Dodatkowe wynagrodzenie roczne wypłaca się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy (art. 4 ust. 1 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników sfery budżetowej, zwanej dalej ustawą). Pracodawcy ustalający wysokość dodatkowego rocznego wynagrodzenia mają wątpliwości, które składniki należy wziąć pod uwagę, obliczając wysokość „trzynastki”. Pomocne będą tu przepisy dotyczące ustalania wysokości ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, ponieważ dodatkowe wynagrodzenie roczne ustala się tak, jak ekwiwalent za urlop.
W związku z tym w podstawie wymiaru „trzynastki” uwzględniamy wszystkie świadczenia ze stosunku pracy wypłacone pracownikowi z wyłączeniem:
• jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
Przykład
Pracownik został zatrudniony 1 marca 2008 r. na stanowisku asystenta. Otrzymuje wynagrodzenie stałe w wysokości 3500 zł oraz dodatek z tytułu znajomości języków w wysokości 10% (350 zł miesięcznie). W październiku na mocy dodatkowej umowy o dzieło wykonał dla pracodawcy dodatkową pracę, która nie mieściła się w zakresie jego obowiązków. Za to zadanie otrzymał 500 zł wynagrodzenia. Dodatkowe wynagrodzenie roczne pracownika wyniesie:
8,5% x [10 miesięcy x (3500 zł + 350 zł) ] = 3272,50 zł.
W wynagrodzeniu nie bierzemy pod uwagę dodatkowego wynagrodzenia za jednorazową pracę w październiku.
• wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
• gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
Przykład
Pracownik został zatrudniony 1 czerwca 2008 r. na czas nieokreślony. Miesięczne wynagrodzenie tego pracownika wynosi 2200 zł (wynagrodzenie miesięczne w stałej wysokości), dodatek za wysługę lat (15%) - 330 zł. W październiku pracownik otrzymał także nagrodę jubileuszową za 25 lat pracy w wysokości 1824,20 zł. Dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2008 r. obliczamy następująco:
8,5% x [7 miesiące x (2200 zł + 330 zł)] = 1505,35 zł.
Obliczając „trzynastkę”, nie bierzemy pod uwagę wypłaconej pracownikowi nagrody jubileuszowej.
• ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
Przykład
Pracownik był zatrudniony na czas określony od 1 czerwca 2007 r. do 30 sierpnia 2008 r. Jego pensja wynosiła 1832 zł. Przysługiwała mu także premia regulaminowa w wysokości 15% (274, 80 zł) oraz dodatek za wysługę lat 5% (91,60 zł). 31 sierpnia pracownik miał jeszcze niewykorzystany urlop wypoczynkowy. W związku z tym pracodawca wypłacił mu ekwiwalent w wysokości 348,20 zł.
2 listopada 2008 r. został ponownie zatrudniony. Zmieniły mu się jednak warunki wynagrodzenia. Obecnie jego wynagrodzenie zasadnicze wynosi 2450 zł i przysługuje mu jedynie dodatek za wysługę lat w wysokości 7% (171,50 zł).
W związku z tym „trzynastkę” tego pracownika w 2008 r. obliczamy następująco:
8 miesięcy x (1832 zł + 274,80 zł + 91,60 zł) = 17 587,20 zł,
2 miesiące x (2450 zł + 171,50 zł) = 5243 zł,
8,5% x (17 587,20 zł + 5243 zł) = 1940,57 zł.
Dodatkowe wynagrodzenie roczne wyniesie 1940,57 zł. W tej sytuacji nie uwzględniamy ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.
• dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
• wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
• nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
Przykład
Pracownik jest zatrudniony na czas nieokreślony od 1 stycznia 2007 r. Jego pensja zasadnicza wynosi 1950 zł. W 2008 r. otrzymał dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2007 r. w wysokości 1898 zł. Od 1 stycznia 2008 r. przysługuje mu także dodatek za wysługę lat w wysokości 8% (156 zł). Natomiast do 1 czerwca 2008 r. otrzymuje dodatkowo dodatek za znajomość języków obcych w wysokości 12% (234 zł). W lipcu otrzymał nagrodę jubileuszową w wysokości 1857 zł.
Wysokość „trzynastki” obliczamy następująco:
6 miesięcy x (1950 zł + 156 zł) = 12 636 zł,
6 miesięcy x (1950 zł + 156 zł + 234 zł) = 14 040 zł,
8,5% x (12 636 zł + 14 040 zł) = 2267,46 zł.
W tym przypadku wysokość dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2008 r. wyniesie 2267,46 zł. Nie uwzględniamy bowiem ani dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2007 r., ani nagrody jubileuszowej.
• odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
Przykład
Pracownik był zatrudniony na czas nieokreślony od 5 maja 2006 r. Z dniem 30 sierpnia 2008 r. przeszedł na emeryturę i otrzymał z tego tytułu odprawę. Pracownik otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 2018 zł, dodatek za wysługę lat w wysokości 22% - 443,96 zł. Odprawa emerytalna tego pracownika wyniosła 6054 zł.
Obliczanie „trzynastki” w przypadku tego pracownika wygląda następująco:
8,5% x [8 miesięcy x (2018 zł + 443,96 zł) ] = 1674,13 zł.
W podstawie wymiaru „trzynastki” nie należy wliczać odprawy emerytalnej.
• wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy,
Ponadto w podstawie wymiaru „trzynastki” należy uwzględnić także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy (które nie jest uwzględniane przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop) oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.
Podstawa prawna:
- art. 4 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników sfery budżetowej (DzU nr 160, poz. 1080),
- § 6 i 14 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14).