Urlop wypoczynkowy powinien być przez pracownia wykorzystamy w tym roku kalendarzowym, w którym nabywa on do niego prawo. W celu realizacji tej zasady, pracodawca ustala plan urlopów. Powinien on być ustalony tak, aby jednocześnie pogodzić interesy pracowników i nie zakłócać normalnego toku pracy zakładu.
Do 2002 roku regulacje dotyczące planu urlopów były dość restrykcyjne i urlop można było wykorzystać tylko w tych dniach, w jakich przewidywał go plan. Często zatem taki plan okazywał się fikcją, ponieważ pomimo jego ustalenia, a także dotyczących go przepisów prawa, pracownicy nie respektowali go. Obecnie ustawodawca przewidział odstępstwa od tej zasady, nie tylko poprzez możliwość wykorzystania urlopu w innych dniach, ale także odstępując od nałożonego na pracodawcę obowiązku opracowania planu urlopów.
Zobacz: Komu przysługuje urlop dodatkowy?
Istnieją dwa przypadki, kiedy ustalanie planu urlopów nie jest obowiązkowe:
- jeżeli działająca u pracodawcy zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na nieustalanie planu urlopów,
- jeżeli u pracodawcy w ogóle nie działa zakładowa organizacja związkowa.
Pracodawca, który rezygnuje z ustalania planu urlopów musi ustalić termin urlopu indywidualnie dla każdego pracownika i po porozumieniu się z nim. Oznacza to, że pracodawca musi zwrócić się do pracownika z pytaniem w kwestii terminu urlopu, jednak nie jest on związany preferencjami pracownika. Musi mieć jednak na względzie również normalne funkcjonowanie swojego zakładu.
Pan Tomek prowadzi firmę przewozową, w której zatrudnia siedmiu kierowców i dwie sekretarki. W okresie Świąt Bożego Narodzenia wszyscy zatrudnieni przez niego pracownicy złożyli wnioski o urlop. Pan Tomek, mając na względzie funkcjonowanie swojej firmy nie może udzielić takiego urlopu wszystkim pracownikom. Do jego dyspozycji zostanie zatem np. jedna sekretarka i jeden lub dwóch kierowców, a pozostali pracownicy będą mogli w tym czasie wykorzystać urlop.
Zobacz serwis: Urlop wypoczynkowy
Jeżeli u danego pracodawcy jest sporządzany plan urlopów, to powinien on zostać opracowany z odpowiednim wyprzedzeniem, aby pracownicy mogli się z nim zapoznać przed nadejściem terminu jego obowiązywania. Obowiązek ten ciąży nie tylko na pracodawcy, ale także na działającej u niego organizacji związkowej.
Podkreślić jeszcze należy, że plan urlopów nie obejmuje przysługującemu każdemu pracownikowi urlopu na żądanie w wymiarze 4 dni.
Podstawa prawna: Kodeks pracy