Najnowsze wyniki badania „Obywatele Ukrainy na polskim rynku pracy. Nowe wyzwania i perspektywy”, przeprowadzonego przez Platformę Migracyjną EWL oraz Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, sygnalizują niezwykle interesujące trendy dotyczące ukraińskich uchodźców w Polsce.
Młodzi, pracujący Ukraińcy chcą zamieszkać w Polsce na dłużej
Badanie wskazuje, że wśród młodszych i aktywnych zawodowo uchodźców z Ukrainy większy odsetek planuje zatrzymać się w Polsce na dłużej. Mniejszy zaś deklaruje, że myśli o powrocie do swojego kraju.
Eksperci przeprowadzili porównanie profilu ukraińskich uchodźców, którzy zdecydowali się pozostać w Polsce na rok lub dłużej (30%), z tymi, którzy planują powrót do Ukrainy jeszcze przed końcem wojny lub od razu po zakończeniu rosyjskiej inwazji (47%).
Wyniki badania pokazują, że średni wiek uchodźców, którzy zamierzają pozostać w Polsce, wynosi 34,3 lata, podczas gdy dla tych, którzy rozważają powrót do Ukrainy, wynosi on 38,2 lata. Wartym szczególnej uwagi jest to, że prawie dwukrotnie więcej Ukraińców w wieku 18-25 lat zadeklarowało chęć dłuższego pobytu w Polsce (21%) niż tych, którzy planują powrót do ojczyzny (12%). Natomiast w grupie powyżej 45. roku życia deklarujących powrót jest trzykrotnie więcej (12%) niż tych, którzy chcą zatrzymać się w naszym kraju (5%).
Bardzo istotnym wydaje się fakt, że spośród ukraińskich uchodźców, którzy planują zatrzymać się w Polsce przynajmniej na rok, 79% podjęło zatrudnianie w naszym kraju. Z kolei wśród respondentów, którzy chcą wrócić do Ukrainy, udział zatrudnionych jest o 1/5 niższy i wynosi 65%.
„W interesie naszej gospodarki jest, aby dobrze wykształceni, wykwalifikowani i wyszkoleni ukraińscy specjaliści znaleźli zatrudnienie odpowiadające zdobytym wcześniej kwalifikacjom. Nasze doświadczenie wskazuje, że pierwszym krokiem do tego celu jest umożliwienie uczestnictwa w kursach językowych i zawodowych, a także nostryfikacja uzyskanych wcześniej dyplomów i uprawnień” – komentuje wyniki badania Andrzej Korkus, prezes EWL.
Motywacje ukraińskich uchodźców
Eksperci przeanalizowali również główne motywacje ukraińskich uchodźców, którzy decydują się pozostać w Polsce lub wrócić do Ukrainy. Obecność przyjaciół i znajomych w Polsce (36%), życzliwość Polaków (34%) i wspólna kultura (24%) są kluczowymi czynnikami, które skłaniają Ukraińców do pozostania w Polsce na co najmniej rok.
Tymczasem dla respondentów planujących powrót do Ukrainy po zakończeniu wojny, najważniejsze są możliwość połączenia się z rodziną (60%), perspektywa integracji Ukrainy z UE i NATO (52%) oraz lepsze wynagrodzenie i warunki pracy (36%).
„Po zakończeniu wojny, część uchodźców zdecyduje się wrócić do Ukrainy, gdzie będą mogli wdrożyć nowe praktyki, które zdobyli w Polsce, co z pewnością przyczyni się do odbudowy ich kraju” – dodaje Andrzej Korkus.
Raport uwzględnia również regionalne aspekty, zauważając, że wśród ukraińskich uchodźców, którzy deklarują chęć pozostania w Polsce, 42% przyjechała z objętych walką południowych i wschodnich obwodów tego kraju. W przypadku respondentów, planujących powrót do ojczyzny, reprezentantów tych regionów jest niemal dwukrotnie mniej (24%).
Badanie z obywatelami Ukrainy przebywającymi w Polsce zostało przeprowadzone w dniach 4–13 marca 2023 roku za pomocą wywiadów bezpośrednich F2F w kilkunastu miejscowościach Polski na próbie liczącej łącznie N=500 dorosłych obywateli Ukrainy, zarówno migrantów przedwojennych, jak i uchodźców wojennych z Ukrainy. Kwestionariusz badania został opracowany przez Platformę Migracyjną EWL oraz Studium Europy Wschodniej UW z wykorzystaniem części pytań zgłoszonych przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, Urząd do Spraw Cudzoziemców i Biuro Bezpieczeństwa Narodowego.