Czy pracownik ma prawo do diety, jeśli podczas krajowych wyjazdów służbowych dłuższych niż doba miał zapewnione wyżywienie i noclegi

Mariusz Pigulski
ekspert ds. prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, autor licznych opracowań i publikacji z dziedziny kadrowo-płacowej
rozwiń więcej
Pracownikom, których delegujemy w krajową podróż służbową, wypłacamy należności wynikające z rozporządzenia obowiązującego jednostki sfery budżetowej. Czy przy rozliczaniu służbowych wyjazdów w obrębie kraju, dłuższych niż doba, pracownicy mają prawo do diety, jeśli mieli zapewnione wyżywienie i nocleg? Czy możemy ustalić kwotę diety na poziomie niższym niż 23 zł?

Jeżeli zapewnili Państwo pracownikom w delegacji bezpłatne całodzienne wyżywienie (co najmniej 3 posiłki dziennie), wówczas diety nie będą im się należały. W przeciwnym przypadku, np. gdy delegowani mieli zagwarantowane tylko śniadanie i obiad, powinni otrzymać diety. Wysokość kwoty za jedną, pełną dobę spędzoną w delegacji musi wynieść co najmniej 23 zł.

Autopromocja

UZASADNIENIE

 Gdy zachodzi potrzeba wykonania przez danego pracownika określonego zadania poza stałym miejscem pracy, pracodawca może go delegować w podróż służbową, z tytułu której przysługują określone należności.

Pracownikowi delegowanemu w obrębie kraju poza miejsce pracy przysługuje od pracodawcy zwrot kosztów:

  • przejazdów z miejscowości stałego miejsca pracy bądź z miejscowości zamieszkania pracownika do miejscowości stanowiącej cel podróży służbowej i z powrotem,
  • dojazdów środkami komunikacji miejscowej,
  • noclegów (w wysokości faktycznie poniesionej, wynikającej z rachunku lub ryczałtowo, za każdy nocleg w wysokości 150% diety krajowej, wynoszącej obecnie zgodnie z rozporządzeniem o krajowych podróżach służbowych 23 zł),
  • innych udokumentowanych i uzasadnionych wydatków, określonych przez pracodawcę.

Niezależnie od faktu dokonania przez pracodawcę zwrotu wymienionych kosztów, pracownikowi należą się diety, które są ekwiwalentem pieniężnym przeznaczonym na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży służbowej. Przy czym obowiązek wypłacenia diet nie jest uzależniony od spełnienia przez pracownika celu delegacji wyznaczonego przez pracodawcę.

Należność z tytułu diet oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży (wyjazdu) do momentu powrotu (przyjazdu). Jeżeli podróż służbowa trwa nie dłużej niż dobę i wynosi:

  • do 8 godzin – dieta nie przysługuje,
  • od 8 do 12 godzin – przysługuje połowa diety,
  • ponad 12 godzin – przysługuje dieta w pełnej wysokości.

Gdy podróż trwa dłużej niż dobę, za każdą dobę przysługuje dieta w pełnej wysokości, a za niepełną, ale rozpoczętą dobę:

  • do 8 godzin – przysługuje połowa diety,
  • ponad 8 godzin – przysługuje dieta w pełnej wysokości.

PRZYKŁAD

Pracownik wyjechał w podróż służbową 6 lipca 2009 r. o godzinie 8.00, a wrócił następnego dnia o godzinie 15.00. Pracodawca zapewnił pracownikowi obiad i kolację pierwszego dnia oraz śniadanie drugiego. Należności z tytułu podróży służbowych pracodawca wypłaca w wysokościach przewidzianych dla pracowników sfery budżetowej. Pracownik w pierwszej dobie podróży służbowej (w godz. od 8.00 do 8.00) nie otrzymał pełnego wyżywienia, dlatego przysługuje mu pełna dieta w wysokości 23 zł. Za drugą, niepełną dobę (7 godz.) należy mu wypłacić połowę diety, czyli 11,50 zł.

Dieta nie jest wypłacana:

  • pracownikowi delegowanemu do miejscowości jego stałego lub czasowego pobytu,
  • w przypadku gdy pracownik korzystając z uprawnienia do przejazdu na koszt pracodawcy (przy podróży trwającej co najmniej 10 dni), w dniu wolnym od pracy, do miejscowości stałego lub czasowego pobytu, będzie przebywał w tym dniu w tej miejscowości,
  • gdy pracownik miał zapewnione bezpłatne całodzienne wyżywienie.

Przez całodzienne wyżywienie należy rozumieć co najmniej 3 posiłki dziennie, czyli śniadanie, obiad i kolację. Nie jest to co prawda uregulowane wprost przepisami, jednak taki pogląd utrwalił się w literaturze prawa pracy.

Przy delegacji krajowej, w przeciwieństwie do zagranicznej podróży służbowej, nie ma podstaw, aby wypłacaną dietę pomniejszać procentowo w stosunku do zapewnionych pracownikowi posiłków. Oznacza to, że zagwarantowanie pracownikowi jedynie częściowego wyżywienia (np. w postaci dwóch posiłków dziennie) nie zwalnia pracodawcy z konieczności wypłacenia należnej diety.

Pracodawcy spoza sfery budżetowej określają warunki wypłacania należności z tytułu podróży służbowej w układzie zbiorowym lub regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, jeżeli nie są objęci układem lub nie mają obowiązku ustalania regulaminu. W przypadku gdy powyższe kwestie nie zostały przez pracodawcę uregulowane we wspomnianych aktach prawa wewnętrznego bądź w umowie o pracę, pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów krajowej delegacji określone w rozporządzeniu z 19 grudnia 2002 r. o krajowych podróżach służbowych.

WAŻNE!

W aktach wewnątrzzakładowych dieta z tytułu podróży służbowej odbywanej na terytorium kraju nie może zostać ustalona na niższym poziomie niż dla pracowników tzw. budżetówki, która obecnie wynosi 23 zł.

Regulacje wewnętrzne mogą przewidywać wyższą wysokość diety. Jednak nadwyżka ponad 23 zł będzie stanowić dla pracowników przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu i oskładkowaniu.

Podstawa prawna

  • art. 775 § 3, § 4 i § 5 Kodeksu pracy,
  • § 3, § 4 rozporządzenia z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (DzU nr 236, poz. 1990 ze zm.).
Kadry
Kiedy matury 2024? Terminy, przedmioty i praca nauczycieli
04 maja 2024

Około 263 000 zdających, którzy ukończą szkołę ponadpodstawową w roku szkolnym 2023/2024, przystąpi do egzaminu maturalnego z przedmiotów obowiązkowych. Ogółem w 2024 r. przeprowadzonych zostanie ok. 556 885 egzaminów w części ustnej oraz ok. 1 405 725 egzaminów w części pisemnej. Kiedy matury 2024? Poniżej szczegółowe terminy, godziny, przedmioty i praca nauczycieli podczas matur.

5000 zł do 8000 zł zasadniczego wynagrodzenia od 30 kwietna 2024, z wyrównaniem od 1 stycznia, podwyżka o 20% - ale nie dla każdego
04 maja 2024

5000 zł do 8000 zł zasadniczego wynagrodzenia od 30 kwietna 2024, z wyrównaniem od 1 stycznia, podwyżka o 20% - ale nie dla każdego. Konkretna wysokość stawek zależy od kwalifikacji, posiadanego doświadczenia oraz od jednostki zatrudniającej. Która grupa zawodowa otrzyma takie podwyżki? 

Czy 19 maja 2024 to niedziela handlowa?
03 maja 2024

Czy 19 maja 2024 to niedziela handlowa? Czy w maju jest niedziela handlowa? Poniżej wykaz niedziel handlowych na 2024 r.

5 maja: Dzień Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych
03 maja 2024

W dniu 5 maja przypada: Dzień Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych, a w Polsce to także Dzień Godności Osoby z Niepełnosprawnością Intelektualną. Trzeba zwrócić uwagę na sytuację tych osób, szczególnie w kontekście społecznym, zawodowym ale i ekonomicznym. Przecież już zgodnie z Konstytucją RP: Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny”. Musimy zatem wiedzieć, że uznając i popierając godność i prawa osób z niepełnosprawnościami, uznajemy własną godność i prawa.

4 maja to Dzień Św. Floriana - Święto Strażaków
03 maja 2024

Świętowaliśmy 1, 2, 3 maja teraz przyszedł czas na 4 maja -  Dzień Św. Floriana. To Wielkie Święto Strażaków. Zostało ustanowione w dniu imienia patrona tej grupy zawodowej czyli właśnie św. Floriana. W ten szczególny dzień warto wyrazić wdzięczność zarówno strażakom z Ochotniczych Straży Pożarnych jak i z Państwowej Straży Pożarnej za ich trud, ciężką i niebezpieczną służbę, gdzie często narażają swoje życie i zdrowie dla niesienia pomocy innym. 

Emerytura z ZUS: by zapewnić sobie nawet najniższą nie można zbyt często korzystać z zasiłków chorobowych, dlaczego
04 maja 2024

Częste przebywanie na zwolnieniu lekarskim, zwłaszcza tuż przed emeryturą ma wpływ na negatywny wpływ jej wysokość. A często na tym etapie życia bywa i tak, że dla poratowania zdrowia trzeba okresowo skorzystać z renty. Czy więc chorobowe wlicza się do emerytury? Nie tylko więc zbyt krótki staż pracy, ale i duży staż pracy, ale poprzerywany zwolnieniami lekarskimi może obniżyć emeryturę i pozbawić prawa do minimalnej gwarantowanej emerytury, bo formalnie takie okresy zwolnień, choć stażu pracy nie obniżają, w stażu ubezpieczeniowym uznawane są za okresy nieskładkowe.

Od 300 zł do 1200 zł - tyle wyniesie bon energetyczny w zależności od dochodu. Rząd rozpatrzy projekt ustawy o bonie energetycznym
02 maja 2024

Rada Ministrów na najbliższym posiedzeniu w dniu 7 maja 2024 r. zajmie się projektem ustawy o bonie energetycznym. Ustawa przewiduje dalsze zamrożenie cen energii elektrycznej i wprowadzenie jednorazowego bonu energetycznego. Świadczenie to będzie uzależnione od kryterium dochodowego.

Matura 2024: We wtorek, 7 maja, zaczyna się egzamin maturalny
02 maja 2024

W 2024 r. sesja główna egzaminu maturalnego potrwa od 7 maja do 24 maja. Część pisemna zacznie się 7 maja i skończy 24 maja, a część ustna potrwa od 11 maja do 16 maja (z wyjątkiem 12 maja) oraz od 20 maja do 25 maja. Wyniki matury będą znane 9 lipca.

ZUS przyznał pierwsze świadczenia wspierające dla osób z niepełnosprawnościami
02 maja 2024

1,5 tys. osób z niepełnosprawnościami otrzymało już świadczenia wspierające. Do ZUS wpłynęło ponad 8,4 tys. wniosków o to świadczenie.

To już koniec wypłat trzynastej emerytury
02 maja 2024

To już koniec wypłat trzynastej emerytury w 2024 roku. Ile osób otrzymało trzynastkę z ZUS?

pokaż więcej
Proszę czekać...