Zalety i wady korzystania przez pracodawcę z usług podmiotów zewnętrznych

W praktyce coraz częściej jest spotykane zlecanie podmiotom zewnętrznym określonych usług, które w pewnym sensie zastępują lub uzupełniają pracę konkretnych pracowników zatrudnionych na umowę o pracę u danego pracodawcy.

Pracodawcy korzystają z usług podmiotów zewnętrznych najczęściej w 2 formach, przez:

• nabycie usług od innych firm zewnętrznych (outsourcing),
• korzystanie z pracowników tymczasowych „wynajmowanych” od zewnętrznej agencji pracy tymczasowej.

Zakup usług od firmy zewnętrznej (tzw. outsourcing)

Zakup usług od firmy zewnętrznej oznacza, że pewna wyodrębniona część zadań przedsiębiorcy może być wykonywana jako usługa przez wybrany, wyspecjalizowany podmiot zewnętrzny. Wszystkie kwestie dotyczące m.in. zakresu, jakości czy terminowości usługi, sposobu i terminu rozwiązania współpracy oraz wynagrodzenia powinna regulować umowa handlowa między przedsiębiorcą a zewnętrzną firmą usługową (zwaną dalej wykonawcą). Na podstawie umowy handlowej pracownicy firmy zewnętrznej realizują zawartą z przedsiębiorcą umowę o świadczenie usług. Umowa ta nie zobowiązuje ich natomiast do wykonywania bieżących poleceń, np. menedżerów – pracowników przedsiębiorcy, który zakupił daną usługę.

Podobnie o wszystkich kwestiach związanych z rekrutacją i doborem osób do wykonywania poszczególnych czynności dla przedsiębiorcy zamawiającego usługę, a także z warunkami ich zatrudnienia czy rozwiązywaniem ich umów o pracę decyduje wyłącznie zewnętrzna firma outsourcingowa.

Zasady, których w szczególności należy przestrzegać przy korzystaniu z usług firmy zewnętrznej:

• przedsiębiorca i firma zewnętrzna podpisują umowę handlową o świadczenie usług,
• rekrutacji osób wykonujących usługi na rzecz pracodawcy dokonuje firma zewnętrzna,
• polecenia służbowe dla pracowników firmy zewnętrznej są wydawane przez bezpośredniego przełożonego z firmy zewnętrznej,
• pracownik firmy zewnętrznej ma swoje miejsce pracy w siedzibie firmy zewnętrznej, a jego czas pracy wyznacza pracodawca, tj. zewnętrzna firma usługowa.

WAŻNE!

Pracodawca musi pamiętać, że – kupując usługę od podmiotu zewnętrznego – nie ma istotnego wpływu na to, kto faktycznie wykonuje dla niego dane czynności w imieniu firmy zewnętrznej.

Zakup usługi zewnętrznej bez zachowania wskazanych powyżej zasad może doprowadzić do kierowania przez pracowników firmy zewnętrznej roszczeń o charakterze pracowniczym bezpośrednio do przedsiębiorcy kupującego usługę. A zatem jeżeli pracownik firmy zewnętrznej, wyznaczony przez swojego pracodawcę do wykonywania określonych czynności na rzecz przedsiębiorcy, będzie bezpośrednio i stale kierowany i nadzorowany przez np. menedżerów tego ostatniego oraz będzie świadczyć pracę w czasie i miejscu również przez niego wyznaczonym – wówczas taki pracownik może dochodzić przed sądem pracy ustalenia istnienia stosunku pracy między nim a przedsiębiorcą. W konsekwencji może się stać jej pełnoprawnym pracownikiem. W takiej sytuacji obowiązuje zasada domniemania istnienia stosunku pracy (art. 22 § 1¹ k.p.).

Korzystanie z usług agencji pracy tymczasowej

W celu zastąpienia swoich etatowych pracowników lub uzupełnienia ich bieżącej pracy pracodawca może również rozważyć możliwość skorzystania z pracowników tymczasowych na podstawie umowy zawartej z podmiotem zewnętrznym posiadającym status agencji pracy tymczasowej (zwanej dalej agencją). Taka agencja zawiera umowy o pracę (na czas określony, na czas wykonania określonej pracy) lub umowy cywilnoprawne z osobami, które następnie wykonują pracę już dla konkretnej firmy. Wykonywanie pracy odbywa się na podstawie innej umowy, tym razem z agencją. Taki pracownik nazywany jest pracownikiem tymczasowym, a firma korzystająca z jego pracy – pracodawcą–użytkownikiem.

Istotne jest to, że pracownik tymczasowy jest związany umową z agencją, a nie z pracodawcą–użytkownikiem. A zatem pracodawca–użytkownik nie może być co do zasady skutecznie pozywany o ustalenie istnienia stosunku pracy między nim a pracownikiem tymczasowym.

Korzystanie przez pracodawcę z pracowników tymczasowych na podstawie umowy z agencją pracy tymczasowej szczegółowo reguluje ustawa o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. W umowie z agencją wskazuje się m.in. rodzaj pracy, którą ma wykonywać pracownik tymczasowy, wymagania kwalifikacyjne, które powinien posiadać, wymiar czasu pracy, miejsce wykonywania pracy. Pracodawca-użytkownik może uzgodnić z pracownikiem tymczasowym kwestie wykorzystania urlopu wypoczynkowego. Dodatkowo musi prowadzić ewidencję czasu pracy takiego pracownika oraz nie może traktować go mniej korzystnie niż swoich pracowników zatrudnionych na takim samym lub podobnym stanowisku pracy.

W związku z powyższym pracodawca–użytkownik wykonuje wszystkie obowiązki przysługujące pracodawcy w zakresie niezbędnym do organizowania pracy z udziałem pracowników tymczasowych. Oznacza to, że może wydawać bezpośrednio polecenia związane z pracą i na bieżąco kontrolować pracę pracowników tymczasowych, inaczej niż ma to miejsce w przypadku korzystania przez przedsiębiorcę z usług firmy zewnętrznej.

WAŻNE!

W przypadku korzystania z pracowników tymczasowych co do zasady nie powstaje ryzyko skierowania przez pracownika tymczasowego roszczenia o ustalenie istnienia stosunku pracy.

Wady i zalety korzystania przez pracodawcę z usług podmiotów zewnętrznych

@RY1@i26/2011/023/i26.2011.023.000.0014.101.jpg@RY2@

Podstawa prawna:

• art. 22 § 1¹ i 1² Kodeksu pracy,
• art. 7, art. 9 ust. 1, art. 10 ust. 1, art. 14 ust. 2 pkt 2, art. 26 ust. 2 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (DzU nr 166, poz. 1608 ze zm.).