RADA
Postępują Państwo prawidłowo. Pracodawca może bowiem dokonywać potrąceń od każdego świadczenia podlegającego potrąceniom, wypłacanego pracownikowi w danym miesiącu. W przypadku kilku wypłat, każdą można pomniejszyć o należność dla komornika. Warunkiem jest jednak zachowanie jednej kwoty wolnej od potrąceń oraz kwoty granicznej potrąceń. Należy więc zsumować wszystkie składniki wynagrodzenia przysługujące za dany miesiąc, aby wyznaczyć kwotę wolną od potrąceń oraz ich limit. Natomiast świadczenia ze stosunku pracy niebędące składnikami płacowymi, np. odprawy emerytalne, odprawy z tytułu zwolnień grupowych czy ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, należy potraktować odrębnie, ale one również podlegają ochronie przed potrąceniami komorniczymi na podstawie Kodeksu pracy.
UZASADNIENIE
Wynagrodzenie to nie tylko płaca zasadnicza, ale także zmienne i stałe jego elementy o charakterze obowiązkowym i dobrowolnym (np. premie, dodatki, nagrody, prowizje). Jako element wynagrodzenia podlegają także ochronie przed potrąceniami, którą gwarantuje Kodeks pracy. Do wynagrodzenia wlicza się także świadczenia w naturze po przeliczeniu ich na wartość pieniężną. Ochronie podlegają również inne świadczenia o charakterze finansowym pozostające w związku ze stosunkiem pracy. Są to: ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, nagroda jubileuszowa, odprawa emerytalna, odprawa rentowa, odprawa pieniężna w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z przyczyn nieleżących po stronie pracownika, odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę z naruszeniem prawa, wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy, wynagrodzenie urlopowe.
Jeżeli w danym miesiącu, oprócz wynagrodzenia miesięcznego, dochodzi do wypłaty składników za okresy dłuższe niż jeden miesiąc (np. premii kwartalnej, nagrody rocznej), to wówczas potrąceń należy dokonać od łącznej kwoty wynagrodzenia uwzględniającej wszystkie składniki wynagrodzenia (czyli np. z premią kwartalną). Nie oznacza to jednak, że nie można z każdej wypłaty dokonać potrąceń komorniczych, jeżeli składniki te są wypłacane w różnych terminach płatności. Jeżeli w jednym miesiącu dochodzi do kilku wypłat, np. na początku miesiąca jest wypłacana premia kwartalna, a pod koniec wynagrodzenie zasadnicze, to w celu ustalenia wysokości potrącenia, z uwzględnieniem kwoty wolnej, należy zsumować kwoty netto tych wypłat.
Wynagrodzenie roczne, zwane potocznie trzynastką, jest dodatkowym składnikiem wynagrodzenia. Oznacza to, że ustalając kwotę potrącenia komorniczego z wynagrodzenia należy zsumować wynagrodzenie zwykłe z „trzynastką” i zastosować reguły dotyczące potrąceń (przykład poniżej). Trzeba jednak pamiętać, że dodatkowe wynagrodzenie roczne podlega egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości (art. 87 § 5 Kodeksu pracy). W przypadku zaspokajania innych świadczeń z „trzynastki” należy zastosować ogólnie obowiązujące zasady potrąceń.
WAŻNE!
W przypadku kilku terminów wypłat różnych składników płacowych – zarówno za okresy miesięczne, jak i za okresy dłuższe niż jeden miesiąc – każdy z tych składników wynagrodzenia można uszczuplić na rzecz komornika, ale trzeba wyznaczyć granicę potrąceń i kwotę wolną zliczając wszystkie składniki wynagrodzenia.
PRZYKŁAD
Stosownie do postanowień regulaminu pracy, miesięczne wynagrodzenia za pracę są wypłacane 25. dnia danego miesiąca. Pracownik ma zajęcie komornicze niealimentacyjne w wysokości 8000 zł. Jego wynagrodzenie zasadnicze wynosi 2500 zł brutto, 1808,10 zł netto. Oprócz tego, otrzymuje prowizje od sprzedaży, z tym że za dany miesiąc są one wypłacane dopiero 10. dnia kolejnego miesiąca. Prowizję za kwiecień pracownik otrzymał 10 maja. Wynosi ona 550 zł brutto.
Pracodawca powinien dokonać potrącenia na rzecz komornika w następujący sposób:
● 25 kwietnia wypłacić pracownikowi kwotę minimalnego wynagrodzenia netto w wysokości 954,96 zł, gdyż jest to kwota wolna od potrąceń, a resztę, tj. 853,14 zł (1808,10 zł – 954,96 zł) przesłać komornikowi,
● w maju – prowizję po odjęciu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy należy zsumować z wynagrodzeniem, aby ustalić granicę zajęcia, czyli połowę łącznego wynagrodzenia za kwiecień:
– prowizja netto wynosi 382,89 zł (po potrąceniu składek ZUS i zaliczki na podatek wyliczonej bez kosztów uzyskania przychodów i kwoty wolnej od podatku, gdyż będą one zastosowane przy obliczaniu wynagrodzenia zasadniczego za pracę w maju),
– razem wynagrodzenie za kwiecień: 1808,10 zł + 382,89 zł = 2190,99 zł,
– połowa tego wynagrodzenia (granica potrąceń) to 1095,50 zł.
Z prowizji pracownikowi trzeba wypłacić różnicę w wysokości 140,54 zł (1095,50 zł – 954,96 zł), a resztę prowizji, tj. 242,35 zł przekazać na pokrycie należności komorniczej.
W ten sposób została zachowana zarówno kwota wolna od potrąceń (wynagrodzenie minimalne netto), jak i maksymalna część wynagrodzenia za kwiecień (50% wynagrodzenia netto), jaką można oddać komornikowi.
PRZYKŁAD
Pracownik nabył prawo do „trzynastki” w wysokości 1836 zł. Wypłata nastąpiła 10 marca. Wynagrodzenie za pracę wynosi 1800 zł. Do tego dochodzi dodatek stażowy 300 zł. Składniki te są płatne zawsze z końcem każdego miesiąca. Koszty uzyskania wynoszą 111,25 zł, jest również stosowana kwota wolna od podatku (46,33 zł). Pensja pracownika jest zajęta przez komornika (niespłacony kredyt). Po potrąceniu z „trzynastki” składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy kwota netto dodatkowego wynagrodzenia rocznego wyniosła 1345,70 zł (przy wyliczeniu zaliczki od „trzynastki” uwzględniono koszty oraz kwotę wolną od podatku). Jednak do ręki pracownik otrzyma kwotę minimalnego wynagrodzenia netto jako kwotę wolną od potrąceń, czyli 954,96 zł. Reszta, tj. 390,74 zł, jest przeznaczona dla komornika.
Na koniec miesiąca pracodawca oblicza wynagrodzenie za pracę wraz z dodatkiem, łącznie 2100 zł. Przy obliczaniu kwoty netto musi pamiętać, że w danym miesiącu tylko raz można odliczyć koszty uzyskania przychodów oraz kwotę wolną w podatku.
Wynagrodzenie netto wyniosło 1463 zł. Razem wynagrodzenie za marzec: 1345,70 zł + 1463 zł = 2808,70 zł. Połowa tego wynagrodzenia (granica potrąceń) to 1404,35 zł. Pracownikowi trzeba więc wypłacić wynagrodzenie w wysokości 449,39 zł (1404,35 zł – 954,96 zł), a resztę, tj. 1013,61 zł, przekazać na pokrycie długu kredytowego. Zarówno kwota wolna od potrąceń, jak i dopuszczalna granica potrąceń zostały zachowane.
Podstawa prawna
- art. 87, art. 871 Kodeksu pracy.