Dopóki nie znajdziemy kolejnej formy aktywności zawodowej, przy której będziemy podlegali obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, mamy „dziurę” w postaci braku składek na naszym koncie w OFE. Rozwiązaniem pozwalającym na podtrzymanie ciągłości ubezpieczenia jest jego kontynuacja.
Prawo do rozpoczęcia dobrowolnego kontynuowania ubezpieczeń po ich ustaniu mają:
- osoby, które dotychczas były objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi oraz
- podlegający dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym obywatele polscy z tytułu wykonywania pracy za granicą w podmiotach zagranicznych lub z tytułu wykonywania pracy w podmiotach zagranicznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli podmioty te nie posiadają w Polsce swojej siedziby ani przedstawicielstwa.
Tadeusz S. był zatrudniony na podstawie indywidualnego kontraktu za granicą w Brazylii do dnia 10 czerwca. Po zakończeniu kontraktu może kontynuować ubezpieczenia emerytalne i rentowe w Polsce. 30-dniowy termin na złożenie wniosku o kontynuację upływa 10 lipca.
Kontynuacja ubezpieczeń – a więc dobrowolne opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe możliwa jest w przypadku, gdy dana osoba nie ma żadnych innych tytułów do ubezpieczeń społecznych. Nie możemy więc kontynuować ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, kiedy mamy dwa lub więcej tytułów, z których obowiązkowo podlegamy ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym i jeden z tych tytułów wygaśnie. Nadal bowiem podlegamy obowiązkowo tym ubezpieczeniom z drugiego tytułu.
Zobacz: Jaka jest wysokość renty rodzinnej?
Kontynuacja ubezpieczeń przestaje być możliwa, kiedy uzyskujemy w jej trakcie ponownie tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń (np. rozpoczynamy wykonywanie pracy na podstawie umowy-zlecenia, umowy o pracę, rozpoczynamy prowadzenie działalności gospodarczej). W takim przypadku nie występuje już sytuacja braku jakiegokolwiek tytułu do ubezpieczeń. Od dnia powstania nowego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń osoba ubezpieczona nie ma prawa kontynuować ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.
Osoby dobrowolnie kontynuujące ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podlegają tylko ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, nie podlegają natomiast ubezpieczeniom chorobowemu i wypadkowemu.
Osoby kontynuujące ubezpieczenia emerytalne i rentowe podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniami, data określona we wniosku może być wcześniejsza niż data złożenia wniosku. Do 31 sierpnia 2009 r. wniosek taki musiał być złożony w terminie 30 dni od dnia ustania tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń. Obecnie możemy rozpocząć kontynuację w dowolnym momencie.
Wniosek o objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi może być złożony w jednostce organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub przesłany pocztą. W przypadku przesyłania wniosku pocztą, datą wpływu wniosku jest data stempla pocztowego.
Osoby podlegające dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym same zgłaszają się do ZUS. Muszą w tym celu złożyć formularz ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 1900. Osoby te pełnią rolę płatników składek, jak i osób ubezpieczonych.
Ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób podlegających dobrowolnie tym ubezpieczeniom ustają:
- od dnia wskazanego przez nas we wniosku o wyłączenie z tych ubezpieczeń, nie wcześniej jednak niż od dnia w którym wniosek został złożony,
- od dnia ustania tytułu do podlegania tym ubezpieczeniom (np. powstania tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń),
- od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który składki na te ubezpieczenia zostały opłacone po terminie lub w niepełnej wysokości – w tym przypadku osoby kontynuujące ubezpieczenia nie mają prawa do zwrócenia się z wnioskiem o przywrócenie terminu opłacenia składek na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Składki wpłacone po terminie są traktowane jak nadpłata i podlegają zwrotowi.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób kontynuujących dobrowolnie ubezpieczenie emerytalne i rentowe stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia (od 1 stycznia 2009 r. - 1276zł).
Jeżeli okres dobrowolnego opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przekracza 10 lat, nie obowiązuje gwarancja wypłaty minimalnego świadczenia, w wypadku gdy stan naszego konta emerytalnego nie będzie go zapewniał.
Zobacz serwis: Ubezpieczenie wypadkowe
Anna B. po była zatrudniona do 30 września 2008r. na podstawie umowy o pracę. Anna B. nadal poszukiwała stałego zatrudnienia. Udało jej się podpisać w dniu 10 października 2008r. umowę o dzieło z inną firmą. W związku z tym, że umowa o dzieło nie jest tytułem do objęcia ubezpieczeniami, Anna B. postanowiła od 13 października 2008 r. kontynuować ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Wniosek złożyła terminowo i opłaciła składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od zadeklarowanej przez siebie podstawy wymiaru składki w wysokości 1500zł. W tym czasie firma, z którą wcześniej zawarła umowę o dzieło, postanowiła podpisać z ubezpieczoną umowę zlecenia od 20 listopada 2008r. W związku z faktem, iż umowa zlecenie zrodzi obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym Anny B. jako zleceniobiorcy, od 20 listopada 2008r. nie może ona już kontynuować dobrowolnie ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, z których powinna się wyrejestrować.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 13 października 2008r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2007r. Nr 11 poz. 74, ze zm.)