Wartość szczepień a przychód pracownika
Jeśli koszty szczepienia zostaną w całości sfinansowane ze środków zakładu pracy, wartość szczepień przeciw grypie będzie dla pracowników przychodem ze stosunku pracy. Od wartości szczepionki przypadającej na każdego pracownika powinni Państwo odprowadzić składki do ZUS i zaliczkę na podatek.
UZASADNIENIE
Przychodami ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne, świadczenia pieniężne ponoszone przez pracodawcę na rzecz pracownika, wartość nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, a także wartość pieniężna świadczeń w naturze i ich ekwiwalenty – bez względu na źródło finansowania (art. 12 ust. 1 updof). Wobec powyższego, finansowane przez pracodawcę świadczenia zdrowotne, np. szczepienia ochronne przeciw grypie, których zapewnienie nie wynika z powszechnie obowiązujących przepisów, jest przychodem dla pracowników. Tak też wypowiedział się Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów w piśmie skierowanym do Marszałka Sejmu z 15 grudnia 2009 r. (nr DD3/0602/75/ KDJ/09/BMI9-15711), w którym czytamy: „...na pracodawcy nie ciąży obowiązek sfinansowania pracownikom szczepień przeciwko grypie. Opłacenie tych szczepień należy zatem traktować jako dobrowolny przejaw dbałości o zdrowie zatrudnianych osób. W konsekwencji pracownicy, którzy otrzymali od pracodawcy nieodpłatne świadczenie w postaci szczepienia przeciw grypie, uzyskują przychód ze stosunku pracy. Dochód z tego tytułu podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach...”
Pracodawcy refundują szczepienia przeciwko grypie
Szczepienia, które pracodawca zapewnia pracownikom nieodpłatnie i dobrowolnie, stanowią dla nich przychód ze stosunku pracy.
Jeżeli pracodawca potrafi określić, jaka wartość szczepionki przypada na jednego pracownika, to jest ona przysporzeniem majątkowym, które należy doliczyć do pozostałych przychodów pracownika z tytułu umowy o pracę w miesiącu przeprowadzenia szczepienia. Wówczas od sumy wynagrodzeń należy pobrać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy.
Szczepienia przeciwko grypie - czy to przychód pracownika?
Po stronie pracownika nie powstanie przychód, gdy nie będzie możliwe przypisanie jednostkowej wartości szczepionki do konkretnej osoby. Jednak takie sytuacje mają miejsce bardzo rzadko, ponieważ z reguły możliwe jest imienne wskazanie pracowników poddanych szczepieniu np. na sporządzonej w tym celu liście. Ponadto ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 czerwca 1998 r., I SA/Ka 1719/96). Dlatego płatnik ma obowiązek dołożyć należytych starań w celu przypisania konkretnym pracownikom wartości przychodu z tytułu zapewnienia im określonych świadczeń.
Dopłata pracownika
W niektórych przypadkach świadczenia dla pracowników w postaci szczepień są zwolnione ze składek ZUS. Taka sytuacja ma miejsce wtedy, gdy zostaną spełnione łącznie dwa warunki:
- opłacanie przez firmę szczepień dla pracowników jest zagwarantowane w układzie zbiorowym bądź przepisach wewnątrzzakładowych i
- zatrudnieni partycypują, choćby w niewielkiej części, w kosztach tych szczepień (§ 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe).
Gdy szczepionka jest częściowo odpłatna, przychodem pracownika do celów podatkowych jest różnica między wartością tego świadczenia (wynikającą np. z faktury wystawionej przez placówkę medyczną) a odpłatnością ponoszoną przez zatrudnionego.
Pracodawca zaproponował swoim pracownikom sfinansowanie szczepień przeciw grypie. Zanim to zrobił, w regulaminie wynagradzania wprowadził zapis, zgodnie z którym każdego roku w październiku i listopadzie będzie prowadzona akcja szczepień, częściowo finansowanych przez pracowników. W drugiej połowie października 2010 r. do szczepień przystąpili wszyscy zatrudnieni, dopłacając do szczepionek po 5 zł. Jednostkowa wartość szczepienia figurująca na fakturze z placówki medycznej wyniosła 50 zł. W takiej sytuacji opłacone przez pracodawcę szczepienie nie będzie podstawą do naliczenia składek ZUS. Jednak jego wartość pomniejszona o 5 zł dopłaty pracownika będzie opodatkowana. Zatem każdemu pracownikowi do kwoty stanowiącej podstawę opodatkowania za październik 2010 r. należy doliczyć 45 zł.
Szczepienie w ramach abonamentu
Często w praktyce przedsiębiorstwa finansują pracownikom abonamenty medyczne w prywatnych placówkach opieki zdrowotnej, w ramach których szczepienia, np. przeciw grypie, są bezpłatne. W takim przypadku przychodem dla zatrudnionego jest wartość zakupionego przez pracodawcę pakietu, nawet jeśli byłby on opłacany w formie ryczałtu. Konieczność traktowania w kategoriach przychodów pakietów medycznych finansowanych pracownikom przez zakłady pracy potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w podjętej w składzie siedmiu sędziów uchwale z 24 maja 2010 r., II FPS 1/10 (pisaliśmy o tym w MP nr 18/2010).
Podstawa prawna:
- § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.),
- art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.),
- art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
- art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.).