RADA
Kwota bonów w części sfinansowanej z zfśs (które powinny być rozdawane pracownikom z uwzględnieniem ich sytuacji materialnej) nie jest objęta składkami na ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne. Bony finansowane ze środków obrotowych są już jednak oskładkowane. W każdym przypadku wartość bonów będzie stanowić podstawę naliczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
UZASADNIENIE
Wręczane pracownikom z okazji świąt bony towarowe (świąteczne) stają się przychodem ze stosunku pracy w miesiącu, w którym faktycznie zostaną one przekazane uprawnionym osobom.
O sposobie rozliczenia bonów towarowych decyduje źródło ich finansowania. Bony towarowe zakupione przez pracodawcę ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych są zwolnione z oskładkowania w pełnej wysokości i bez ograniczenia kwotowego (§ 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe). Warunkiem tego zwolnienia jest to, aby bony stanowiły pomoc socjalną i były przyznawane zgodnie z regulaminem zfśs. Przekazując pracownikom bony towarowe trzeba brać pod uwagę ich sytuację życiową, rodzinną i materialną. Nie powinno się rozdawać wszystkim pracownikom bonów o jednakowej wysokości. Ich wartość należy różnicować.
WAŻNE!
Bony towarowe zakupione przez pracodawcę ze środków zfśs są całkowicie zwolnione ze składek ZUS.
Z podstawy wymiaru składek wyłączone są także bony finansowane z funduszu utworzonego na cele socjalno-bytowe do wysokości nieprzekraczającej rocznie kwoty odpisu podstawowego na zfśs wynoszącego w 2009 r. 1000,04 zł, czyli 37,5% ogłaszanego przez Prezesa GUS przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej (§ 2 ust. 1 pkt 20 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe). Fundusz na cele socjalno-bytowe tworzą pracodawcy na podstawie układu zbiorowego pracy, u których nie funkcjonuje zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.
Przekazując bony z tego funduszu, pracodawca musi ustalić, czy w danym roku pracownik otrzymał już z niego jakieś świadczenia, a jeśli tak, to w jakiej wysokości. Od składek na ubezpieczenia społeczne są bowiem zwolnione jedynie świadczenia do wysokości odpisu podstawowego. Od świadczeń przewyższających ten limit należy naliczyć składki na ubezpieczenia społeczne oraz w konsekwencji ubezpieczenie zdrowotne.
WAŻNE!
Świadczenia wypłacane pracownikom z funduszu socjalno-bytowego są zwolnione ze składek ZUS do kwoty 1000,04 zł rocznie.
Inaczej kształtuje się kwestia składek ZUS, jeżeli bony są kupowane ze środków obrotowych. Wtedy ich wartość w całości stanowi zarówno podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jak i ubezpieczenie zdrowotne.
WAŻNE!
Od bonów zakupionych ze środków obrotowych firmy pracodawca powinien potrącić składki ZUS.
Gdyby zakład pracy obdarował bonami zleceniobiorcę, który z tytułu zawartej umowy zlecenia podlega ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu, to bez względu na źródło finansowania wystąpi obowiązek obliczenia od ich wartości składek ZUS. Dzieje się tak z dwóch powodów:
- podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców jest przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o pdof, jaki otrzymuje osoba wykonująca zlecenie (kiedy odpłatność w umowie została ustalona kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej, akordowej albo prowizyjnie),
- do zleceniobiorców nie stosuje się przepisów rozporządzenia wyłączających niektóre przychody z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Wartość bonów towarowych w każdym przypadku jest opodatkowana. Ustawa o pdof przewiduje wyłączenie z podatku wartości rzeczowych świadczeń otrzymanych przez pracownika, sfinansowanych w całości ze środków zfśs lub z funduszy związków zawodowych - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Rzeczowymi świadczeniami nie są jednak bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi (art. 21 ust. 1 pkt 67 updof).
WAŻNE!
Bony, talony lub znaki uprawniające do wymiany na towar lub usługę niezależnie od wartości i źródła ich finansowania zawsze są opodatkowane.
PRZYKŁAD
Spółka akcyjna, biorąc pod uwagę sytuację materialną swych pracowników, w kwietniu 2009 r. rozda im bony towarowe, które będą finansowane w równych częściach zarówno z zfśs, jak i ze środków obrotowych. Jednemu z pracowników, zarabiającemu miesięcznie 3000 zł brutto, przypadły w udziale bony na łączną kwotę 400 zł (200 zł finansowane z zfśs, a reszta ze środków obrotowych). Wyliczenie jego pensji za kwiecień 2009 r. będzie wyglądać następująco:
@RY1@i65/2009/006/i65.2009.006.000.0015.103.jpg@RY2@
@RY1@i65/2009/006/i65.2009.006.000.0015.104.jpg@RY2@
Podstawa prawna:
- art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),
- art. 5 ust. 2, art. 8 ust. 1 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.),
- § 2 ust. 1 pkt 19, pkt 20 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.),
- obwieszczenie Prezesa GUS z 19 lutego 2009 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2008 r. i w drugim półroczu 2008 r. (MP nr 11, poz. 138).