Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego (przepisy dotyczące sposobu ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego stosuje się również do ustalania podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego) stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 12 miesięcy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego (wynagrodzenia chorobowego) stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia (art. 36 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).
Za jeden dzień niezdolności do pracy pracodawca wypłaca 1/30 część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru wynagrodzenia. Jeśli niezdolność do pracy z powodu choroby powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego zatrudnienia, podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi wynagrodzenie, które pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował pełny miesiąc kalendarzowy.
Składniki wynagrodzenia wliczane do podstawy
Do podstawy wymiaru wynagrodzenia (zasiłku chorobowego) wlicza się składniki wynagrodzenia, do których pracownik nie zachowuje prawa w okresie pobierania świadczeń z tytułu choroby. Oznacza to uwzględnianie tych składników wynagrodzenia (np. premie, nagrody), które zgodnie z zasadami ich wypłaty określonymi w układzie zbiorowym lub innych przepisach o wynagradzaniu obowiązującymi u danego pracodawcy (np. w regulaminie wynagradzania) ulegają obniżeniu stosownie do okresów nieobecności spowodowanej chorobą czy inną usprawiedliwioną nieobecnością.
Premie, nagrody i inne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy miesięczne są wliczane do podstawy wymiaru w kwocie wypłaconej pracownikowi za miesiące kalendarzowe, z których wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru. Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy kwartalne są wliczane do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru w wysokości 1/12 kwot wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Składniki wynagrodzenia (np. premie, nagrody i inne) przysługujące za okresy roczne wlicza się do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego w wysokości stanowiącej 1/12 kwoty wypłaconej pracownikowi za rok poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Składniki, których nie uwzględnia się w podstawie wymiaru wynagrodzenia
W podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego nie uwzględnia się premii, nagród i innych składników wynagrodzenia, jeżeli postanowienia układów zbiorowych pracy lub przepisy o wynagradzaniu nie przewidują ich zmniejszenia za okres pobierania wynagrodzenia chorobowego. Jeżeli np. pracownik otrzymuje wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości oraz premię, która zgodnie z regulaminem wynagradzania przysługuje każdemu pracownikowi w stałej wysokości, także za miesiące, w których pracownik był nieobecny w pracy z powodu choroby, wówczas premii nie należy uwzględniać w podstawie wymiaru wynagrodzenia chorobowego.
Analogicznie do powyższych uregulowań wartość dodatkowych świadczeń niepieniężnych otrzymywanych przez pracownika będzie podlegać wliczeniu do podstawy wymiaru wynagrodzenia/zasiłku chorobowego tylko wtedy, gdy postanowienia układów zbiorowych pracy lub przepisy o wynagradzaniu przewidują zawieszenie ich pobierania za czas niezdolności do pracy. I odwrotnie, świadczenia te nie będą wliczane do podstawy wymiaru, jeżeli pracownicy zachowują do nich prawo w okresie niezdolności do pracy. Zazwyczaj zakupu dodatkowych świadczeń dla pracowników pracodawcy dokonują na dłuższe okresy, roczne albo nawet wieloletnie. I przeważnie świadczenia te przysługują przez cały okres, również wtedy, gdy pracownik jest niezdolny do pracy. Oznacza to, że raczej rzadko będzie dochodziło do takiej sytuacji, że wartość dodatkowych świadczeń pracowniczych będzie wliczana do podstawy wymiaru wynagrodzenia (zasiłku chorobowego).
Przykład
W marcu 2012 r. pracownik był niezdolny do pracy przez 8 dni z powodu choroby. Była to jego pierwsza niezdolność do pracy w tym roku, dlatego pracodawca powinien wypłacić mu wynagrodzenie chorobowe. Pracownik pobiera wynagrodzenie miesięczne w stałej wysokości 3800 zł oraz 20% premii regulaminowej. Pracodawca wykupił również dla pracowników abonamenty medyczne i od 1 stycznia 2011 r. pracownik posiada taki abonament. Wartość abonamentu wynosi 340 zł. Jak należy obliczyć wynagrodzenie chorobowe za czas niezdolności do pracy? Czy do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego należy wliczyć wartość abonamentu, jeżeli, jak wynika z uregulowań obowiązujących u tego pracodawcy, pracownik zachowuje prawo do abonamentu medycznego również w okresie niezdolności do pracy?
W celu obliczenia wynagrodzenia chorobowego należy wziąć pod uwagę przeciętne wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym pracownik był chory. W omawianym przykładzie pracownik stał się niezdolny do pracy w marcu. Do wyliczenia wynagrodzenia chorobowego bierzemy więc pod uwagę średnią wynagrodzeń otrzymanych przez pracownika od marca 2011 r. do lutego 2012 r.
Pracownik od marca 2011 r. do lutego 2012 r. otrzymywał miesięczne wynagrodzenie w stałej kwocie 3800 zł oraz 760 zł premii regulaminowej. Podstawa wymiaru wynosi 4560 zł. Przeciętne wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy wynosi również 4560 zł.
Z uwagi na to, że abonament medyczny przysługuje pracownikowi również w okresie niezdolności do pracy, wartość tego abonamentu nie będzie wliczana do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego.
Kwotę 4560 zł pomniejsza się o składki na ubezpieczenia społeczne (z wyjątkiem składki na ubezpieczenie wypadkowe):
- 4560 zł x 13,71% = 625,18 zł,
- 4560 zł – 625,18 zł = 3934,82 zł.
Uzyskaną kwotę należy podzielić przez 30 (stała liczba dni, bez względu na to, czy miesiąc ma 30 czy 31 dni); otrzymana kwota jest wynagrodzeniem za 1 dzień choroby (tzw. stawka dzienna):
- 3934,82 zł : 30 = 131,16 zł.
Otrzymaną kwotę mnożymy przez liczbę dni choroby 131,16 zł x 8 = 1049,28 zł, a następnie otrzymaną kwotę mnożymy przez 80%:
- 1049,28 x 80% = 839,42 zł.
Otrzymana kwota 839,42 zł to kwota wynagrodzenia chorobowego przysługującego pracownikowi za 8 dni niezdolności do pracy.
Podstawa prawna:
- art. 36 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.).