Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzeniem profilaktycznych badań lekarskich Państwa pracownik zachowa prawo do wynagrodzenia. Nie ma przy tym znaczenia, że badania zostaną przeprowadzone ponownie na wniosek pracownika. Wysokość wynagrodzenia za czas nieobecności w pracy z powodu przeprowadzania badań profilaktycznych powinna zostać wyznaczona w sposób przewidziany dla ustalania wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, z zastrzeżeniem dotyczącym zmiennych składników wynagrodzenia, przysługujących za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc. Tego typu składniki należy bowiem uwzględnić z miesiąca, w którym przypadało zwolnienie od pracy, a nie z okresu 3 miesięcy poprzedzających ten miesiąc, jak ma to miejsce w przypadku wynagrodzenia za urlop.
UZASADNIENIE
Profilaktyczne badania lekarskie (okresowe i kontrolne) powinny być przeprowadzane w miarę możliwości w godzinach pracy (art. 229 § 3 Kodeksu pracy). Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych. Sposób, w jaki należy dokonać obliczenia wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy na czas wykonania profilaktycznych badań lekarskich, określa § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odpraw, odszkodowań, dodatków wyrównawczych i innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (dalej rozporządzenie o wynagrodzeniach). Zgodnie z tym przepisem, przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop (wypoczynkowy), z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej należy obliczać z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.
WAŻNE!
Ustalając wynagrodzenie za okresy niewykonywania pracy zmienne składniki wynagrodzenia należy uwzględnić z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy.
W sytuacji opisanej w pytaniu, Państwa pracownik zachowa prawo do wynagrodzenia również za czas przeprowadzania powtórnych badań lekarskich.
Pracownik, a także pracodawca otrzymujący zaświadczenie lekarskie – w przypadku zastrzeżeń co do jego treści może bowiem wystąpić w ciągu 7 dni od daty otrzymania zaświadczenia z wnioskiem o ponowne badanie lekarskie i wydanie zaświadczenia do wojewódzkiego lub międzywojewódzkiego ośrodka medycyny pracy, a jeśli zaświadczenie zostało wydane w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy – do jednostki badawczo-rozwojowej w dziedzinie medycyny pracy. Wniosek składa się za pośrednictwem lekarza, który wydał zaświadczenie.
Powtórne badanie powinno być przeprowadzone w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Ustalone na jego podstawie orzeczenie lekarskie jest ostateczne i stanowi podstawę do wydania zaświadczenia przez lekarza przeprowadzającego ponowne badanie (§ 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy).
WAŻNE!
Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas wykonania ponownych badań profilaktycznych przeprowadzonych zarówno na jego wniosek, jak i na wniosek pracodawcy.
Wynagrodzenie za zwolnienie od pracy z powodu przeprowadzania badań profilaktycznych należy ustalać z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniami określonymi w § 6 rozporządzenia urlopowego, tj. m.in.:
- jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie (składniki wypłacane w różnych odstępach czasu, niepowtarzające się),
- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
- gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną.
Zatem składnikami uwzględnianymi w podstawie wymiaru wynagrodzenia za okres niewykonywania pracy, za który pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, są przede wszystkim:
- wynagrodzenie za pracę: stałe miesięczne, godzinowe, prowizyjne, akordowe,
- dodatek za pracę w porze nocnej,
- wynagrodzenie oraz dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych,
- inne dodatki związane z pracą,
- premie zadaniowe oraz premie regulaminowe o charakterze roszczeniowym.
Ustalając podstawę wymiaru wynagrodzenia za okres niewykonywania pracy, za który pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, powyższe składniki uwzględniamy w następujący sposób:
- składniki wynagrodzenia przysługujące w stałej stawce miesięcznej – w wysokości należnej w miesiącu, w którym wystąpiło zwolnienie od pracy albo okres niewykonywania pracy,
- zmienne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc – w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w danym miesiącu, w którym wystąpiło zwolnienie od pracy albo okres niewykonywania pracy.
W sytuacji gdy wynagrodzenie pracownika jest ustalone w stawce miesięcznej w stałej wysokości, nie ma potrzeby wyodrębniania wynagrodzenia za czas pracy oraz za czas usprawiedliwionej nieobecności spowodowanej np. przeprowadzaniem badań profilaktycznych. Pracownik powinien bowiem otrzymać pełne, przysługujące mu wynagrodzenie (jeśli nie wystąpiła absencja innego rodzaju). Jeżeli natomiast pracownik otrzymuje zmienne składniki wynagrodzenia przysługujące mu za okres nie dłuższy niż 1 miesiąc, to wówczas wynagrodzenie za czas zwolnienia od pracy obliczamy:
- ustalając podstawę wymiaru – z miesiąca, w którym wystąpiło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy,
- dzieląc tak ustaloną podstawę przez liczbę godzin przepracowanych w tym miesiącu (w nominalnym czasie pracy i w nadgodzinach),
- mnożąc tak otrzymaną stawkę wynagrodzenia za jedną godzinę przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w dniu (dniach) zwolnienia od pracy, zgodnie z harmonogramem czasu pracy danego pracownika.
PRZYKŁAD
Pracownik nie wykonywał pracy 22 września br. (przez 8 godzin) z powodu przeprowadzania w tym dniu okresowych badań lekarskich i we wrześniu był nieobecny w pracy tylko przez ten dzień. Oprócz płacy zasadniczej, przysługującej w stałej miesięcznej wysokości 2800 zł, pracownik otrzymuje premię regulaminową i wynagrodzenie za pracę w porze nocnej. We wrześniu nominalny czas pracy tego pracownika wynosił 176 godzin, a poza płacą zasadniczą otrzymał:
● premię regulaminową – 360 zł,
● dodatek za pracę w porze nocnej – 101,12 zł,
● nagrodę – 400 zł.
W związku z tym, że nie ma konieczności dzielenia wynagrodzenia określonego w stałej miesięcznej wysokości na część za czas przepracowany i za czas nieprzepracowany, wynagrodzenie to na ogół wykazuje się na liście płac w pełnej kwocie i w jednej pozycji. W takim przypadku należy obliczyć uzupełniające wynagrodzenie za 1 dzień niewykonywania pracy (8 godz.) w związku z przeprowadzaniem badań, wynikające ze zmiennych składników wynagrodzenia przysługujących za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc. W tym celu sumujemy zmienne składniki za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc przysługujące za wrzesień br.:
● 360 zł (premia regulaminowa) + 101,12 zł (dodatek nocny) = 461,12 zł (podstawa wymiaru uzupełniającego wynagrodzenia za 1 dzień niewykonywania pracy).
Tak ustaloną podstawę dzielimy przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika we wrześniu i obliczamy wynagrodzenie za 1 dzień (8 godz.) zwolnienia od pracy:
● 461,12 zł : 168 godz. = 2,74 zł (stawka za 1 godzinę),
● 2,74 zł x 8 godz. (liczba godz. niewykonywania pracy) = 21,92 zł (uzupełniające wynagrodzenie za 1 dzień nieprzepracowany).
Za wrzesień br. pracownik powinien otrzymać:
@RY1@i65/2011/018/i65.2011.018.000.0050.001.jpg@RY2@
Podstawa prawna
- art. 229 § 3 Kodeksu pracy,
- § 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69, poz. 332 ze zm.),
- § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odpraw, odszkodowań, dodatków wyrównawczych i innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 62, poz. 289 ze zm.),
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14 ze zm.).