W 2005 r. Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych ustanowiło na dzień 20 grudnia - Międzynarodowy Dzień Solidarności? Czym jest solidarność i jak ją rozumieć? Głównym celem obchodów jest zwrócenie uwagi na konieczność walki z ubóstwem oraz promocja rozwoju i usług społecznych w ubogich krajach, dotkniętych konfliktami zbrojnymi, katastrofami czy klęskami żywiołowymi. Wydaje się, że poczucie solidarności, jest szczególnie ważne wśród osób ubogich i wykluczonych społecznie.
- 20 grudnia Międzynarodowy Dzień Solidarności - motto ONZ
- Czym jest solidarność?
- Solidarność o solidarności
- Solidarność w Konstytucji RP
- Solidarność - jako podstawa ustroju gospodarczego RP
- Solidarność społeczna
20 grudnia Międzynarodowy Dzień Solidarności - motto ONZ
Solidarność oraz duch współdzielenia się to jedne z głównych wartości, jakie powinny być bazą dla relacji międzyludzkich w XXI wieku. Szczególnie teraz, w czasach globalizacji i dużych różnic rozwojowych między poszczególnymi krajami, solidarność międzyludzka jest niezbędna, aby walczyć z ubóstwem i z nierównościami na świecie - konsekwencją takich słów puentujących pracę Zgromadzenia Ogólnego ONZ w 2005 roku było ustanowienie Międzynarodowego Dnia Solidarności, który od tej chwili obchodzimy 20 grudnia.
Czym jest solidarność?
Jak mawiają prawnicy, to zależy. Wiele bowiem zależy od kontekstu w jakim ją chcemy omówić. Na pierwszy plan wysuwa się definicja ze słownika języka polskiego PWN, czyli solidarność jako:
1. «poczucie wspólnoty i współodpowiedzialności wynikające ze zgodności poglądów oraz dążeń»
2. «odpowiedzialność zbiorowa i indywidualna określonej grupy osób za całość wspólnego zobowiązania»
Przymiotnik solidarny wywodzi się z języka łacińskiego – (in) solidum, co znaczyło ‘za całość’ (łac. solidus = ‘trwały, zwarty’). Jednak język polski przejął to pojęcie za pośrednictwem języka francuskiego – fr. solidaire = ‘solidarny’, czyli ‘poczuwający się do współodpowiedzialności, współdziałania; mający zgodne z kim poglądy, cele; jednomyślny’.
Solidarność o solidarności
Jak podaje Region Gdański NSZZ "Solidarność": W każdym języku są takie pojęcia, których znaczenie trudno wyrazić kilkoma słowami, ująć w kilku definicjach. Dopiero, gdy przywołujemy słowa św. Jana Pawła II lub bł. księdza Jerzego Popiełuszki, patrona Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, wtedy w pełni oddajemy sens słowa SOLIDARNOŚĆ, zaczynamy rozumieć, że to także miłość, wolność, wspólne dobro…
Ksiądz Jerzy Popiełuszko 28 sierpnia 1983 roku mówił: „Solidarność to jedność serc, umysłów i rąk zakorzenionych w ideałach, które są zdolne przemieniać świat na lepsze”, a Ojciec Święty Jan Paweł II, że „Nie ma wolności bez solidarności” i „nie ma solidarności bez miłości”.
Podczas spotkania w Sopocie w 1999 roku papież, mówiąc o SOLIDARNOŚCI, powiedział, że „nie ma szczęścia, nie ma przyszłości człowieka i narodu bez miłości, (…) która przebacza, choć nie zapomina, jest wrażliwa na niedolę innych, nie szuka swego, ale pragnie dobra dla drugich; miłości, która służy, zapomina o sobie i gotowa jest do wspaniałomyślnego dawania”. Poza tym, przypomniawszy, że w Gdańsku narodziła się Solidarność, podkreślił, że „było to przełomowe wydarzenie w historii naszego narodu i w dziejach Europy”, że „Solidarność otworzyła bramy wolności w krajach zniewolonych systemem totalitarnym, zburzyła mur berliński i przyczyniła się do zjednoczenia Europy rozdzielonej od czasów drugiej wojny światowej”, że „nie wolno nam tego nigdy zatrzeć w naszej pamięci”, bo to „należy do naszego dziedzictwa narodowego”.
Solidarność w Konstytucji RP
Już sama Konstytucja RP, w preambule, w uroczystym wstępie podkreśla, jak ważna jest solidarność: (…) Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospolitej Polskiej.
Solidarność - jako podstawa ustroju gospodarczego RP
Sformułowanie solidarność społeczna jest równie istotne, ponieważ zostało mocno wyartykułowane w Konstytucji RP. Zgodnie z art. 20 Konstytucji RP - społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.
Solidarność społeczna
Jak podkreślają komentatorzy Konstytucji RP oraz sądy: życie społeczne opiera się na współzależności i współodpowiedzialności wszystkich jego uczestników. Solidaryzm głosi zgodność i wspólnotę interesów wszystkich jednostek i grup społecznych w obrębie danej społeczności, a także obowiązek partycypowania w obciążeniach na rzecz społeczeństwa. Zakłada wzajemne zrozumienie między jednostkami, grupami społecznymi i państwem. Co do znaczenia pojęcia solidarności społecznej idee równości społecznej i solidarności wymagają m.in., aby ciężar kryzysu gospodarczego obarczał wszystkie warstwy społeczne, a nie dotykał w sposób szczególny tylko niektórych z nich, oraz że społeczna solidarność znajduje się u podstaw funkcji redystrybucyjnej zasady sprawiedliwości społecznej
Przykładem solidaryzmu społecznego jest budowa systemu ubezpieczeń społecznych czy też Narodowego Funduszu Zdrowia i zasad podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu. Może być bowiem tak, że dana osoba opłacająca całe życie składkę zdrowotną nie będzie korzystała ze świadczeń zdrowotnych i usług NFZ. Pomimo tego nikt nie zwróci jej opłaconych składek. Solidarność polega na tym, że środki te wykorzysta koś inny, kto np. jest chory i potrzebuje stałej opieki medycznej.