Straciły moc przedłużone okresy uprawnień, ważności dokumentów oraz przedłużone terminy na realizację przez cudzoziemców określonych czynności. Powodem jest zakończenie stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce. Pracodawcy zatrudniający obcokrajowców, w przypadku chęci kontynuacji współpracy muszą upewnić się, czy od 1 sierpnia posiadają odpowiednie dokumenty potwierdzające legalny pobyt i prawo do wykonywania pracy przez cudzoziemca (w zależności od jego sytuacji formalno-prawnej).
Cudzoziemcy przebywający w Polsce na podstawie tzw. przedłużonych dokumentów muszą zadbać o legalność pobytu oraz podjąć odpowiednie kroki np. złożyć wniosek o pobyt.
Co się zmieniło od 1 sierpnia?
W obecnym stanie prawnym szereg przepisów ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095 z późn. zm.) stracił moc z końcem lipca.
Przestało obowiązywać przedłużenie z mocy prawa:
1) okresów ważności zezwoleń na pobyt czasowy oraz kart pobytu upływających w okresie od dnia 14 marca 2020 r. (w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii) – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni;
2) okresów pobytu i okresów ważności wiz krajowych w przypadkach, gdy ostatni dzień okresu pobytu na podstawie takich wiz wypadałby w okresie od dnia 14 marca 2020 r. (w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii) – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni;
3) terminów na złożenie wniosków o udzielenie zezwolenia pobytowego, przedłużenie wizy lub przedłużenie pobytu w ramach ruchu bezwizowego, czyli:
- udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy,
- udzielenie zezwolenia na pobyt stały,
- udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE,
- przedłużenie wizy krajowej lub wizy Schengen,
- przedłużenie okresu pobytu w ramach ruchu bezwizowego;
4) wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii terminów opuszczenia terytorium Polski, wynikających z art. 299 ust. 6 ustawy o cudzoziemcach – do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni;
5) wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii terminów dobrowolnego powrotu określonych w decyzjach o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu na podstawie art. 315 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach – do upływu dnia 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni;
6) wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii okresów ważności dokumentów wydawanych na czas określony obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin, którzy z nimi przebywają lub do nich dołączają, tj. dokumentów potwierdzających prawo stałego pobytu, kart pobytu członka rodziny obywatela UE oraz kart stałego pobytu członka rodziny obywatela UE – do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni;
7) wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii okresów ważności polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca – do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni;
8) wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii okresów ważności dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany” – do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni;
oraz
9) uznanie pobytu cudzoziemców na terytorium Polski za legalny z mocy prawa, w sytuacji, gdy w dniu 14 marca 2020 r. przebywali w Polsce na podstawie krótkoterminowych tytułów pobytowych, tj.:
a) w ramach ruchu bezwizowego,
b) na podstawie wiz Schengen, niezależnie od państwa wydającego,
c) na podstawie wiz długoterminowych lub dokumentów pobytowych wydanych przez inne państwa obszaru Schengen,
d) na podstawie wiz długoterminowych lub dokumentów pobytowych wydanych przez państwa członkowskie Unii Europejskiej, które nie są państwami obszaru Schengen (gdy zgodnie z prawem Unii Europejskiej takie wizy lub dokumenty uprawniają do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej),
- od dnia następującego po ostatnim dniu legalnego pobytu wynikającego z tych tytułów do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, w zależności od tego, który obowiązywał jako ostatni.
Na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. poz. 1118) z dniem 1 lipca 2023 r. został odwołany stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2.
Odwołanie z dniem 1 lipca 2023 r. stanu zagrożenia epidemicznego spowodowało, że z dniem 2 lipca 2023 r. rozpoczęły swój bieg określone w wymienionych powyżej przepisach terminy 30-dniowe. Te terminy upłynęły z końcem 31 lipca 2023 r., dlatego skutek przedłużenia określonych uprawnień, ważności dokumentów czy terminów na dokonanie czynności, zakończył się z upływem tego dnia.
Posiadacze wizy Poland Business Harbour
Po wygaśnięciu wizy zatrudnienie na podstawie polskiej umowy cywilno-prawnej może być kontynuowane, o ile cudzoziemiec jak i pracodawca podejmie kroki i uzyska odpowiednie dokumenty legalizujące pracę i pobyt w Polsce po tym czasie.
Warto wiedzieć, że samo złożenie wniosku o wydanie zezwolenia nie umożliwia kontynuacji celu pobytowego w okresie oczekiwania na decyzję (po wygaśnięciu wizy).
Program „Poland. Business Harbour” to pakiet rozwiązań, których celem jest przyciągnięcie do Polski specjalistów i przedsiębiorstw z branży IT. Debiut programu miał miejsce we wrześniu 2020 r.
W dniu 26 lipca 2023 r. w związku z aktualizacją treści „Wykazu programów wsparcia dla cudzoziemców w zakresie podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 4 ust. 8 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej” (tj. Dz.U. 2022 poz. 470), opublikowanego w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, zmianie uległ sposób identyfikacji beneficjentów programu „Poland. Business Harbour”.
Wprowadzona aktualizacja zmieniła sposób identyfikacji poprzez jednoznaczne kryteria, określa nie tylko status uczestnictwa w programie Poland Business Harbour, ale i ramy czasowe.
Zgodnie ze zaktualizowanym wykazem, cudzoziemcy, którzy złożyli wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy w celu kontynuowania działalności gospodarczej założonej na podstawie wizy Poland Business Harbour uznawane są za beneficjentów programu Poland Business Harbour. Oznacza to, że taki cudzoziemiec będzie uprawniony do legalnej kontynuacji swojej działalności gospodarczej, w tym po 31 lipca 2023 r. aż do czasu wydania ostatecznej decyzji, bez konieczności jej zawieszania.
Obywatele Ukrainy oraz beneficjenci „specustawy”
Obywatele Ukrainy objęci ochroną czasową w związku z działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy mają zapewniony legalny pobyt w Polsce do 4 marca 2024 r. (w niektórych przypadkach do 31 sierpnia 2024 r. lub 30 września 2024 r.).
Jeżeli przed 24 lutego 2022 r. obywatel Ukrainy korzystał z danego rozwiązania wynikającego z ustawy COVID-19, w dalszym ciągu może korzystać z przepisów stanowiących jego odpowiednik w ustawie specjalnej.
Do 4 marca 2024 r. przedłużeniu z mocy prawa podlegają:
- okresy pobytu i okresy ważności wiz krajowych obywateli Ukrainy;
- okresy ważności zezwoleń na pobyt czasowy obywateli Ukrainy;
- terminy na opuszczenie przez obywateli Ukrainy terytorium Polski (na podstawie art. 299 ust. 6 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach);
- pobyt obywateli Ukrainy na terytorium Polski jest uznawany za legalny w związku z zakończeniem okresu dopuszczalnego pobytu krótkoterminowego (na podstawie wizy Schengen wydanej przez organ polski, na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez właściwy organ innego państwa obszaru Schengen lub w ramach ruchu bezwizowego).
- terminy dobrowolnego powrotu (obecnie terminy dobrowolnego wyjazdu) określone w wydanych obywatelom Ukrainy decyzjach o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu (na podstawie art. 315 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach);
- okresy ważności kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca oraz dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany” wydanych obywatelom Ukrainy.
Anastasia Leonova, starszy konsultant w CRIDO