Aby można było uwzględnić dany składnik w podstawie wymiaru świadczeń, w przepisach o wynagrodzeniu należy umieścić odpowiedni zapis dotyczący zmniejszania i sposobu zmniejszania danego składnika wynagrodzenia za okresy pobierania świadczeń. Kolejnym warunkiem uwzględnienia danego składnika wynagrodzenia w podstawie wymiaru jest faktyczne jego pomniejszanie za okres pobierania świadczeń.
Jeżeli zasady wypłaty składnika wynagrodzenia, np. nagrody, premii lub dodatku zawierają przepis nakazujący proporcjonalne zmniejszanie składnika wynagrodzenia w związku z pobieraniem zasiłku chorobowego lub pomniejszanie danego składnika wynika ze sposobu jego naliczania (np. premia jest naliczana jako procent od wynagrodzenia za czas faktycznie przepracowany), to składnik ten uwzględnia się przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku po uprzednim uzupełnieniu.
(?) Od 1 kwietnia 2007 r. pracownicy naszego zakładu, zgodnie z nowym regulaminem wypłat wynagrodzeń, otrzymują oprócz wynagrodzeń zasadniczego, premię miesięczną, według uznania kierownika, w wysokości od 20% do 50% przychodu pracownika za dany miesiąc. Czy premię należy wliczać do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego i zasiłków w wysokości faktycznie wypłaconej, czy po uzupełnieniu?
Premia jest obliczana od proporcjonalnie obniżonego wynagrodzenia zasadniczego, do którego pracownik ma prawo w miesiącu, za który przysługuje premia. Dlatego premię należy uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłków po uzupełnieniu.
W przypadku niezdolności do pracy trwającej w danym miesiącu, przychód pracownika, który stanowi podstawę ustalenia premii miesięcznej, ulega zmniejszeniu o okres, za który pracownik nie wykonywał pracy np. z powodu choroby. Za przepracowaną część miesiąca pracownik otrzymuje premię w wysokości od 20% do 50% tego zmniejszonego przychodu. Oznacza to, że wysokość wypłacanej w tym miesiącu premii jest również proporcjonalnie zmniejszana za dni usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy.
Wypłacana pracownikom premia jest obliczana od proporcjonalnie obniżonego wynagrodzenia zasadniczego (czyli ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu za dni nieobecności w pracy). Dlatego uwzględnia się ją w podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego i zasiłków.
Jeżeli w podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego lub zasiłków uwzględnia się uzupełnione wynagrodzenie za miesiąc, w którym pracownik był nieobecny w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, to w tym miesiącu uzupełnia się również kwotę wypłaconej za ten miesiąc premii.
(?) Nie tworzymy regulaminu wynagradzania, ponieważ zatrudniamy przeciętnie 10 pracowników. Pracownicy otrzymują stałe wynagrodzenie za pracę oraz roczne nagrody wypłacane na takich samych zasadach jak „trzynastki”. Zapis o nagrodach rocznych wynika z zarządzenia dyrektora. Czy taki wewnętrzny akt możemy traktować jak wewnątrzzakładowy przepis o wynagradzaniu? Czy nagrodę wliczać do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego i zasiłków? Nagrodę wypłacamy po sporządzeniu bilansu rocznego, czyli po 31 marca danego roku. W tym roku ta nagroda zostanie wypłacona pracownikom po raz pierwszy. Co zrobić, jeżeli pracownik zachorował w lutym 2008 r., czyli przed dniem wypłacenia nagrody rocznej?
W przypadku tak ustalonych zasad wypłacania nagrody rocznej jest ona wliczana do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego i zasiłków. Zarządzenie dyrektora firmy określające zasady wypłaty nagrody rocznej dla zatrudnionych pracowników jest wewnątrzzakładowym przepisem o wynagradzaniu.
Jeżeli pracownik zachorował przed dniem wypłacenia po raz pierwszy nagrody rocznej, to dla tego pracownika podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego należy ustalić tylko na podstawie wynagrodzenia, które otrzymał za okres 12 miesięcy przed zachorowaniem. Po wypłaceniu po 31 marca 2008 r. pracownikom nagrody rocznej podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego pracownika należy ustalić jeszcze raz wliczając do niej 1/12 kwoty nagrody rocznej, którą pracownik uzyskał za 2007 r. Po ustaleniu prawidłowej wysokości podstawy wymiaru należy dopłacić pracownikowi kwotę wynagrodzenia w związku z wliczeniem do podstawy wymiaru nagrody rocznej.
(?) Regulamin przyznawania nagród przewiduje, że nagroda ulega zmniejszeniu o 50% w przypadku pobierania zasiłków przez okres do 15 dni, a w przypadku pobierania zasiłku za więcej niż 15 dni w miesiącu nagroda nie przysługuje. Jak uzupełnić nagrodę, jeżeli w miesiącu, który wchodzi do podstawy wymiaru zasiłku, pracownik pobierał wynagrodzenie chorobowe przez 9 dni?
Nagroda podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, bez uzupełniania, w kwocie faktycznie wypłaconej. Nagroda wypłacana przez Państwa według regulaminu ulega zmniejszeniu, ale nie w sposób proporcjonalny, gdyż w przypadku pobierania zasiłków przez okres do 15 dni przysługuje zmniejszona o 50% kwota nagrody, a w przypadku dłuższej niezdolności w miesiącu nagroda nie przysługuje. Dlatego nagrodę uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku w kwocie faktycznie wypłaconej (bez uzupełniania).
Składniki wynagrodzenia, które są zmniejszane za okresy pobierania wynagrodzenia chorobowego i zasiłków, uwzględnia się w podstawie wymiaru tych świadczeń. Sposób uzupełnienia danego składnika przed uwzględnieniem w podstawie wymiaru świadczenia zależy od sposobu zmniejszania go za okresy usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Jedną z okoliczności usprawiedliwiających nieobecność w pracy jest okres choroby, pobierania zasiłku macierzyńskiego czy opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny w trakcie choroby. Uzupełnia się te składniki wynagrodzenia, które są pomniejszane w sposób proporcjonalny do liczby dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Natomiast jeżeli dany składnik wynagrodzenia zmniejsza się o konkretną kwotę lub procent za każdy dzień lub okres nieobecności w pracy, to składnik wynagrodzenia wlicza się do podstawy wymiaru świadczeń w kwocie wypłaconej w danym miesiącu.
Jeżeli zasady wypłaty składnika wynagrodzenia, np. nagrody, premii, dodatku, zawierają przepis nakazujący procentowe lub kwotowe zmniejszenie tego składnika wynagrodzenia w związku z pobieraniem zasiłku, składnik ten uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku w kwocie faktycznie wypłaconej.
WAŻNE!
Jeżeli zasady wypłaty składnika wynagrodzenia nie zawierają przepisu nakazującego zmniejszanie tego składnika wynagrodzenia w związku z pobieraniem zasiłku albo stanowią, że w okresie pobierania zasiłku pracownik zachowuje prawo do wypłaty tego składnika wynagrodzenia, składnika tego nie uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku.
(?) Od 1 stycznia 2008 r. przejęliśmy sklep i magazyn razem z zatrudnionymi tam pracownikami. Pracownicy do 31 grudnia 2007 r. mieli prawo do stałej pensji oraz premii miesięcznej, która nie była wliczana do podstawy wymiaru świadczeń z tytułu niezdolności do pracy. Od 1 stycznia 2008 r. pracownicy przejętego sklepu i magazynu mają prawo do wynagrodzenia zasadniczego oraz premii miesięcznej, którą wliczamy do podstawy wymiaru świadczeń. Jak obliczyć podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego pracownika przejętego zakładu za okres od 14 do 18 lutego 2008 r.?
Przedstawioną sytuację należy traktować jak zmianę zasad wynagradzania i w związku z tym do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego pracownika z przejętego zakładu należy wliczyć wynagrodzenie zasadnicze wypłacone za okres od lutego 2007 r. do stycznia 2008 r. oraz premie miesięczne, które pracownik uzyskał za okres od lutego 2007 r. do stycznia 2008 r.
Do 31 grudnia 2007 r. pracownicy otrzymywali stałe wynagrodzenie za pracę oraz premię, od której były naliczane składki na ubezpieczenie chorobowe. Mimo to kwoty premii nie były wliczane do podstawy wymiaru świadczeń. Od 1 stycznia 2008 r. pracownicy również mają prawo do stałego wynagrodzenia za pracę oraz premii miesięcznych, które są wliczane w Państwa firmie do podstawy wymiaru świadczeń z tytułu niezdolności do pracy.
Przejęcie zakładu pracy lub jego części na podstawie art. 231 Kodeksu pracy powoduje, że u pracowników przejętego zakładu pracy jest ciągłość stosunku pracy ze wszystkimi konsekwencjami. Oznacza to również, że wynagrodzenie za pracę uzyskane u poprzedniego pracodawcy jest wliczane do podstawy wymiaru świadczeń z tytułu niezdolności do pracy.
(?) Niektórzy pracownicy produkcji zatrudnieni w naszym zakładzie otrzymują zgodnie z regulaminem wynagradzania dodatek za pracę w szkodliwych warunkach. Zgodnie z regulaminem dodatek jest obliczany jako 15% wynagrodzenia zasadniczego pracownika. Dodatek przysługuje w okresach, kiedy pracownik jest zatrudniony na stanowisku, na którym przysługuje dodatek. Pracownik do 31 stycznia 2008 r. był zatrudniony na stanowisku, na którym przysługuje dodatek za pracę w szkodliwych warunkach. Od 1 lutego został przeniesiony na inne stanowisko na podstawie orzeczenia lekarza medycyny pracy. Pracownik zachorował 10 lutego 2008 r. Czy do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego pracownika wliczyć dodatek za pracę w warunkach szkodliwych?
Do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego pracownika od 10 lutego 2008 r. nie należy wliczać dodatku za pracę w szkodliwych warunkach. Dodatek ten jest obliczany jako procent wynagrodzenia zasadniczego pracownika, które wynika z umowy o pracę. Oznacza to, że dodatek nie jest pomniejszany w okresach, kiedy pracownik nie wykonuje pracy w szkodliwych warunkach. Dodatek jest wypłacany pracownikom w każdym miesiącu zatrudnienia w szkodliwych warunkach w takiej samej wysokości i niezależnie od tego, czy pracownik przepracował w miesiącu wszystkie dni na stanowisku, za który przysługuje dodatek. Ponadto w przypadku pracownika, który choruje od 10 lutego, w tym okresie dodatek za pracę w szkodliwych warunkach nie przysługuje. Pracownik miał prawo do dodatku za pracę w szkodliwych warunkach do 31 stycznia 2008 r.
• art. 231, art. 92 Kodeksu pracy,
• art. 41 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.).
Anna Nowak
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych