Jakim obciążeniom podatkowym i składkowym podlegają napiwki

Zajmuję się księgowością i płacami w sieci restauracji. Zatrudnieni w naszych restauracjach kelnerzy często otrzymują od klientów napiwki. Napiwki te są przekazywane szefowi danej placówki, który następnie dzieli je między szefów sal, pracowników kuchni oraz kelnerów. Do tego podziału zostaje sporządzona stosowna dokumentacja. Czy w tej sytuacji od wartości otrzymanych napiwków powinnam potrącać pracownikom zaliczkę na podatek dochodowy i składki na ZUS? Czy skoro pieniądze są przekazywane kelnerom bezpośrednio przez klientów, stanowi to dla nich tzw. „przychód z innych źródeł”?

RADA

W tej sytuacji napiwki będą stanowiły przychód ze stosunku pracy. Ich wartość podlega zarówno opodatkowaniu, jak i oskładkowaniu.

UZASADNIENIE
Podział napiwków przez pracodawcę wyklucza możliwość zaliczenia tych przychodów do przychodów z innych źródeł. Organy podatkowe w takich sytuacjach reprezentują jednolite stanowisko.

Uznają, że jeżeli środki pieniężne w postaci napiwków, które są adresowane imiennie do określonego pracownika lub grupy pracowników, trafiają do pracodawcy, albo jeżeli pracodawca zbiera środki pochodzące z napiwków, a później przekazuje je pracownikom, którzy dokonują podziału między siebie, to napiwki te są przychodem ze stosunku pracy i podlegają opodatkowaniu łącznie z wynagrodzeniem za pracę, od których płatnik ma obowiązek pobierania zaliczek (Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z 8 października 2004 r. wydana przez Naczelnika II Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy).

Podobnie przychód ze stosunku pracy stanowi zawsze napiwek pracownika, zawarty w rachunku wystawionym dla klienta. Będzie on stanowił przychód kelnera ze stosunku pracy, w należnej mu części w zależności od sposobu rozliczenia tego świadczenia.

Nie zawsze jednak napiwki stanowią przychód pracowników ze stosunku pracy. Często zdarza się, że dodatkowe profity z tytułu wykonywania pracy w charakterze kelnera, boya hotelowego, fryzjera itp. trafiają bezpośrednio i tylko do obdarowanych pracowników.

Przychód taki, mimo że niewątpliwie pozostaje w związku ze świadczeniem danej pracy, jest zaliczany do przychodów z tzw. innych źródeł. Wobec powyższego pracodawca nie ma w tej sytuacji żadnych dodatkowych obowiązków (potrącenie zaliczki, wykazywanie stosownych kwot w informacji podatkowej PIT 8C).

W praktyce może nawet nie wiedzieć o napiwku. W takim przypadku, jak wyjaśnił 27 lutego 2004 r. Naczelnik I Urzędu Skarbowego Łódź – Bałuty (IUSB XVI – 412/152/2004), napiwek powinien zostać przez pracownika wykazany w zeznaniu podatkowym łącznie z dochodami z pozostałych źródeł. W trakcie roku nie należy odprowadzać od nich zaliczek na podatek dochodowy, ani składać dodatkowych dokumentów.

Zakwalifikowanie napiwków do danego rodzaju źródła przychodów nie ma znaczenia przy ostatecznym opodatkowaniu tego świadczenia. Będą one bowiem podlegać jako przychód ze stosunku pracy opodatkowaniu w momencie rozliczenia miesięcznego (potrącenie zaliczki przez płatnika), bądź jako przychód z innych źródeł przy okazji rozliczenia rocznego.

Konsekwencją zaliczenia napiwków do danego źródła przychodów jest natomiast obowiązek oskładkowania ich wartości lub brak takiego obowiązku. Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne potrąca się bowiem tylko od przychodów ze stosunku pracy.

Podstawa prawna:
• art. 12 ust. 1, art. 20, art. 31, art. 38 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).