Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące - nie więcej niż za jeden miesiąc (art. 47 k.p.). Jeżeli jednak do pracy został przywrócony pracownik w wieku przedemerytalnym, pracownica w ciąży lub na urlopie macierzyńskim albo pracownik, którego stosunek pracy podlega ochronie z mocy przepisu szczególnego, wówczas wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy.
Od okresu, za który pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, pracodawca ma prawo odliczyć:
- okresy pobierania zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego (wyrok SN z 19 kwietnia 1996 r., I PK 158/05),
- okresy pobierania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (wyrok SN z 16 sierpnia 2005 r., I PK 11/05).
Na prawo do wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy nie ma natomiast wpływu uzyskiwanie w okresie pozostawania bez pracy:
- zarobków u innego pracodawcy (wyrok SN z 27 lutego 2007 r., II PK 211/06),
- wynagrodzenia z tytułu umów o charakterze cywilnoprawnym.
Ustalanie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy
W celu prawidłowego ustalenia wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, przysługującego pracownikowi przywróconemu do pracy, niezbędne jest zastosowanie zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop (§ 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania. Zasady te zostały z kolei uregulowane w § 14-19 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego.
A zatem wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy ustala się z wyłączeniem:
- jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
- gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
- odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
- wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.
WAŻNE!
Licząc wynagrodzenie dla przywróconego pracownika, nie należy ustalać wynagrodzenia za 1 dzień (stosując współczynnik urlopowy na dany rok), lecz procedurę obliczania trzeba zakończyć po ustaleniu średniego miesięcznego wynagrodzenia pracownika. Tak obliczone wynagrodzenie mnoży się przez liczbę miesięcy, za które zostało ono pracownikowi przyznane.
Przykład
30 września 2008 r. w trybie dyscyplinarnym została rozwiązana z pracownikiem umowa o pracę. Pracownik ten wyrokiem sądu został przywrócony do pracy 3 kwietnia 2009 r.
Jak ustalić wysokość pensji za czas przywrócenia do pracy, jeśli zgodnie z orzeczeniem sądowym pracownikowi należy wypłacić 3-miesięczne wynagrodzenie?
Pracownik w okresie zatrudnienia otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w stałej kwocie 3200 zł oraz zmienne premie miesięczne.
Pensję za czas pozostawania bez pracy będzie stanowiło przeciętne wynagrodzenie z okresu ostatnich 3 miesięcy zatrudnienia pracownika, tj. z okresu od lipca do września 2008 r.
Ustalając jego wysokość, należy uwzględnić następujące zasady:
• składniki ustalone w stałej stawce miesięcznej należy uwzględnić w wysokości należnej we wrześniu 2008 r., tj. 3200 zł,
• zmienne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc należy uwzględnić w przeciętnej wysokości z okresu ostatnich 3 miesięcy pracy pracownika, tj. z okresu od lipca do września 2008 r.
Załóżmy, że w powyższym okresie pracownik otrzymał następujące premie:
• 2251 zł - w lipcu 2008 r.,
• 1329 zł - w sierpniu 2008 r.,
• 1200 zł - we wrześniu 2008 r.,
a w okresie od 10 do 19 września 2008 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim.
A zatem sumujemy otrzymane przez pracownika w okresie 3 miesięcy premie:
2251 zł + 1329 zł + 1200 zł = 4780 zł.
Ponieważ pracownik we wrześniu przebywał na zwolnieniu lekarskim, w okresie 3 miesięcy przepracował 57 dni, a powinien przepracować 65 dni, trzeba jego premie dopełnić. W tym celu:
• wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez pracownika w okresie 3 miesięcy dzielimy przez liczbę dni pracy, za które ono przysługiwało:
4780 zł : 57 dni = 83,86 zł,
• otrzymany wynik mnożymy przez liczbę dni, które pracownik przepracowałby zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy:
83,86 zł x 65 dni = 5450,90 zł.
Dopełnione 3-miesięczne wynagrodzenie należy podzielić przez 3:
5450,90 zł : 3 = 1816,97 zł.
Otrzymana kwota to przeciętna premia z okresu od lipca do września 2008 r.
W kolejnym etapie sumujemy wynagrodzenie ze stałych i zmiennych składników:
3200 zł + 1816,97 zł = 5016,97 zł.
Otrzymana kwota to średnie miesięczne wynagrodzenie.
Ponieważ sąd zasądził na rzecz pracownika 3-miesięczne odszkodowanie, przy ustaleniu wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy średnie miesięczne wynagrodzenie należy pomnożyć przez 3:
5016,97 zł × 3 = 15 050,91 zł.
Za czas przywrócenia do pracy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości 15 050,91 zł.
Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy jest świadczeniem bezpośrednio związanym ze stosunkiem pracy. Pracodawca dokonujący wypłaty tego wynagrodzenia powinien obliczyć i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy, a następnie uwzględnić te kwoty w przekazanej podatnikowi informacji o dochodach PIT-11. Od należnego pracownikowi wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy pracodawca powinien również zapłacić składki ZUS.
Podstawa prawna:
- art. 47 Kodeksu pracy,
- § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.),
- § 14-19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.),
- wyroki Sądu Najwyższego:
- z 19 kwietnia 1996 r. (I PK 158/05, OSNP 2007/7-8/99),
- z 16 sierpnia 2005 r. (I PK 11/05, OSNP 2006/11-12/181),
- z 27 lutego 2007 r. (II PK 211/06, M.P.Pr. 2007/8/392).