Dodatkowe wynagrodzenie roczne przyznawane jest pracownikom sfery budżetowej na podstawie ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników sfery budżetowej. Art. 48 Karty Nauczyciela stanowi, że przepisy tej ustawy mają zastosowanie również do nauczycieli.
Warunek czasowy otrzymania wynagrodzenia
Nauczyciel nabywa prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Jeżeli nauczyciel pozostaje na swoim stanowisku mniej niż rok, ale co najmniej 6 miesięcy, nabywa prawo do otrzymania wynagrodzenia rocznego, jednak w wysokości proporcjonalnej do przepracowanego okresu.
Niemniej jednak ustawa przewiduje wyjątki od konieczności przepracowania 6 miesięcy warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia i wymienia je w art. 2 ust. 3 ustawy. Mianowicie z obowiązku przepracowania 6 miesięcy zwolniony jest m.in.: nauczyciel, który został zwolniony z powodu likwidacji stanowiska lub nauczyciel, który zatrudniony został zgodnie z organizacją pracy w szkole, czyli np.: wraz z rozpoczęciem roku szkolnego czy akademickiego albo na zastępstwo wskutek nieobecności nauczyciela.
Przepracowanie co najmniej 6 miesięcy nie jest również wymagane w przypadku korzystania w danym roku kalendarzowym z urlopu wychowawczego, macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu ojcowskiego (art. 2 ust. 3 punkt 6). A także w razie korzystania przez nauczyciela z urlopu do celów naukowych, artystycznych czy kształcenia zawodowego lub urlopu dla poratowania zdrowia.
WAŻNE!
Dodanie do art. 2 ust. 3 urlopu macierzyńskiego i jego form pochodnych nastąpiło poprzez uchwalenie ustawy z dnia 10 maja 2013 r. o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Na zmianę wpłynął m.in.: wyrok TK z 9 lipca 2012 r. (sygn. akt: P 59/11), w którym TK stwierdził, że przebywanie na urlopie macierzyńskim nie może być przeszkodą do otrzymania trzynastki, a nieuwzględnienie tego okresu przy nabywaniu prawa do wynagrodzenia rocznego w przypadku nieprzepracowania faktycznie 6 miesięcy jest niezgodne z Konstytucją.
Polecamy serwis: Zatrudnianie i zwalnianie
Wysokość dodatkowego wynagrodzenia
Wysokość „trzynastki” określona jest na podstawie art. 4.1 ustawy. Dodatkowe wynagrodzenie stanowi 8,5 % sumy wynagrodzenia przysługującego nauczycielowi w ciągu roku kalendarzowego. Uwzględnia się przy tym zarówno wynagrodzenie zasadnicze, jak i wszystkie te elementy wynagrodzenia, które przyjmuje się za podstawę wyliczenia ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, a także w razie przebywania na urlopie – wynagrodzenie za ten urlop. Oczywiście w razie przepracowania okresu krótszego niż rok, wysokość trzynastki ulega proporcjonalnemu pomniejszeniu.
Wynagrodzenie roczne wypłacane jest nie później niż w ciągu trzech pierwszych miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który należy się wynagrodzenie.
Jakich okresów nie wlicza się do wysokości wynagrodzenia rocznego?
Do obliczenia wysokości dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie wlicza się wynagrodzenia za okresy, w których nauczyciel z różnych usprawiedliwionych przyczyn nie może wykonywać pracy, np.: w razie niezdolności do pracy z powodu choroby czy sprawowania opieki nad dzieckiem do 14 lat. Są to sytuacje, w których nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia, ale nie jest to wynagrodzenie rozumiane jako wynagrodzenie za pracę, dlatego nie może być uwzględniane przy obliczaniu trzynastki. Podobnie sprawa przedstawia się w razie przebywania nauczyciela na urlopie dla poratowania zdrowia, na urlopie wychowawczym czy innych urlopach wymienionych w art. 2 ust. 3 punkcie 6 ustawy.
Przykład 1
Nauczyciel przez 7 miesięcy przebywał na urlopie dla poratowania zdrowia. Wynagrodzenie roczne przysługuje mu za okres 5 pozostałych miesięcy, w trakcie których wykonywał pracę. Wynagrodzenie przyznane nauczycielowi w trakcie 7 miesięcy przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nie wlicza się do podstawy wymiaru trzynastki, ponieważ nie jest wynagrodzeniem za pracę.
Przykład 2
Nauczycielka od stycznia 2013 r. do marca 2013 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim. Od marca 2013 r. do sierpnia 2013 r. – na urlopie macierzyńskim i na dodatkowym urlopie macierzyńskim, od września do października 2013 r. – na urlopie wypoczynkowym, od października 2013 r. do końca roku faktycznie świadczyła pracę. W opisanym przypadku wysokość trzynastki zostanie obliczona na podstawie wynagrodzenia za okres urlopu wypoczynkowego i faktycznego świadczenia pracy.
Zobacz także: Skutki nieterminowego dostarczenia zwolnienia lekarskiego
Kiedy pracownik nie nabywa prawa do wynagrodzenia rocznego?
Ustawa przewiduje także sytuacje, kiedy nauczyciel nie będzie uprawniony do otrzymania trzynastki, a mianowicie w przypadku:
- nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy dłuższej niż dwa dni,
- stawienia się do pracy lub przebywania w niej w stanie nietrzeźwości,
- wydalenia z pracy jako skutek zastosowania kary dyscyplinarnej,
- rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Zadaj pytanie: Forum Kadry