Pierwszy i drugi dzień świąt to co do zasady dni wolne od pracy. Mogą w nie pracować osoby wykonujące zajęcia, które spełniają codzienne potrzeby ludności, a od niedawna również pracownicy centrów usług wspólnych. Pracodawca za pracę w święta musi jednak zapewnić pracownikowi dzień wolny od pracy lub dodatkowe wynagrodzenie. Za zlecanie pracy niezgodnie z przepisami zatrudniającym grożą grzywny nawet do 30 tys. zł.
– Ustawa o dniach wolnych od pracy wymienia 13 świąt, w trakcie których praca co do zasady jest zabroniona. Kodeks pracy jednak wskazuje, w jakich okolicznościach jest ona dopuszczalna. W święta mogą pracować ci, którzy wykonują prace niezbędne dla codziennych potrzeb ludności, przy niezbędnych remontach, przy nagłych akcjach ratunkowych, to jest też często praktykowane w pracy zmianowej – wyjaśnia w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes Dominika Nowak, radca prawny w Kancelarii DLA Piper.
Art. 151 k.p. wymienia przypadki, kiedy praca w dni świąteczne jest dozwolona. Pracownik może wykonywać zajęcia, które są spełniają codzienne potrzeby ludności (m.in. transport, komunikacja, rolnictwo, gastronomia, hotelarstwo, służby publiczne).
Rekomendowany produkt: 30 pomysłów na zarabianie w domu
Od niedawna w 13 dni świątecznych pracować mogą również osoby zajmujące się usługami transgranicznymi, jeśli w kraju odbioru tych usług dany dzień pozostaje dniem roboczym. Umożliwia to nowelizacja kodeksu pracy, która weszła w życie w marcu br. Celem zmian było dostosowanie polskiego prawa do nowych trendów i wymagań rynku pracy. Szczególnie dotyczy to centrów outsourcingowych i usług wspólnych. Według danych Związku Liderów Sektora Usług Biznesowych (ADSL) sektor BPO/SCC zatrudnia w Polsce ponad 120 tys. specjalistów w 400 centrach usług wspólnych.
– Jeśli już pracownik zgodnie z przepisami świadczy pracę w dzień świąteczny, to przede wszystkim pracodawca musi zapewnić mu dzień wolny od pracy. Nawet jeśli pracownik pracuje tylko jedną godzinę w święto, to w zamian należy mu się cały dzień wolny – tłumaczy Dominika Nowak.
Jak podkreśla radca prawny, w przypadku niewyznaczenia pracownikowi dnia wolnego, takiej osobie należy się dodatek w wysokości 100 proc. za każdą godzinę przepracowaną w święto.
– Wigilia jest zwykłym dniem roboczym, niewymienionym w ustawie o dniach wolnych od pracy. Jak najbardziej pracodawca może poprosić pracownika o jego obecność w tym dniu w miejscu pracy – mówi radca prawny z Kancelarii DLA Piper.
Jak dodaje Dominika Nowak, osobistą decyzją pracodawcy jest ewentualne zwolnienie pracownika od świadczonych obowiązków lub skrócenie jego czasu pracy w Wigilię.
– Pracodawcy powinni pamiętać, że zlecanie pracy w dni świąteczne niezgodnie z przepisami prawa pracy jest traktowane jako wykroczenie przeciwko prawom pracownika, za co grozi grzywna od 1 tys. do teoretycznie nawet 30 tys. zł – przestrzega Dominika Nowak.