Dodatek aktywizacyjny jest świadczeniem przysługującym bezrobotnym posiadającym prawo do zasiłku, którzy podjęli samodzielnie lub w wyniku skierowania przez powiatowy urząd pracy zatrudnienie lub inną pracę zarobkową. Co według przepisów oznacza zatrudnienie i inna praca zarobkowa? Odpowiadamy.
Dodatek aktywizacyjny przysługuje bezrobotnemu posiadającemu prawo do zasiłku, jeżeli z własnej inicjatywy podjął zatrudnienie lub inną pracę zarobkową. Warto przyjrzeć się bliżej pojęciom zatrudnienia i innej pracy zarobkowej, bo nie każda praca, nawet podjęta z własnej inicjatywy, uprawnia do uzyskania dodatku aktywizacyjnego.
Zgodnie z Ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zatrudnieniem jest wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego oraz umowy o pracę nakładczą.
Stosunek pracy
Stosunek pracy reguluje Kodeks pracy. To ten dokument – przede wszystkim – reguluje zatrudnienie na tej podstawie. W art. 22 § 1 Kodeksu pracy czytamy, że przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Podstawową formą nawiązania stosunku pracy jest zawarcie umowy o pracę.
Istnieją różnego rodzaju stosunki służbowe. Są to stosunki prawne oparte zarówno na przepisach prawa pracy, jak i prawa administracyjnego.
Zgodnie z wyjaśnieniami Departamentu Rynku Pracy*, zawarta w ustawie o promocji zatrudnienia definicja zatrudnienia jest pojęciem szerokim, obejmującym swoim zakresem wszelkie stosunki służbowe. Mając powyższe na uwadze bezrobotnemu, który podjął służbę przysługuje dodatek aktywizacyjny.
Zatrudnieniem według przepisów ww. ustawy jest także wykonywanie pracy na podstawie umowy o prace nakładczą. Pracę nakładczą, nazywaną często pracą chałupniczą, regulują przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą. Jeżeli więc bezrobotny z prawem do zasiłku podejmie zatrudnienie na podstawie umowy o pracę nakładczą, dodatek aktywizacyjny będzie mu przyznany.
Inna praca zarobkowa
Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy definiuje również pojęcie innej pracy zarobkowej. W myśl przepisów jest to wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub umowy o pomocy przy zbiorach w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników albo wykonywanie pracy w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych (art. 2 ust. 1 pkt 11).
W tym miejscu warto ponownie przywołać wyjaśnienia Departamentu Rynku Pracy*, z których wynika, że zawarty w przepisie art. 2 ust. 1 pkt 11 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy katalog umów jest katalogiem otwartym i zawiera przykłady umów cywilnoprawnych.
W związku z tym, zawarcie przez osobę bezrobotną z prawem do zasiłku każdej umowy cywilnoprawnej (nawet takiej, która nie pojawia się w definicji, np. umowa dystrybutorska, czyli umowa o współpracę handlową, która jest umową cywilnoprawną) skutkuje przyznaniem dodatku aktywizacyjnego.
Warto jednak zwrócić uwagę, o czym również czytamy w wyjaśnieniach DRP*, że w ustawie o promocji zatrudnienia ustawodawca odrębnie posługuje się pojęciem „inna praca zarobkowa” oraz „umowa uaktywniająca”, co oznacza, że nie są to pojęcia tożsame. Oznacza to, że osobie, która podejmuje zatrudnienie na podstawie umowy uaktywniającej, o której mowa w ustawie o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, dodatek aktywizacyjny nie przysługuje.
*Wyjaśnienia DRP do Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nie stanowią źródła prawa, dlatego ostateczną decyzję w kwestii zastosowania przepisów podejmuje urząd pracy.
Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)