaproponował projekt nowelizacji ustaw regulujących stosunki między pracodawcami a przedstawicielami pracowników, którego celem jest uproszczenie i zdigitalizowanie obiegu informacji. Najważniejszym elementem projektu jest formalne dopuszczenie obok tradycyjnej formy pisemnej dwóch alternatyw: formy dokumentowej oraz formy elektronicznej. Zmiana ma zredukować formalności, przyspieszyć dialog społeczny i lepiej dostosować procedury do współczesnych praktyk komunikacyjnych.

"Ukryte zasoby" wciąż w cieniu. Dlaczego pracodawcy nie sięgają po nowe grupy pracowników?
24 paź 2025

Mimo rosnących niedoborów kadrowych wielu przedsiębiorców wciąż nie sięga po tzw. ukryte zasoby rynku pracy – osoby starsze, kobiety opiekujące się bliskimi, młodych, cudzoziemców czy osoby z niepełnosprawnościami. O przyczynach tego zjawiska, barierach i potencjale, który może wzmocnić konkurencyjność polskich firm, opowiada Maja Dobrzyńska z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.

Dlaczego zawodowi kierowcy rezygnują z pracy? KE szacuje, że do 2040 roku będzie brakować 480 000 miejsc parkingowych dla kierowców
24 paź 2025

Zawodowi kierowcy podejmują decyzję o złożeniu wypowiedzenia, a wtedy szansa na ich zatrzymanie jest minimalna. To nie jednostkowe przypadki, a branżowy standard. Okazuje się bowiem, że aż 70 proc. przedsiębiorstw przewozowych w Europie ma poważne lub bardzo poważne problemy kadrowe. Dlaczego zawodowi kierowcy rezygnują z pracy? KE szacuje, że do 2040 roku będzie brakować 480 000 miejsc parkingowych dla kierowców.

Konieczna nowelizacja w ZUS. Trzeba odebrać ZUS do zabierania składek za 19 lat wpłacania. Jedną decyzją! [społeczny projekt nowelizacji]
24 paź 2025

W Polsce od kilku lat narasta problem, o którym mało kto mówi głośno.Zakład Ubezpieczeń Społecznych potrafi po wielu latach stwierdzić, że ktoś… nigdy nie podlegał ubezpieczeniom społecznym. Nieważne, że przez 10, 15 czy 20 lat co miesiąc płacił składki. Jedna decyzja urzędnika wystarczy, by wszystkie te lata zniknęły z systemu — a razem z nimi emerytura, zasiłek czy prawo do zwrotu pieniędzy.

Nowe przepisy o stażu pracy to duże wyzwanie dla działów HR. E-teczka usprawni pracę nad dokumentacją pracowniczą
23 paź 2025

Dlaczego papierowe teczki nie wystarczą w nowej rzeczywistości prawnej? To narzędzie o ograniczonej użyteczności. Tymczasem nowe przepisy o stażu pracy, które wchodzą w życie już w styczniu 2026 roku, to duże wyzwanie dla działów HR. E-teczka znacznie usprawni pracę nad dokumentacją pracowniczą

Użyczanie pracowników do Niemiec – dokumenty, formalności, wszystko co trzeba wiedzieć
22 paź 2025

Użyczanie pracowników tymczasowych do Niemiec wiąże się̨ z koniecznością̨ uzyskania oficjalnego pozwolenia o nazwie Arbeitnehmerüberlassungserlaubnis (inaczej licencji agencji pracy tymczasowej w Niemczech). Aby otrzymać to pozwolenie, w pierwszej kolejności niezbędne jest posiadanie wpisu działalności do rejestru agencji w Polsce, a następnie złożenie wniosku o uzyskanie licencji w Niemczech. Warto wiedzieć, że polskie firmy składają̨ wniosek o wydanie licencji zawsze w Bundesagentur für Arbeit w Düsseldorf. Jeśli Twoja firma chce użyczać pracowników tymczasowych do Niemiec – to świetnie trafiłeś, z tego artykułu przygotowanego we współpracy z firmą Euro-lohn dowiesz się, od czego należy zacząć, aby proces ten przebiegał sprawnie oraz zgodnie z niemieckim prawem pracy.

Co powinna zawierać idealna oferta pracy? Wygrywa skandynawski model pracy
22 paź 2025

Wyniki badania Antal, SPCC i Uniwersytetu SWPS „Pracodawca okiem przyszłych talentów” pokazują, że kultura organizacyjna może być ważniejsza niż wynagrodzenie za pracę. To skandynawski model pracy. Dowiadujemy się też, co powinna zawierać idealna oferta pracy.

Mieliśmy brać przykład z pokolenia Z, a tymczasem ono się wypala. Młodzi częściej biorą zwolnienia lekarskie z powodów psychicznych
22 paź 2025

Eksperci wypowiadali się, że w wielu aspektach starsi pracownicy powinni brać przykład z pokolenia Z. Tymczasem raport Hays Poland i Fundacji OFF school „Gen Boost 2025. Młodzi redefiniują pracę” pokazuje mocne dane - aż 45% pracowników pokolenia Z doświadczyło wypalenia zawodowego, a przecież są to młodzi ludzie. Częściej biorą zwolnienia lekarskie z powodów psychicznych.

Od stycznia 2026 r. ZUS wyda zaświadczenia o dłuższym stażu pracy [Nowe przepisy]
22 paź 2025

Od stycznia 2026 r. ZUS wyda zaświadczenia o dłuższym stażu pracy. Nowe przepisy pozwalają na zaliczanie okresu pracy na umowach cywilnoprawnych czy prowadzenia działalności gospodarczej do stażu pracy, od którego zależą liczne uprawnienia pracownicze. Jak pracownik może potwierdzić ten okres u pracodawcy? Na możliwość składania wniosków w ZUS trzeba jeszcze poczekać.

Chodzi o ZUS. Prezydent zdecydował: od 1 listopada, ale nie 2025 r. a 2026 r. ZUS udostępni dane płatnika m.in. bankom, instytucjom finansowym, instytucjom kredytowym oraz instytucjom pożyczkowym
22 paź 2025

Już za rok, w listopadzie 2026 r. będą obowiązywały przepisy, które sprawią, że ZUS udostępni dane płatnika bankom, instytucjom finansowym, instytucjom kredytowym oraz instytucjom pożyczkowym. Celem ustawy jest wprowadzenie systemowego mechanizmu umożliwiającego dostęp do danych przedsiębiorcy posiadającego konto płatnika składek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) przez określone podmioty dokonujące weryfikacji jego sytuacji gospodarczej i finansowej.

pokaż więcej
Proszę czekać...