Tak, mogą Państwo dokonać potrącenia alimentów z wynagrodzenia pracownika do wysokości 60% tego wynagrodzenia. Nie ma przy tym znaczenia, że przez większość miesiąca pracownik przebywał na urlopie bezpłatnym.
Na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej zaopatrzonych w klauzulę wykonalności albo w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez komornika pracodawca, bez zgody pracownika, ma obowiązek dokonywać potrąceń z wynagrodzenia z tytułu należności alimentacyjnych. Jest to tzw. potrącenie obowiązkowe, dokonywane na podstawie art. 87 § 1 Kodeksu pracy. Przepis ten przewiduje ponadto możliwość dokonywania potrąceń (bez zgody pracownika) z tytułu:
- innych należności niż alimentacyjne (na podstawie tytułu wykonawczego),
- zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
- kar pieniężnych nałożonych na pracownika.
Dokonując potrąceń obowiązkowych pracodawca zwykle powinien uwzględniać 2 ograniczenia, tj. maksymalną granicę potrącenia i kwotę wolną od potrąceń. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwota wolna od potrąceń ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu. Jest to jedyna przyczyna powodująca obniżenie kwoty wolnej.
Zatem fakt przebywania pracownika np. na urlopie bezpłatnym nie uprawnia pracodawcy do pomniejszania kwoty wolnej od potrąceń proporcjonalnie do liczby dni, za które wynagrodzenie zostało wypłacone. Jeżeli wynagrodzenie pracownika jest zbyt niskie, to ze względu na ograniczenia dotyczące minimalnej kwoty, jaką należy pozostawić zatrudnionemu, egzekucja należności może okazać się niemożliwa. Zazwyczaj ma to miejsce wtedy, gdy pracownik otrzymuje wynagrodzenie za kilka dni pracy w miesiącu.
PRZYKŁAD
Pracownik zatrudniony od 20 marca 2012 r. w pełnym wymiarze czasu pracy miał otrzymać wynagrodzenie za 9 dni pracy w tym miesiącu w wysokości 700 zł. W świadectwie pracy z poprzedniej firmy była informacja o zajęciu wynagrodzenia pracownika przez komornika z tytułu świadczeń niealimentacynych (niespłacony kredyt). Pracodawca nie może zrealizować tego zajęcia z wynagrodzenia za marzec br. W tym przypadku obowiązuje bowiem kwota wolna od potrąceń, która wynosi 100% minimalnego wynagrodzenia. Dla pracownika zatrudnionego na pełny etat, który złożył PIT-2 i ma prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodów, w 2012 r. wolna od potrąceń jest kwota 1111,86 zł netto (1500 zł brutto).
Egzekucja zaległych alimentów jest wyjątkiem. Pracodawca dokonując potrąceń z tego tytułu musi pamiętać tylko o jednym ograniczeniu – granicy potrąceń, która wynosi 60% wynagrodzenia (art. 87 § 3 pkt 1 Kodeksu pracy). Nie obowiązuje w tym przypadku kwota wolna od potrąceń. Nie ma przy tym znaczenia, że pracownik przez część miesiąca przebywał na urlopie bezpłatnym lub był nieobecny w pracy z innych przyczyn i nie otrzymał za ten czas wynagrodzenia.
Natomiast nagrodę z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne, należności z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce finansowej pracodawca może w całości przekazać na spłatę alimentów. W tym przypadku pracownik nie ma bowiem gwarancji otrzymania jakiejkolwiek części minimalnego wynagrodzenia.
WAŻNE!
Przy potrącaniu alimentów nie obowiązuje kwota wolna od potrąceń i bez znaczenia pozostaje, czy pracownik przez część miesiąca przebywał na urlopie bezpłatnym czy był nieobecny w pracy z innych przyczyn i nie otrzymał za ten czas wynagrodzenia.
PRZYKŁAD
Paweł J. zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy przebywał na urlopie bezpłatnym do 28 marca br. Za pozostałą część tego miesiąca otrzymał wynagrodzenie w wysokości 250 zł netto. Wynagrodzenie pracownika jest zajęte przez komornika z tytułu należności alimentacyjnych. Na konto komornika pracodawca powinien przekazać 60% wynagrodzenia, tj. 150 zł. Fakt przebywania pracownika na urlopie bezpłatnym nie ma znaczenia przy dokonywaniu potrąceń alimentacyjnych.
Podstawa prawna:
- art. 87 § 1, art. 871, art. 174–1741 Kodeksu pracy,
- rozporządzenie Rady Ministrów z 13 września 2011 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2012 r. (Dz.U. Nr 192, poz. 1141).