Komu przysługuje
Zgodnie z art. 188 § 1 Kodeksu pracy pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia obliczanego jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy.
Potocznie zwolnienie to nazywane jest opieką z tytułu wychowania dziecka. Istotne jest, że powyższy przepis dotyczy zwolnienia na opiekę na zdrowe dziecko do lat 14. W przypadku dziecka chorego do lat 14, rodzic pobiera zasiłek opiekuńczy.
Z prawa do dni wolnych na opiekę nad dzieckiem może skorzystać tylko jeden z rodziców lub opiekunów dziecka. Zatem rodzice lub opiekunowie muszą dokonać wyboru, które z nich będzie korzystało ze zwolnienia.
Zwolnienie na opiekę przysługuje bez względu na liczbę dzieci. Oznacza to, że dwa dni wolnego albo 16 godzin przysługuje rodzicom wychowującym zarówno jedno, jak i dwoje czy troje dzieci.
Wynagrodzenie za czas opieki
Za czas zwolnienia od pracy, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia obliczanego tak jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy.
Wniosek
W celu skorzystania ze zwolnienia należy złożyć pracodawcy wniosek. O tym, czy pracownik chce wykorzystać zwolnienie na opiekę w dniach czy w godzinach decyduje w pierwszym wniosku o jego udzielenie złożonym w danym roku kalendarzowym. Zatem, jeżeli rodzic w danym roku kalendarzowym zawnioskuje o udzielenie jednego dnia zwolnienia, w kolejnym wniosku nie może wystąpić o udzielenie wolnego w godzinach.
Decyzja pracownika o sposobie wykorzystywania zwolnienia ma moc wiążącą nie tylko dla danego pracodawcy, ale także dla danego roku kalendarzowego, czyli np. w przypadku zmiany pracy. O wykorzystywaniu zwolnienia na opiekę nad dzieckiem w danym roku kalendarzowym pracodawca informuje w świadectwie pracy.
Pracownik może zawnioskować o udzielenie dni wolnych łącznie w pełnym wymiarze bądź oddzielnie. Ważne aby w danym roku kalendarzowym nie przekroczył dwóch dni.
Pamiętać należy, że zwolnienie na opiekę nie przechodzi na następny rok kalendarzowy. W przypadku jego niewykorzystania w danym roku zwolnienie po prostu przepada.
Dopuszczalne jest podzielenie się tym uprawnieniem w taki sposób, że każde z rodziców wykorzysta po jednym dniu na opiekę.
Polecamy: Dokumentacja kadrowa. Prowadzenie i przechowywanie po zmianach od 1 stycznia 2019 r.
Złożony wniosek jest dla pracodawcy wiążący, co oznacza, że nie może wydać decyzji odmownej. Co do zasady pracownik nie musi uzasadniać pracodawcy przyczyn swojej decyzji, nie ma również potrzeby udowodnienia, że dziecko potrzebuje aktualnie opieki.
Niepełny wymiar czasu pracy
W przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy, liczbę godzin pracy, z których może być zwolniony, ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia zaokrągla się w górę do pełnej godziny.
Pracownik zatrudniony na ¾ etatu będzie mógł wykorzystać maksymalnie 12 godzin zwolnienia.
Wzór wniosku
Podstawa prawna: