Przepisy ustawy o abolicji obejmują tych przedsiębiorców, którzy zawieszali działalność uzyskując zapewnienie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, że po zawieszeniu nie muszą płacić składek. Następnie ZUS zmienił interpretację przepisów, nakazując im płacić zaległe składki na ubezpieczenie społeczne wraz z odsetkami, co spowodowało, że nad setkami firm w Polsce zawisło widmo bankructwa. Wiele sporów przedsiębiorców z ZUS w tej sprawie nadal toczy się przed sądami.
Przedsiębiorcy muszą wybrać, czy opłaca im się skorzystać z takiego rozwiązania. W rozmowie z Agencją Informacyjną Newseria prezes ZUS Zbigniew Derdziuk mówi, że konieczność zmiany przepisów oznacza niższą emeryturę dla osób, które skorzystały z abolicji.
– Osoby, które zapłaciły składki za lata 1999–2009, będą miały wyższą emeryturę. W przypadku tych, którzy mają teraz umorzenie, nie będzie ich pieniędzy na ich koncie emerytalnym. Kto nie płaci – nie ma emerytury – mówi Zbigniew Derdziuk.
Umorzeniu – według szacunków ZUS – łącznie może podlegać kwota przekraczająca 800 mln zł, na którą składają się zaległości składkowe wraz z odsetkami.
– Chodzi tu o kwoty, które były i tak bardzo trudne do ściągnięcia, dlatego że ci przedsiębiorcy samozatrudnieni prawie nie mają majątku. My chcemy im pomóc, żeby mogli wyjść na powierzchnię – podkreśla prezes ZUS.
Firmy, które dzięki abolicji "staną na nogi" ponownie zaczną płacić już nie zaległe, ale aktualne składki do ZUS, a to – jak podkreśla Jacek Dziekan, rzecznik ZUS – może przełożyć się na kondycję Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
– Bardzo często w stosunku do tych przedsiębiorców, którzy są nadal aktywni na rynku, będzie to istotna optymalizacja biznesu. To może być na tyle istotna ulga w obrocie gospodarczym, że faktycznie te firmy zaczną być bardziej aktywne w obrocie gospodarczym – ocenia Jacek Dziekan w rozmowie z Newserią.
Według ZUS ustawa abolicyjna obejmie około pół miliona przedsiębiorców w Polsce. Połowa z nich nadal prowadzi działalność gospodarczą.
Aby skorzystać z abolicji należy spełnić kilka warunków. Pierwszy z nich to czas powstania zaległości.
– Składki mogą być umorzone za okres od 1 stycznia 1999 roku do 28 lutego 2009 roku. Prowadzący działalność gospodarczą, który ma zaległości w składkach na ubezpieczenie społeczne, a także na ubezpieczenie zdrowotne powstałe właśnie w tym okresie, może ubiegać się o ich umorzenie. Dotyczy to zarówno tych osób, które nadal prowadzą działalność gospodarczą, jak i tych, którzy działalności już nie prowadzą – wyjaśnia rzecznik prasowy ZUS.
Kolejny warunek to ten, aby firma miała opłacone składki za swoich pracowników.
– Fundamentalny warunek jest taki, że umorzone mogą być składki, które nie są zobowiązaniem za osoby pracujące u nas. Oznacza to, że musimy mieć zapłacone składki za naszych pracowników po to, żeby ubiegać się o umorzenie składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne – tłumaczy Jacek Dziekan.
Przedsiębiorcy, którzy spełniają warunki uprawniające do umorzenia składek mogą składać wnioski do ZUS od 15 stycznia br.
– Wniosek o umorzenie jest dostępny na stronie internetowej www.zus.pl. Co prawda wniosek jest krótki i prosty, ale trzeba będzie do niego dołączyć odpowiednią dokumentację, która będzie dokumentować naszą historię ubezpieczenia w tej firmie, którą prowadziliśmy – mówi rzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. – Decyzja będzie wydawana możliwie szybko, oczywiście po zbadaniu całej dokumentacji. Przy czym oczywiście sytuacje, z jakimi przedsiębiorcy zgłaszają się do ZUS, są bardzo różne, więc podejrzewam, że to będzie zależało właśnie od stopnia skomplikowania danej sprawy.
Ustawa abolicyjna przewiduje, że przychody z tytułu umorzenia składek nie będą stanowiły przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W przypadku śmierci przedsiębiorcy wnioskować o umorzenie składek na ubezpieczenie społeczne będą mogli także spadkobiercy lub tzw. osoby trzecie, jeżeli w zakresie tych zobowiązań ZUS wydał wobec nich decyzję o ich odpowiedzialności za niezapłacone przez przedsiębiorcę składki na ubezpieczenie społeczne.