4 kwietnia 2012 r. do Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt dotyczy m.in. wzmocnienia uprawnień kontrolnych prezesa PFRON. Ma także na celu urealnienie wysokości wsparcia udzielanego pracodawcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne w stosunku do ponoszonych przez nich kosztów płacy (odmrożenie podstawy wyliczania dofinansowania do wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych).
Ustawa z 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU nr 226, poz. 1475), która weszła w życie 1 stycznia 2011 r. zamroziła wysokość dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę w grudniu 2009 r. (1276 zł). Posłowie uważają, że dofinansowanie w takiej kwocie nie rekompensuje pracodawcom dodatkowych kosztów, jakie muszą ponieść, aby zatrudnić osoby niepełnosprawne. W związku z tym proponują zniesienie wspomnianego ograniczenia i ustalenie wysokości dofinansowania na poziomie minimalnego wynagrodzenia z 2012 r. (1500 zł). Wprowadzenie przedmiotowej zmiany pozwoli na udzielenie większego wsparcia pracodawcom w zakresie dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, co spowoduje większą stabilność zatrudniania osób niepełnosprawnych.
Rząd chce upowszechniać klauzule społeczne w zamówieniach publicznych >>
W zakresie uprawnień kontrolnych Funduszu projekt wprowadza możliwości przeprowadzenia postępowania sprawdzającego i kontroli przez Fundusz w zakresie zgodności ze stanem faktycznym danych zawartych w dokumentach dotyczących miesięcznego dofinansowania – w tym kwot i terminów poniesienia kosztów płacy. Natomiast w zakresie kompetencji prezesa Funduszu projekt przewiduje m.in. nadanie prezesowi kompetencji wydawania decyzji wstrzymującej dofinansowanie.
Dodatkowo przepisy projektu mają ograniczyć stosowaną obecnie praktykę fikcyjnego zatrudniania pracowników niepełnosprawnych.
W obecnie obowiązującym systemie prawnym mogą mieć miejsce sytuacje, w których za obopólną wiedzą i zgodą stron stosunku pracy osoba niepełnosprawna nie stawia się do pracy, a pracodawca mimo to utrzymuje ją w zatrudnieniu. Dzięki temu może wykazywać ją w stanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych, a w konsekwencji zmniejszać kwoty należnych wpłat na Fundusz, utrzymywać strukturę zatrudnienia uprawniającą do wystawiania ulg, utrzymania statusu zakładu pracy chronionej i korzystania ze zwolnień podatkowych.
Dlatego nowe regulacje mają na celu wyeliminowanie wpływu fikcyjnego zatrudnienia na finansowanie systemu rehabilitacji oraz korzystanie z instrumentów tego systemu przez niewliczanie do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych w okresie ich nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Bilans Kapitału Ludzkiego pokazuje niedopasowanie na rynku pracy >>
Projekt ustawy nowelizacyjnej zawiera również przepisy regulujące kwestię odpowiedzialności pracodawcy za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o rehabilitacji. Nowe przepisy mają na celu zwiększenie dyscypliny w zakresie obowiązków składania przez pracodawców deklaracji i informacji oraz ograniczenie sytuacji, które w efekcie prowadzą do uszczuplenia środków publicznych.