Porozumienie stron to w rzeczywistości umowa, w której treści obie strony składają zgodne oświadczenia woli dotyczące określonej kwestii. Do jej zawarcia dochodzi albo w konsekwencji przyjęcia oferty jednej ze stron przez stronę, do której jest ona skierowana, albo przez rokowania zmierzające do ustalenia akceptowanych przez obie strony warunków.
Umowa o pracę - osobista i dobrowolna >>
Pomimo że porozumienie stron może dotyczyć wielu kwestii, to w praktyce przez termin „porozumienie stron” najczęściej rozumie się rozwiązanie umowy za zgodną wolą obu stron. Zaletą tej formy rozwiązania umowy o pracę jest przede wszystkim to, że umożliwia rozwiązanie umowy praktycznie w każdym terminie, nawet „od zaraz”, bez potrzeby czekania na upływ ustawowego okresu wypowiedzenia. W takim przypadku strony same ustalają, z jaką datą nastąpi rozwiązanie umowy, przy czym nie są ograniczone żadnymi terminami.
Porozumienie stron pozwala także zmienić warunki umowy o pracę bez potrzeby czekania na upływ okresu wypowiedzenia zmieniającego, w przypadku gdy zmiany umowy są akceptowane przez obie strony stosunku pracy. Zazwyczaj porozumienie stron jest stosowane w sytuacji, gdy zmiany warunków umowy są korzystniejsze dla pracownika niż dotychczasowe warunki umowy. Jednak może zdarzyć się i tak, że pracownik akceptuje propozycje zmiany warunków umowy, mimo że jest ona mniej korzystna niż dotychczasowe warunki. Za porozumieniem stron można także zmienić warunki umowy pracowników szczególnie chronionych przed wypowiedzeniem. Ponadto w drodze porozumienia stron można zmienić takie warunki zatrudnienia, których nie wolno przekształcać w drodze wypowiedzenia zmieniającego, np. rodzaj umowy – z umowy o pracę na czas nieokreślony na umowę o pracę na czas określony lub wprowadzić dodatkowe postanowienia do treści umowy.
Pracujący emeryci - obowiązek rozwiązania umowy o pracę >>
Porozumienie stron zmieniające warunki umowy o pracę powinno zostać zawarte w formie pisemnej. W sytuacji gdyby zostało zawarte w innej formie niż pisemna, np. ustna, nie spowoduje to nieważności tej czynności. W takim przypadku porozumienie stron powinno mieć swoje odzwierciedlenie w treści świadectwa pracy. Świadectwo pracy powinno zawierać zapis, że umowa została rozwiązana za porozumieniem stron na podstawie art. 30 § 1 pkt 1 k.p. z inicjatywy np. pracownika.
Strony mają całkowitą dowolność w kształtowaniu dat porozumienia, co oznacza, że mogą ustalić termin dogodny zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy. Tym samym nowe warunki mogą obowiązywać nawet „od zaraz”.
Przedawnienie roszczeń ze stosunku pracy >>
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron jest dwustronną czynnością prawną, wobec czego następuje za zgodą stron stosunku pracy, jednocześnie zastępując przepisy prawa pracy obowiązujące w tym zakresie. Jeśli jedna ze stron nie akceptuje zaproponowanych przez drugą stronę warunków – do porozumienia stron nie dochodzi.