Dotychczas w odniesieniu do osób niepełnosprawnych ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności dominowała w praktyce zasada, że ich niepełnosprawność oznacza konieczność zatrudniania ich w tzw. warunkach pracy chronionej, jakie oferują zakłady pracy chronionej (art. 4 ust. 1 i ust. 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu pracowników niepełnosprawnych).
Zakłady pracy chronionej (dalej: zpch) mają bowiem dodatkowe obowiązki wobec pracowników, szersze niż pozostali pracodawcy. Ich wypełnianie finansowane jest ze środków pochodzących z przysługujących zpch zwolnień podatkowych i w ramach innych przywilejów, których nie mają pracodawcy z otwartego rynku pracy (dotyczy to np. zapewnienia opieki medycznej pracownikom).
Korzyści z zatrudniania niepełnosprawnych >>
Zatrudnianie osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności na otwartym rynku pracy uznawane było za wyjątek. Przyjęcie do pracy takich osób przez pracodawców, którzy nie mieli statusu zakładu pracy chronionej, dotychczas było uzależnione od:
- dostosowania stanowiska pracy do potrzeb pracownika niepełnosprawnego,
- uzyskania w tej sprawie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy (art. 4 ust. 5 pkt 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu pracowników niepełnosprawnych).
Po nowelizacji ustawy o zatrudnianiu pracowników niepełnosprawnych nadal istnieje obowiązek dostosowania stanowiska pracy do potrzeb zatrudnianej osoby niepełnosprawnej w stopniu znacznym lub umiarkowanym. Stał się on jednak takim samym obowiązkiem jak inne obowiązki pracodawcy – kontrolowanym nie w drodze specjalnego, prewencyjnego postępowania, ale w ramach zwykłej kontroli PIP, razem np. z kontrolą przestrzegania przepisów bhp w zakładzie.
WAŻNE!
Po nowelizacji przepisów pracodawca z otwartego rynku pracy, aby zatrudnić osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym lub umiarkowanym, nadal musi przystosować stanowisko pracy do potrzeb tej osoby.
Obowiązek uzyskania pozytywnej opinii PIP w sprawie przystosowania stanowiska pracy pracownika niepełnosprawnego w stopniu znacznym lub umiarkowanym był dla pracodawców obowiązkiem zbędnym i uciążliwym, oznaczającym de facto kontrolę w zakładzie pracy. Zniechęcało to wielu pracodawców z otwartego rynku pracy do zatrudniania osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym i umiarkowanym (z których część wymaga faktycznie minimalnego dostosowania stanowiska – np. osoby poruszające się o kulach). Mimo to na otwartym rynku pracy wskaźnik zatrudnienia takich pracowników rósł systematycznie, choć nieznacznie.
Oznacza to, że po zmianie przepisów na bardziej korzystne wzrost zatrudnienia osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy może być jeszcze większy.
Stanowisko pracy niepełnosprawnego - rezygnacja z opinii PIP >>
Podstawa prawna: