Elektroniczne zwolnienia lekarskie
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o oświadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra pracy i polityki społecznej. Jednym z najważniejszych ustaleń projektu nowelizacji ustawy jest wprowadzenie elektronicznego systemu zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy. Zmiany obejmą przede wszystkim formę wystawiania i przesyłania e-zwolnień. Oczekuje się, że nowe regulacje poprawią m.in.: efektywność obsługi zaświadczeń lekarskich, skrócą czas ich wystawiania przez lekarzy oraz zniosą obowiązek przekazywania przez pracownika wystawionego przez lekarza zaświadczenia o niezdolności do pracy. E-zwolnienia będą dostarczane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz płatnika składek na ubezpieczenia społeczne bez konieczności przesyłania papierowych oryginałów tych dokumentów, jak miało to miejsce do tej pory. Wprowadzenie elektronicznego systemu wystawiania zwolnień usprawni prowadzenie kontroli prawidłowości wykorzystywania zaświadczeń, zwłaszcza tych krótkoterminowych.
E-zwolnienia i zasiłki macierzyńskie dla samotnych ojców
Profil informacyjny
Lekarze uzyskają bezpłatny dostęp do danych zgromadzonych na kontach ubezpieczonych i płatników składek w zakresie niezbędnym do wystawienia zaświadczenia o niezdolności do pracy z powodu choroby czy opieki nad członkiem rodziny. Swój profil informacyjny lekarze będą tworzyć za pomocą systemu teleinformatycznego, bezpłatnie udostępnionego przez ZUS. Mając dostęp do ww. danych, lekarz wpisze informacje o stanie pacjenta, np. kod choroby czy okres niezdolności do pracy. Wystawione zwolnienie (wypełnione i podpisane) będzie przekazywane automatycznie na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS.
Wydruk zwolnienia
Obok e-zwolnienia przesyłanego elektronicznie do ZUS, pacjent będzie mógł otrzymać wydruk e-zwolnienia zaopatrzony w podpis i pieczątkę lekarza. Wydruk będzie sporządzany na prośbę pacjenta, np. w przypadkach, gdy płatnik składek nie posiada profilu informacyjnego, na który ZUS ma przekazywać otrzymane zwolnienie. Wystawienie zaświadczenia o niezdolności do pracy w postaci pisemnej będzie możliwe, np. podczas wizyt domowych u pacjentów i braku dostępu do Internetu. Blankiety zwolnień lekarz wydrukuje ze swojego profilu. Zakłada się, że blankiety te będą rejestrowane przez system.
Lekarz orzecznik ZUS
Wystawione przez lekarza e-zwolnienie będzie dostarczane do płatników składek przez skrzynkę podawczą ZUS na profil informacyjny płatnika. Za pomocą elektronicznego systemu będą także wystawiane zaświadczenia o niezdolności do pracy przez lekarzy orzeczników ZUS.
Wypłata zasiłku
Postępowanie o wypłatę zasiłku w przypadku, gdy płatnikiem zasiłku jest płatnik składek, będzie wszczynane na podstawie zaświadczenia lekarskiego otrzymanego na profilu informacyjnym płatnika lub na podstawie wydruku zaświadczenia e-zwolnienia przekazywanego przez ubezpieczonego. W przypadku, gdy płatnikiem będzie ZUS postępowanie będzie wszczynane na podstawie wniosku lub wydruku zaświadczenia. Przyjęto, że e-zwolnienia będą udostępniane przez ZUS Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Taka wymiana informacji ma się rozpocząć od 1 stycznia 2016 r.
Zasady obliczania podstawy wymiaru zasiłku
Zmiany obejmą również zasady obliczania podstawy wymiaru zasiłku w przypadku krótszego niż 12 miesięcy okresu ubezpieczenia chorobowego dla osób prowadzących pozarolniczą działalność oraz innych grup zawodowych, dla których podstawą wymiaru składek jest kwota deklarowana. Jest to reakcja na odnotowaną dużą skalę nadużyć. Chodzi o sytuacje, gdy po krótkim, jedno-, dwumiesięcznym okresie opłacania składek na wysokim poziomie następuje długi okres pobierania zasiłku w wysokości adekwatnej do zadeklarowanej podstawy wymiaru. Z tego względu zaproponowano uśrednienie podstawy wymiaru składki, a w konsekwencji podstawy wymiaru zasiłku w przypadku krótkiego okresu ubezpieczenia chorobowego i zadeklarowanego przychodu przekraczającego najniższą podstawę wymiaru składki. Zaproponowano także, aby przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku dla ubezpieczonych z zadeklarowaną kwotą i podlegających ubezpieczeniu chorobowemu przez okres krótszy niż 12 miesięcy – brano pod uwagę okres ubezpieczenia z poprzedniego tytułu, ale tylko wówczas, gdy ubezpieczenie chorobowe rozpoczęło się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu. Jest to wykonanie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Określono również sposób ustalania podstawy wymiaru zasiłku dla ubezpieczonych, którzy zachorują przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia, a okres ubezpieczenia zaczął się po przerwie krótszej niż 30 dni od ubezpieczenia z innego tytułu.
Błędne zwolnienie lekarskie a wypłata zasiłku chorobowego
Zasiłek macierzyński dla samotnych ojców
Do projektu ustawy włączono również przepisy dotyczące zasiłku macierzyńskiego. Uprawnionymi do tego zasiłku będzie także ubezpieczony ojciec dziecka (lub ubezpieczony członek najbliższej rodziny) w przypadku śmierci matki, porzucenia przez nią dziecka lub niemożności sprawowania opieki z powodu np. niezdolności do samodzielnej egzystencji. Do tej pory nie było to możliwe. Ponadto do otrzymania zasiłku opiekuńczego nie będzie konieczne pozostawanie ubezpieczonego w związku małżeńskim z rodzicem stale opiekującym się dzieckiem, jeśli poród, choroba czy pobyt w szpitalu uniemożliwia osobiste sprawowanie opieki nad dzieckiem do lat 8.
Komornicy sądowi
Ponadto określono maksymalną wysokość opłaty za udostępnienie komornikom sądowym danych gromadzonych na kontach ubezpieczonych, uzależniając jej wysokość od formy złożenia wniosku. Maksymalna wysokość opłaty wyniesie 2 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjętego w celu ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy.
Wejście w życie
Przepisy projektowanej ustawy mają wejść w życie 1 stycznia 2015 r. z wyjątkiem przepisów związanych z tworzeniem profilu płatnika, zmian w zasiłku macierzyńskim, opiekuńczym (wchodzących po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy) oraz dotyczących ustalania podstawy wymiaru zasiłków, które powinny wejść w życie pierwszego dnia czwartego miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia ustawy. Do końca 2017 roku przewiduje się jednak okres przejściowy, w trakcie którego równolegle będą funkcjonować dwa systemy dokumentacji zwolnień lekarskich – stary i nowy.
Zasady przeprowadzania zwolnień lekarskich
Źródło: premier.gov.pl