Praca za granicą. O czym pracodawca musi poinformować pracownika

• Co stanowił Kodeks pracy przed nowelizacją
• Jakie zmiany wprowadziła nowelizacja Kodeksu pracy
• Zmiana warunków wymaga informacji
• W jakiej formie pracodawca ma informować pracownika
• Informacje nie tylko dla zatrudnionych na umowę o pracę

Nowelizacja Kodeksu pracy, która weszła w życie 26 kwietnia miała na celu wdrożenie do polskiego systemu prawnego dwóch unijnych dyrektyw:

• dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej, oraz
• dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE.

Zakres regulacji, jakie zawiera nowelizacja obejmuje także między innymi nowe obowiązki informacyjne pracodawcy w przypadku wysłania pracownika do pracy za granicą.

Co stanowił Kodeks pracy przed nowelizacją

Kodeks pracy stanowił przed wejściem w życie marcowej nowelizacji, że umowa o pracę z pracownikiem skierowanym do pracy na obszarze państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej na okres przekraczający 1 miesiąc, powinna określać:

• czas wykonywania pracy za granicą;
• walutę, w której będzie wypłacane pracownikowi wynagrodzenie w czasie wykonywania pracy za granicą.

Pracodawca miał obowiązek przed skierowaniem pracownika do pracy na obszarze państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej poinformować pracownika na piśmie o:

• świadczeniach przysługujących z tytułu skierowania do pracy poza granicami kraju, obejmujących zwrot kosztów przejazdu oraz zapewnienie zakwaterowania;
• warunkach powrotu pracownika do kraju.

Jakie zmiany wprowadziła nowelizacja Kodeksu pracy

Obecnie na pracodawcę nałożono szczególne obowiązki informacyjne w przypadku wyjazdu pracownika: 

• do pracy lub 
• w celu wykonania zadania służbowego 

poza granicami kraju na okres przekraczający 4 kolejne tygodnie. Obowiązek ten dotyczy więc wyjazdów służbowych poza granice Rzeczypospolitej Polskiej – także do państw, które są członkami Unii Europejskiej. 

Przepis mówiący o konieczności określenia w umowie o pracę warunków zatrudnienia dotyczących pracy na obszarze państwa niebędącego członkiem Unii Europejskiej został przy tym uchylony.

Nowelizacja istotnie rozszerzyła zakres informacji, jakie pracodawca ma obowiązek przekazać pracownikowi przed jego wyjazdem za granicę. Obejmuje on informacje o:

• państwie lub państwach, w których praca lub zadanie służbowe poza granicami kraju mają być wykonywane;
• przewidywanym czasie trwania pracy lub zadania służbowego poza granicami kraju;
• walucie, w której będzie wypłacane pracownikowi wynagrodzenie w czasie wykonywania pracy lub zadania służbowego poza granicami kraju;
• świadczeniach pieniężnych lub rzeczowych związanych z wykonywaniem pracy lub zadania służbowego poza granicami kraju, jeżeli takie świadczenia przewidują przepisy prawa pracy lub wynika to z umowy o pracę;
• zapewnieniu lub braku zapewnienia powrotu pracownika do kraju;
• warunkach powrotu pracownika do kraju – w przypadku zapewnienia takiego powrotu.

Poinformowanie pracownika o walucie w której będzie wypłacane pracownikowi wynagrodzenie w czasie wykonywania pracy lub zadania służbowego poza granicami kraju, może nastąpić przez wskazanie w postaci papierowej lub elektronicznej odpowiednich przepisów prawa pracy.

Zmiana warunków wymaga informacji

W przypadku zmiany warunków zatrudnienia dotyczących wykonywania pracy lub zadania służbowego poza granicami kraju pracodawca ma obowiązek poinformować pracownika o zmianie tych warunków niezwłocznie, nie później jednak niż w dniu, w którym taka zmiana ma zastosowanie do pracownika. Przekazanie informacji może nastąpić w postaci papierowej lub elektronicznej. Nie dotyczy to przypadku, w którym zmiana warunków zatrudnienia wynika ze zmiany przepisów prawa pracy, jeżeli przepisy te zostały wskazane w informacji przekazanej pracownikowi.

W jakiej formie pracodawca ma informować pracownika

Przekazanie pracownikowi wszelkich informacji o warunkach zatrudnienia dotyczących wykonywania pracy lub zadania służbowego poza granicami kraju może nastąpić w postaci papierowej lub elektronicznej.  Informacje pracodawca może przekazać pracownikowi w postaci elektronicznej, jeżeli będą dostępne dla pracownika z możliwością ich wydrukowania oraz przechowywania, a pracodawca zachowa dowód ich przekazania lub otrzymania przez pracownika.

Informacje nie tylko dla zatrudnionych na umowę o pracę

Zasady dotyczące informowania pracownika w przypadku jego wyjazdu do pracy lub w celu wykonania zadania służbowego poza granicami kraju stosuje się odpowiednio do stosunków pracy nawiązanych na innej podstawie niż umowa o pracę, czyli także na podstawie: 

• powołania, 
• wyboru, 
• mianowania lub 
• spółdzielczej umowy o pracę.