Porozumienie pracodawcy ze związkami zawodowymi
Pracodawca oraz działające w zakładzie związki zawodowe zawarły porozumienie, na mocy którego przyznano prawo do wyższych odpraw pracownikom korzystającym po rozwiązaniu stosunku pracy ze świadczeń przedemerytalnych.
Zobacz także: Forum Kadry - Zatrudnianie i zwalnianie
Inicjator- związek zawodowy
Warto zwrócić uwagę na fakt, iż inicjatorem zmiany był związek zawodowy reprezentujący w danym zakładzie interesy pracownicze, a nie pracodawca. Dopiero po zaakceptowaniu argumentów związku pracodawca i pozostałe związki również doszły do wniosku, że proponowana zmiana przyczyni się do wyrównania dysproporcji w dochodach pomiędzy pracownikami przechodzącymi na emeryturę i tymi, którym ze względu na wiek pozostaje pobieranie znacznie niższego świadczenia przedemerytalnego.
Zarzut naruszenia zakazu dyskryminacji
Jedna z pracownic zarzuciła pracodawcy naruszenie art. 183a Kodeksu pracy dotyczącego zakazu dyskryminacji. Zgodnie z zakazem pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy. Według pracownicy porozumienie zawarte przez pracodawcę ze związkami zawodowymi ma charakter dyskryminujący.
Zobacz również: Zatrudnianie i zwalnianie
I i II instancja
Sądy I i II instancji uznały, że pracodawca miał podstawy do różnicowania wysokości świadczeń, gdyż było to obiektywnie zasadne.
Wyrok Sądu Najwyższego
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 maja 2012 r. (I PK 173/11) poparł stanowiska sądów niższych instancji. Stwierdził, że rzeczywiste zróżnicowanie sytuacji pracowników w zakresie wysokości świadczeń związanych z rozwiązaniem umowy, nie oznacza naruszenia zakazu dyskryminacji.
Odprawa pracowników odchodzących na emeryturę przed zawarciem porozumienia wynosiła od 35 do 55 tys. zł. Natomiast odprawa pracowników wnioskujących o świadczenia przedemerytalne wynosiła od 28 do 34 tys. zł. Od grudnia 2011 r. odprawa drugiej kategorii pracowników wynosiła 99 tys. zł.
Zobacz: Jak ustalić prawo do odprawy emerytalno-rentowej
Zmiany wprowadzone porozumieniem miały na celu wyrównanie sytuacji pracowników. Po pierwsze, pracownicy korzystający po rozwiązaniu stosunku pracy ze świadczeń przedemerytalnych to osoby po 50. roku życia, którym nie przypisuje się dużych szans na znalezienie nowej pracy. Po drugie, wysokość świadczenia przedemerytalnego jest dużo niższa od wysokości emerytury. Co więcej, w przedstawionym stanie faktycznym pracownica nie miała równego statusu zawodowego w stosunku do osób, którym przyznano wyższe świadczenia. Posiadali lepsze wykształcenie oraz zajmowali bardziej odpowiedzialne stanowiska.
Zobacz: Zatrudnienie pracownika po 50 roku życia
Podsumowując, Sąd Najwyższy stwierdził, że zróżnicowanie w porozumieniu zbiorowym uprawnień do świadczeń związanych z rozwiązaniem stosunku pracy ze względu na uzyskanie prawa do emerytury lub świadczenia przedemerytalnego nie narusza zasady równego traktowania pracowników w zatrudnieniu oraz zakazu dyskryminacji. Zróżnicowanie uzasadnione jest znacząco odmienną sytuacją osób przechodzących na emeryturę i świadczenie przedemerytalne.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. z 2003 Nr 90, poz. 844 z późn. zm.)