Podstawę obliczania wynagrodzenia przysługującego za okres niezdolności do pracy stanowi przeciętne wynagrodzenie, jakie pracownik otrzymał w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc zachorowania. Ustala się je, dzieląc wynagrodzenie ubezpieczonego przez liczbę miesięcy, w których to wynagrodzenie zostało osiągnięte, czyli przez 12 lub mniejszą liczbę miesięcy, jeżeli pracownik jest zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż rok.
Obliczanie wynagrodzenia chorobowego za część miesiąca
Jeżeli pracownik przez część miesiąca był niezdolny do pracy, to w celu obliczenia przysługującego wynagrodzenia chorobowego pracodawca powinien pomniejszyć kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego o składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, a następnie podzielić przez 30.
Otrzymaną kwotę będącą wynagrodzeniem za 1 dzień choroby należy pomnożyć przez liczbę dni choroby, a następnie przez 80% lub 100%. Otrzymana kwota jest wynagrodzeniem chorobowym przysługującym pracownikowi za dni, w których był niezdolny do pracy.
Sposób obliczenia wynagrodzenie za pozostałą, przepracowaną część miesiąca określa § 11 ust. 1 rozporządzenia MPiPS z 29 maja 1996 r. W celu obliczenia wynagrodzenia za przepracowane dni w miesiącu pracodawca powinien podzielić miesięczne wynagrodzenie przez 30. Otrzymaną kwotę należy pomnożyć przez liczbę dni wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby, a następnie wyliczoną kwotę wynagrodzenia chorobowego odjąć od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc. Otrzymana w ten sposób kwota stanowi wynagrodzenie pracownika za dni, w których pracował.
Przykłady
W listopadzie 2010 r. pracownik był niezdolny do pracy przez 9 dni z powodu choroby, a przez resztę miesiąca wykonywał swoją pracę. Była to jego pierwsza niezdolność do pracy. Pracownik pobiera wynagrodzenie miesięczne w stałej wysokości 3200 zł oraz 20% dodatku stażowego.
Krok 1.
W celu obliczenia wynagrodzenia chorobowego należy wziąć pod uwagę przeciętne wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym pracownik był chory. Do wyliczenia wynagrodzenia chorobowego bierzemy więc pod uwagę średnią wynagrodzeń otrzymanych przez pracownika od listopada 2009 r. do października 2010 r.
Krok 2.
Po wyliczeniu średniej wynagrodzeń należy pomniejszyć jej kwotę o składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalną – 9,76%, rentową – 1,5%, chorobową – 2,45%). Otrzymaną kwotę dzieli się przez 30 (stała liczba dni, bez względu na to, czy miesiąc ma 30 czy 31 dni), uzyskując kwotę przypadającą za 1 dzień choroby (tzw. stawka dzienna).
Krok 3.
Następnie kwotę stawki dziennej należy pomnożyć przez liczbę dni, przez które pracownik był niezdolny do pracy, oraz pomnożyć przez 80% lub 100%. Tak obliczone wynagrodzenie jest wynagrodzeniem chorobowym.
Obliczenia:
Pracownik od listopada 2009 r. do października 2010 r. otrzymywał miesięczne wynagrodzenie w stałej kwocie 3200 zł oraz 640 zł dodatku za wysługę lat. Podstawa wymiaru wynosi 3840 zł. Przeciętne wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy wynosi również 3840 zł.
Kwotę 3840 zł pomniejsza się o składki na ubezpieczenia społeczne (z wyjątkiem składki na ubezpieczenie wypadkowe):
3840 zł x 13,71% = 526,46 zł,
3840 zł – 526,46 zł = 3313,54 zł.
Uzyskaną kwotę należy podzielić przez 30; otrzymana kwota jest wynagrodzeniem za 1 dzień choroby:
3313,54 zł : 30 = 110,45 zł.
Otrzymaną kwotę mnożymy przez liczbę dni choroby 110,45 zł x 9 = 994,06 zł, a następnie otrzymaną kwotę mnożymy przez 80%:
994,06 x 80% = 795,25 zł.
Otrzymana kwota 795,25 zł to kwota wynagrodzenia chorobowego przysługującego pracownikowi za 9 dni choroby.
W celu obliczenia wynagrodzenia przysługującego pracownikowi za pozostałe przepracowane dni należy kwotę wynagrodzenia miesięcznego podzielić przez 30 i otrzymaną kwotę pomnożyć przez liczbę dni choroby pracownika, a następnie odjąć otrzymaną kwotę od wynagrodzenia miesięcznego:
3840 zł : 30 = 128 zł,
128 zł x 9 = 1152 zł,
3840 zł – 1152 zł = 2688 zł.
Kwota 2688 zł jest kwotą wynagrodzenia przysługującego pracownikowi za dni, w które wykonywał swoją pracę.
***
Pracownica będąca w ciąży przebywała na zwolnieniu lekarskim od 18 października do 19 listopada 2010 r. Była to jej pierwsza niezdolność do pracy w tym roku. Poniżej obliczamy przysługujące wynagrodzenie chorobowe za 33 dni niezdolności do pracy, jeżeli podstawę wymiaru stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie w kwocie 2835,50 zł (kwota pomniejszona o składki na ubezpieczenia społeczne).
2835,50 zł x 100% : 30 = 94,52 zł (stawka dzienna),
94,52 zł x 33 = 3119, 16 zł.
Jeżeli pracownica ponownie stanie się niezdolna do pracy w 2010 r., będzie jej przysługiwał zasiłek chorobowy finansowany przez ZUS, gdyż okres pobierania wynagrodzenia chorobowego został wyczerpany.
***
Pracownik został zatrudniony 1 października 2010 r. W tym miesiącu uzyskał przychód w kwocie 4300 zł, z którego pracodawca potrącił składki na ubezpieczenia społeczne w łącznej kwocie 589,53 zł (4300 zł x x 13,71%). Następnie pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim od 8 do 17 listopada 2010 r. Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego stanowi wynagrodzenie uzyskane w październiku 2010 r. w wysokości 3710,47 zł (4300 zł – 589,53 zł.) Wynagrodzenie chorobowe pracownika za 10 dni niezdolności do pracy wyniesie 989,40 zł.
3710,47 zł : 30 = 123, 68 zł,
123, 68 zł x 80% = 98,94 zł,
98,94 zł x 10 = 989,40 zł.
Wynagrodzenie chorobowe na przełomie roku
Może zdarzyć się, że pracownik będzie niezdolny do pracy na przełomie roku. W takiej sytuacji mogą nasuwać się wątpliwości, jak należy liczyć okresy niezdolności do pracy, za które pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe.
W tym przypadku należy pamiętać, że jeżeli 31 grudnia pracodawca wypłaca pracownikowi wynagrodzenie chorobowe, a niezdolność do pracy pracownika trwa nieprzerwanie, to wraz z rozpoczęciem nowego roku kalendarzowego okres 33 dni (14 dni) powinien być liczony od początku, nawet gdyby okres 33 dni (14 dni) z poprzedniego roku nie został wyczerpany.
Podstawa prawna:
- art. 92 Kodeksu pracy,
- ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.),
- § 11 ust. 1 rozporządzenia MPiPS z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.).