Obecnie obowiązują dwa rodzaje urlopów związanych z narodzinami dziecka, tj. urlop macierzyński oraz urlop rodzicielski. Należy zaznaczyć, że w nomenklaturze prawnej nie występuje pojęcie „rocznego urlopu macierzyńskiego”. Dopiero połączenie dwóch rodzajów urlopów, tj. urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego daje rok.
Urlop macierzyński
Uprawnieniem pracownicy-matki jest możliwość skorzystania z urlopu macierzyńskiego. Jego wymiar jest uzależniony od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.
Zgodnie z art. 180 § 1 Kodeksu pracy pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze:
1) 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
2) 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie;
3) 33 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie;
4) 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie;
5) 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie
Przed przewidywaną datą porodu pracownica może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego (art. 180 § 2 Kp).
Polecamy: Kodeks pracy 2020. Praktyczny komentarz z przykładami
„Roczny macierzyński”
Pracownica, która urodziła dziecko, poza urlopem macierzyńskim może skorzystać z urlopu rodzicielskiego. Dopiero te dwa rodzaje urlopów po zsumowaniu wynoszą prawie rok, bowiem łączny wymiar urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego wynosi 52 tygodnie.
Urlop rodzicielski
Rodzic, który chce zostać dłużej z dzieckiem, może bezpośrednio po podstawowym urlopie macierzyńskim skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze:
- do 32 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
- do 34 tygodni – w przypadku urodzenia większej liczby dzieci przy jednym porodzie.
Urlop rodzicielski we wspomnianym wymiarze przysługuje obojgu rodzicom lub – jeśli tak wspólnie postanowią – jednemu z nich. Udziela się go jednorazowo lub maksymalnie w czterech częściach, przy czym żadna z tych części nie może być krótsza niż 8 tygodni, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej.
Rodzice mają czas na wykorzystanie urlopu rodzicielskiego aż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. Decyzję o skorzystaniu z pełnego wymiaru urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim co do zasady należy podjąć w ciągu trzech tygodni po porodzie.
Jeżeli wniosek pracownika został złożony w odpowiednim terminie, jest on wiążący dla pracodawcy. Oznacza to, że pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu rodzicielskiego.
Pracownica nie później niż 21 dni po porodzie, może złożyć do pracodawcy pisemny wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.
W tym przypadku, zasiłek macierzyński będzie wynosił: 100 % podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego (20 tygodni), 100 % za 6 tygodni urlopu rodzicielskiego oraz 60 % podstawy wymiaru zasiłku za pozostały okres urlopu rodzicielskiego, tj. za 26 tygodni.
Z kolei, w razie przekroczenia 21-dniowego terminu, konsekwencją będzie wysokość wypłacanego zasiłku za urlop macierzyński i rodzicielski. Zatem, pracownicy będzie przysługiwał zasiłek macierzyński w wysokości 80 % podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego.
Wzór wniosku
.....................................................
(miejscowość, data)
………………………….........
(imię i nazwisko pracownika)
....................................................................................................
(oznaczenie pracodawcy)
Wniosek
W związku z urodzeniem dziecka…………………………(imię i nazwisko dziecka) w dniu……………………. (data urodzenia), wnoszę o udzielenie mi urlopu macierzyńskiego w wymiarze 20 tygodni.
Na podstawie art. 1821a Kodeksu pracy wnoszę również o udzielenie mi bezpośrednio po urlopie macierzyńskim udzielonym na dziecko…………………………………(imię i nazwisko dziecka), urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, tj. 32 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka).
Łącznie wnoszę o urlop w wymiarze 52 tygodni – od……………………..do…………………………..
Jednocześnie oświadczam, że z urlopu rodzicielskiego nie będzie korzystał drugi rodzic dziecka.
.............................
(podpis pracownika)
Podstawa prawna: