Nie ulega wątpliwości, że wynagrodzenie stanowi istotny element stosunku pracy, a jego wypłata jest niezbywalnym prawem pracownika. Zgodnie z art. 84 Kodeksu pracy (Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm., zw. dalej: „kp”) pracownik nie może zrzec się wynagrodzenia ani przenieść go na inną osobę. Co do zasady, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za pracę wykonaną. Jednak, jak wynika z art. 80 kp, w sytuacjach przewidzianych przepisami prawa pracy pracownik otrzymuje wynagrodzenie również za czas niewykonywania pracy. Są to m.in.: następujące sytuacje:
- czas zwolnienia od pracy na czas poszukiwania pracy,
- czas powstrzymywania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca pracy ze względu na zaistnienie bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia pracownika,
- czas szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
- czas przeprowadzenia badań lekarskich wstępnych i kontrolnych,
- 15-minutowe przerwy na odpoczynek, gdy dobowy wymiar czasu pracy obowiązujący pracownika wynosi co najmniej 6 h,
- przerwy na kamienie dziecka.
Taka regulacja ma na celu zapewnienie pracownikowi środków do życia w okresach nieświadczenia pracy z przyczyn przez niego niezawinionych.
Zobacz także: Odsetki od nieterminowo wypłaconego wynagrodzenia za pracę
Wynagrodzenie za czas przestoju
Pracownik otrzymuje wynagrodzenie również za czas niewykonywania pracy w okresie przestoju. Ta instytucja wymaga szerszego omówienia. Zgodnie z art. 81 kp, jeżeli pracownik pozostawał w gotowości do wykonywania pracy, a z powodu doznanych ze strony pracodawcy przeszkód nie mógł jej wykonać, mamy do czynienia z przestojem. W takiej sytuacji pracownikowi przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określone stawką godzinową lub miesięczną. Jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony, pracownik otrzymuje 60% pełnego otrzymywanego wynagrodzenia. Co ważne, wynagrodzenie takie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalone na podstawie odrębnych przepisów, czyli od 2014 roku 1680 zł brutto. Podstawowym warunkiem otrzymania wynagrodzenia za czas przestoju jest jego niezawinienie przez pracownika. Jeżeli przestój nastąpił z winy pracownika, wynagrodzenie mu nie przysługuje. Sytuacjami niezawinionego przestoju są m.in.:
- brak surowca,
- brak narzędzi do wykonywania pracy,
- niezapewnienie pracownikowi odzieży ochronnej,
- awaria urządzeń.
Polecamy serwis: Ochrona wynagrodzenia
Pracodawca może na czas przestoju powierzyć pracownikowi wykonywanie innej pracy. Przysługuje mu wtedy wynagrodzenie przewidziane dla tej pracy, ale jego wysokość nie może być niższa niż wynagrodzenie określone w sposób, o którym mowa powyżej.
Przykład
Wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania wynosi 1800 zł. W listopadzie 2013 r. nie wykonywał pracy u swojego pracodawcy z powodu awarii maszyny. Zgodnie z art. 81 par 1 kp pracownikowi należy się wynagrodzenie w wysokości 1800 zł. W grudniu 2013 r. pracodawca powierzył mu inną pracę, za którą przewidziane jest wynagrodzenie w wysokości 1200 zł. Pracownik otrzyma jednak 1800 zł, zgodnie z art. 81 par.3, który stanowi, że wynagrodzenie za pracę wykonywaną za okres przestoju nie może być niższe niż ustalone zgodnie z par. 1.
Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego
Przyjmuje się, że pracownik podczas urlopu powinien otrzymać takie samo wynagrodzenie, jakie należy mu się podczas wykonywania pracy. Na potrzeby tego artykułu przyjmiemy, że pracownik otrzymuje stałą stawkę miesięczną.
Przykład
Pracownik w okresie od 13 do 16 stycznia 2014 r. (4 dni) będzie przebywał na urlopie.
Aby ustalić, ile w tym okresie wyniesie wynagrodzenie dla pracownika, należy policzyć, ile wyniesie stawka za godzinę urlopu. W tym celu miesięczną stawkę wynagrodzenia dla pracownika (np.: 2000 zł) należy podzielić przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu (w styczniu 2014 r – 168 h). W ten sposób otrzymujemy stawkę godzinową za czas urlopu (2000 zł / 168 h = 11,9 zł). Na koniec pozostaje pomnożyć otrzymaną kwotę przez liczbę godzin urlopu (11,9 zł*32 h=380,8 zł). Wynagrodzenie pracownika za czas przebywania na urlopie wyniesie w opisywanym wypadku 380,8 zł.
Zadaj pytanie: Forum Kadry