RADA
Nie ma przeszkód, by w porozumieniu z przedstawicielem załogi wybrali Państwo spośród celów działalności socjalnej przewidzianych w ustawie te najbardziej potrzebne w Państwa zakładzie. Zadaniem pracodawcy jest bowiem doprecyzowanie w regulaminie funduszu celów i rodzajów działalności socjalnej, które będą u niego realizowane. Istnieje więc możliwość rezygnacji ze świadczenia pomocy socjalnej na niektóre cele, skoro taka pomoc ze względu na sytuację socjalną zatrudnionych pracowników byłaby niecelowa lub niepotrzebna.
UZASADNIENIE
Ustawowa definicja działalności socjalnej zawiera wykaz rodzajów i form wydatków dopuszczonych do sfinansowania z tego funduszu. Natomiast to, które z nich i w jakiej proporcji będą dofinansowywane z funduszu u danego pracodawcy, określa regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych uzgodniony ze związkami zawodowymi lub z reprezentantem załogi (zgodnie z art. 8 ust. 2 ww. ustawy pracodawca tworzący fundusz jest zobowiązany wydać regulamin, w którym ustali zasady przeznaczania środków socjalnych na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej oraz warunki i zasady korzystania ze świadczeń socjalnych).
WAŻNE!
Rodzaje i formy świadczeń socjalnych przyjmowanych w regulaminie powinny być dostosowane do potrzeb załogi.
Treść każdego regulaminu, stopień jego uszczegółowienia oraz różnorodność rodzajów i form działalności socjalnej, jakie będą finansowane z funduszu u danego pracodawcy, jest zwykle wypadkową liczby zatrudnianych pracowników, a więc wysokości środków będących w dyspozycji pracodawcy na prowadzenie działalności socjalnej oraz potrzeb i preferencji socjalnych danego środowiska. Każdy regulamin jest w pewnym sensie próbą pogodzenia możliwości finansowych z potrzebami socjalnymi danego środowiska.
Inna więc będzie treść regulaminu funduszu u pracodawcy, który zatrudnia kilkaset czy kilka tysięcy pracowników o zróżnicowanej sytuacji dochodowej, posiadającego rozbudowaną infrastrukturę socjalną, będącego w stanie dodatkowo zwiększać środki funduszu odpisem z zysku netto i prowadzącego szeroką działalność socjalną, a inna u pracodawcy zatrudniającego kilkudziesięciu młodych, samotnych pracowników, których poziom dochodów jest stosunkowo wysoki. W pierwszym przypadku regulamin może zawierać szeroki zakres usług i świadczeń adresowanych i dostosowanych do potrzeb różnych grup dochodowych, w drugim zaś warto, by przewidywał usługi i świadczenia dostosowane do innych jakościowo potrzeb pracowników, legitymujących się relatywnie dobrą sytuacją dochodową i niewymagających np. zapomóg ze względu na bieżące kłopoty materialne. Dlatego, w przypadku zatrudniania przez tego ostatniego pracodawcę spoza sfery budżetowej mniej niż 20 pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty), bardziej zasadna wydaje się rezygnacja z tworzenia funduszu na rzecz wypłacania świadczenia urlopowego.
Aby regulamin spełniał swoją rolę i jak najlepiej służył załodze - pracodawca i związki zawodowe lub reprezentant załogi, przystępując do jego opracowania, a później wydania, powinni posiadać przynajmniej podstawowe, aktualne informacje na temat sytuacji socjalnej pracowników, byłych pracowników - emerytów i rencistów, poznać ich najpilniejsze potrzeby i preferencje socjalne, i dopiero wówczas próbować dostosować postanowienia regulaminu zarówno do możliwości finansowych funduszu, jak i do najpilniejszych potrzeb socjalnych uprawnionych do korzystania z funduszu.
Podstawa prawna:
• art. 2 pkt 1, art. 8 ust. 1-2 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.).
Jadwiga Stefaniak
specjalista w zakresie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych