Problem:
Z jednym z naszych pracowników zatrudnionych na pełny etat rozwiązaliśmy umowę o pracę z końcem września. Termin wypłat wynagrodzeń w naszej firmie przypada na 27. dzień miesiąca i w tym dniu osoba ta otrzymała pensję. Po wypłacie okazało się, że pracownik miał nierozliczone zaliczki na zakup materiałów na kwotę ok. 200 zł. 30 września naliczyliśmy mu ekwiwalent za urlop, który wyniósł ok. 150 zł, ale potrąciliśmy go w całości na spłatę zaliczki. Czy nasze postępowanie było prawidłowe?
Rada:
Tak. Państwa postępowanie było prawidłowe. Szczegóły w uzasadnieniu.
Oprócz wynagrodzenia, egzekucji podlegają również inne świadczenia ze stosunku pracy, przy zachowaniu ograniczeń wynikających z Kodeksu pracy. Oznacza to, że, przykładowo, ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany w naturze urlop wypoczynkowy może być przeznaczony na spłatę zadłużeń, ale jest jednocześnie chroniony przed nadmiernymi potrąceniami, tak jak zwykłe wynagrodzenie za pracę. Konieczne jest zatem przestrzeganie granic potrąceń i kwot wolnych od potrąceń. Nie wynika to jednak wprost z przepisów Kodeksu pracy, lecz z orzecznictwa. W wyroku z 29 stycznia 2007 r. (II PK 181/06, OSNP 2008/5–6/64) Sąd Najwyższy uznał, że:
Zobacz także: Telefon służbowy a rozliczanie prywatnych rozmów pracowników
(...) z ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy nie mogą być potrącane, bez zgody pracownika wyrażonej na piśmie, inne należności, niż określone w art. 87 § 1 k.p. (...).
Z wynagrodzenia za pracę, w tym także z ekwiwalentu urlopowego, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – podlegają potrąceniu, bez zgody pracownika – tylko należności wprost wymienione w art. 87 § 1 Kodeksu pracy, a zatem m.in. zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi. Chodzi tylko o zaliczki rozumiane jako mienie powierzone z obowiązkiem wyliczenia, czyli takie, które pracownik pobrał od pracodawcy na określony cel i z których musi się rozliczyć.
W opisanym przypadku pracownik nie zwrócił zaliczki otrzymanej na zakup materiałów. Zaliczkę można było zatem potrącić zarówno z wynagrodzenia za pracę, jak i z ekwiwalentu bez pisemnej zgody zatrudnionego.
W przypadku dokonywania w jednym miesiącu w różnych terminach więcej niż jednej wypłaty, np. wynagrodzenia za pracę i innych jego składników, w tym np. ekwiwalentu za urlop, potrąceń należy dokonywać z każdej wypłaty odrębnie, ale ostatecznie sumuje się należności w celu ustalenia granicy potrąceń. W tej sytuacji należy stosować tylko jedną kwotę wolną, bez względu na liczbę należności wypłacanych w tym samym miesiącu, ale w różnych terminach.
Ostatecznie należy porównać ustalone limity potrąceń dla wszystkich należności z potrąconą kwotą i ewentualnie dokonać odpowiedniej korekty potrącenia. Reasumując, przy wypłacie wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego w tym samym miesiącu, ale w różnych dniach, pracodawca powinien:
1) przy wypłacie wynagrodzenia za pracę:
- obliczyć podstawę potrącenia, tj. wynagrodzenie do wypłaty,
- ustalić granicę potrącenia dla zaliczki, tj. 1/2 wynagrodzenia do wypłaty,
- ustalić kwotę wolną, która w 2013 r. w przypadku zaliczki wynosi 886,04 zł, tj. 75% wynagrodzenia minimalnego do wypłaty (w przypadku podstawowych kosztów uzyskania przychodów oraz miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek (PIT-2)),
- dokonać potrącenia zaliczki uwzględniając podane wyżej limity.
2) przy wypłacie ekwiwalentu pieniężnego
- obliczyć podstawę potrącenia, tj. ekwiwalent urlopowy do wypłaty (bez ponownego obliczania kosztów uzyskania oraz kwoty zmniejszającej podatek, gdyż zostały zastosowane przy obliczaniu wynagrodzenia za pracę, a można je potrącić tylko raz w miesiącu),
- zsumować wynagrodzenie za pracę oraz ekwiwalent w celu ponownego wyznaczenia granicy potrącenia,
- dokonać ewentualnego potrącenia korygującego z ekwiwalentu z uwzględnieniem potrącenia dokonanego z wynagrodzenia za pracę, przy zastosowaniu jednej kwoty wolnej od potrąceń.
Zadaj pytanie na: Forum Kadry
Przykład:
Wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy za wrzesień 2013 r. wyniosło do wypłaty 1181,38 zł. Przelewu dokonano 27 września 2013 r. 30 września naliczono pracownikowi ekwiwalent urlopowy w wysokości 149,58 zł do wypłaty. Pracownik ma nierozliczoną zaliczkę na zakup materiałów w wysokości 200 zł, którą pracodawca potrąci z ekwiwalentu. Suma należności do wypłaty wynosi 1330,96 zł. Granica potrącenia wynosi 665,48 zł (1/2 z 1330,96 zł), a kwota wolna 886,04 zł (75% z 1181,38 zł). Po zajęciu całego ekwiwalentu, tj. 149,58 zł nie została naruszona kwota wolna. Pracownik otrzymał wynagrodzenie minimalne przewyższające tę kwotę. Nie została też naruszona kwota graniczna (149,58 zł < 665,48 zł). Gdyby pracodawca wcześniej zauważył zadłużenie ciążące na pracowniku, z jego wynagrodzenia za pracę mógłby potrącić zaliczkę w całości, tj.:
1181,38 zł – 200 zł = 981,38 zł – kwota do wypłaty nienaruszająca kwoty wolnej, tj. 886,04 zł.
Kwota zaległości wobec pracodawcy nie naruszyłaby granicy potrącenia, która wynosi 590,69 zł, tj. 1/2 z 1181,38 zł.
Jeżeli zaliczka zostałaby zaspokojona z wynagrodzenia za pracę, to pracownik otrzymałby ekwiwalent w pełnej wysokości.
Polecamy serwis: Urlopy
- art. 87 § 1 i § 3, art. 871 § 1 pkt 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 1028
Więcej przeczytasz w MONITORZE PRAWA PRACY I UBEZPIECZEŃ >>>