Pytanie:
Pracownik stowarzyszenia, zatrudniony jako kierowca, miał wypadek przy pracy, w wyniku którego nie może już prowadzić samochodu. Pracownik wrócił do pracy i został przeniesiony na inne stanowisko (z niższą pensją). Nadal wynagradzany jest pensją w stałej miesięcznej wysokości. Czy pracownik ma prawo do dodatku wyrównawczego?
Tak – obowiązek wypłacania dodatku wyrównawczego istnieje także wtedy, gdy pracownik został przeniesiony do innej pracy, ponieważ do dotychczasowej stał się niezdolny wskutek choroby zawodowej lub wypadku przy pracy (art. 231 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy; dalej: k.p.). Mimo że w tej sytuacji przeniesienie ma charakter stały, to zasady wypłaty dodatku wyrównawczego są takie same jak przy przeniesieniu na inne stanowisko ze względu na powstanie objawów choroby zawodowej. A to oznacza, że:
- przeniesienie musi być związane ze zmniejszeniem wynagrodzenia,
- dodatek ma być wypłacany nie dłużej niż 6 miesięcy (art. 230 k.p.).
Dodatek wyrównawczy
Ważne!
Pracodawca, który otrzymał orzeczenie lekarskie nakazujące przeniesienie pracownika do innej pracy (tzw. przeniesienie ochronne), ma obowiązek zmiany stanowiska czy rodzaju pracy pracownika. Przeniesienie takie często wiąże się z obniżeniem wysokości wynagrodzenia. Formą okresowej rekompensaty finansowej dla pracownika jest dodatek wyrównawczy.
Zasady obliczania wysokości dodatków wyrównawczych wynikają z przepisów rozporządzenia z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy i wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (dalej: rozporządzenie o dodatkach wyrównawczych). Jak wynika z § 7 tego rozporządzenia, dodatek wyrównawczy do wynagrodzenia, przysługujący pracownikowi, który stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy, stanowi różnicę pomiędzy wynagrodzeniem, jakie pracownik otrzymywał przed przeniesieniem, a wynagrodzeniem po przeniesieniu. Wynagrodzenie to obliczamy, stosując zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.
Polecamy serwis: Składniki wynagrodzenia
Do podstawy wymiaru dodatku wyrównawczego przyjmujemy wynagrodzenia oraz inne świadczenia ze stosunku pracy wypłacane periodycznie (np. dodatek stażowy).
Nie bierze się pod uwagę przy ustalaniu podstawy wymiaru dodatku wyrównawczego:
- jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy i za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
- gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności,
- ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
- odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych, wynagrodzenia i odszkodowania przysługujących w razie rozwiązania stosunku pracy.
Zasady naliczania dodatku zależą od tego, w jaki sposób pracownik był wynagradzany. Jeśli wynagrodzenie pracownika jest określone w stałej stawce miesięcznej, uwzględniamy je w wysokości z miesiąca poprzedzającego nabycie prawa do dodatku. Przy zmiennych składnikach (np. prowizyjnych czy akordowych) sumujemy wynagrodzenie z trzech miesięcy poprzedzających ten fakt, a przy znacznych wahaniach – w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie nieprzekraczającym 12 poprzednich miesięcy kalendarzowych.
Dodatek wyrównawczy obliczamy jako różnicę między dotychczasowym a nowym wynagrodzeniem. Gdy wszystkie składniki wynagrodzenia uwzględniamy, ustalając podstawę dodatku, wystarczy odjąć od dotychczas wypłacanego wynagrodzenia kwotę nowego wynagrodzenia. Gdy nie wszystkie elementy wynagrodzenia bierzemy pod uwagę – wówczas kwotę nowego wynagrodzenia odejmujemy od wynagrodzenia ustalonego jak za urlop.
Dodatek wyrównawczy według składników wynagrodzenia określonych w stawkach miesięcznych w stałej wysokości zmniejsza się za każdy dzień pracy, za który pracownikowi w okresie wypłacania dodatku wyrównawczego nie przysługuje wynagrodzenie za pracę. W tym celu kwotę dodatku wyrównawczego dzielimy przez współczynnik ekwiwalentowy (w 2013 r. wynosi on 20,92 zł). Jeśli pracownikowi wypłacamy wynagrodzenie chorobowe albo zasiłek chorobowy, kwotę tę dzielimy przez 30. Otrzymany wynik mnożymy przez liczbę dni, za które pracownikowi przysługiwałoby to wynagrodzenie lub zasiłek i otrzymaną kwotę odejmujemy od dodatku wyrównawczego.
Zadaj pytanie na: Forum Kadry
Przykład:
W związku z ciążą pracownica fundacji została przeniesiona na inne stanowisko. Przed przeniesieniem otrzymywała stałą miesięczną pensję w wysokości 2150 zł oraz dodatek stażowy w wysokości 15%. Po przeniesieniu jej wynagrodzenie wynosi 1800 zł i dodatek stażowy 15%. Ile wyniesie dodatek wyrównawczy tej pracownicy?
Obliczamy wysokość wynagrodzenia pracownicy przed przeniesieniem:
- 2150 zł – wynagrodzenie zasadnicze
- 2150 zł × 15% = 322,50 zł – dodatek stażowy
- 2150 zł + 322,50 zł = 2472,50 zł – wynagrodzenie przed przeniesieniem
Obliczamy wysokość wynagrodzenia pracownicy po przeniesieniu:
- 1800 zł – wynagrodzenie zasadnicze na nowym stanowisku
- 1800 zł × 15% = 270 zł – dodatek stażowy na nowym stanowisku
- 1800 zł + 270 zł = 2070 zł – wynagrodzenie na nowym stanowisku
Obliczamy wysokość dodatku wyrównawczego:
- 2472,50 zł – 2070 zł = 402,50 zł – wysokość dodatku wyrównawczego za jeden miesiąc przeniesienia
Przeniesiona pracownica będzie otrzymywala dodatek wyrównawczy co miesiąc (wraz z wynagrodzeniem) przez okres przeniesienia – nie dłużej jednak niż przez 6 miesięcy.
Za podstawę obliczenia dodatku wyrównawczego do wynagrodzenia, określonego stawką godzinową albo za inny okres, krótszy niż miesiąc, i ze zmiennych składników wynagrodzenia, bierzemy wynagrodzenie za jeden dzień z okresu poprzedzającego konieczność wypłaty dodatku. Dlatego dzielimy wynagrodzenie ustalone jak za urlop przez liczbę dni kalendarzowych, z którego było ono ustalane (§ 9 ust. 1 rozporządzenia o dodatkach wyrównawczych).
W celu obliczenia dodatku wyrównawczego za okres miesięczny od ustalonej w powyższy sposób kwoty, otrzymywanej przez pracownika przed przeniesieniem, odejmuje się wynagrodzenie przysługujące pracownikowi po przeniesieniu. Przez pojęcie kwoty otrzymanej przed przeniesieniem należy rozumieć iloczyn wynagrodzenia za jeden dzień i liczby dni, za które pracownikowi przysługiwało wynagrodzenie.
Zobacz także: Zmiany warunków wynagradzania
Obliczając podstawę dodatku wyrównawczego do wynagrodzenia, według składników wynagrodzenia wypłacanych za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, uwzględniamy wynagrodzenie za jeden dzień z okresu poprzedzającego konieczność wypłaty dodatku, określone według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop – z tym, że wynagrodzenie to dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych, za które pracownikowi przysługiwało wynagrodzenie.
Podstawa prawna:
- ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 896
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy – Dz.U. Nr 62, poz. 289; ost.zm. Dz.U. z 2003 r. Nr 230, poz. 2292
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop – Dz.U. Nr 2, poz. 14; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 174, poz. 1353