Prawo do zwolnienia na poszukiwanie pracy jest związane z wypowiedzeniem przez pracodawcę umowy o pracę pracownikowi. Regulacja ta dotyczy każdej umowy, niezależnie od jej rodzaju. Bez znaczenia jest, czy wypowiedzenie dotyczy umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, na czas określony, na okres próbny oraz jaka jest przyczyna wypowiedzenia danego rodzaju umowy. Prawo do zwolnienia na poszukiwanie pracy nie przysługuje w razie jej rozwiązania w innym trybie, np. za porozumieniem stron lub po upływie czasu, na jaki umowa była zawarta.
Dzień nawiązania stosunku pracy >>
Pracodawca nie może odmówić prawa do zwolnienia, jeżeli np. pracownik znalazł już nową pracę, ale załatwia formalności związane z przyjęciem do pracy. Określenie celu zwolnienia „na poszukiwanie pracy” musi mieć realne pokrycie. Z tego powodu prawa do tego zwolnienia nie ma pracownik, który w sposób niewątpliwy nie będzie poszukiwał pracy, np. przechodzi na emeryturę. Jeśli jednak taki pracownik oświadczy, że będzie poszukiwał pracy, zwolnienie powinno zostać mu udzielone. Nabycie praw emerytalnych nie oznacza, że pracownik nie będzie kontynuował pracy zawodowej. Dni wolne od pracy nie przysługują pracownikowi przechodzącemu na emeryturę, który porozumiał się z pracodawcą, że zawrze z nim umowę o pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy (gdyż nie ma wówczas mowy o szukaniu pracy).
Umowy o pracę na czas określony zawarte na wiele lat >>
O terminie udzielenia tego zwolnienia decyduje pracodawca. Powinien on jednak wziąć pod uwagę cel zwolnienia i interes pracownika, który może potrzebować tego zwolnienia w określonym czasie, np. umówił się na rozmowę na konkretną datę i godzinę. Za nieprawidłowe może być uznane jednostronne wyznaczenie przez pracodawcę ostatnich dni okresu wypowiedzenia jako zwolnienia na poszukiwanie pracy.
Odmowa udzielenia dni wolnych naraża pracodawcę na ewentualność wypłaty odszkodowania, jeśli pracownik – dochodząc tego odszkodowania – wykaże, że poniósł szkodę. Jeżeli pracownikowi nie udzielono zwolnienia, jego nieobecność w pracy motywowana poszukiwaniem nowego zatrudnienia może być uznana za nieobecność nieusprawiedliwioną.
Jak prawidłowo zawrzeć umowę o pracę na okres próbny >>
Wymiar zwolnienia zależy od długości wypowiedzenia i wynosi 2 dni robocze w okresie 2-tygodniowego i miesięcznego wypowiedzenia i 3 dni robocze w okresie 3-miesięcznego wypowiedzenia, a także w przypadku jego skrócenia na podstawie art. 361 § 1 kodeksu pracy.