Mogą Państwo podjąć decyzję w sprawie nieutworzenia funduszu i niewypłacania świadczenia urlopowego w 2013 r. O takiej decyzji muszą Państwo poinformować swoich pracowników do 31 stycznia 2013 r. Decyzja taka jest wiążąca jedynie na dany rok kalendarzowy i jeżeli w kolejnych latach nie będą Państwo tworzyć funduszu ani wypłacać świadczeń urlopowych, należy o tym poinformować pracowników do 31 stycznia każdego roku. Środki z lat poprzednich zgromadzone na rachunku bankowym ZFŚS muszą Państwo w całości wykorzystać zgodnie z ich przeznaczeniem, tzn. na działalność socjalną według zasad określonych w regulaminie funduszu. Szczegóły – w uzasadnieniu.
Ponieważ są Państwo pracodawcą spoza sfery budżetowej i zatrudnienie na 1 stycznia 2013 r. wynosi mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, to mogą Państwo samodzielnie podjąć decyzję w sprawie nietworzenia funduszu oraz niewypłacania świadczenia urlopowego. Nie trzeba jej konsultować z pracownikami ani z ich przedstawicielem. O swojej decyzji muszą Państwo poinformować pracowników do 31 stycznia 2013 r. Należy pamiętać, że decyzja o nietworzeniu zfśs i niewypłacaniu świadczenia urlopowego w 2013 r. jest wiążąca jedynie na ten rok kalendarzowy i w przypadku chęci jej podtrzymania powoduje konieczność corocznego jej ogłaszania (do końca stycznia każdego roku).
Stanowisko co do skutków przekroczenia terminu, w jakim pracodawca ma obowiązek poinformować pracowników o rezygnacji z tworzenia ZFŚS i wypłacania świadczenia urlopowego, nie jest jednolite. Państwowa Inspekcja Pracy prezentuje pogląd, zgodnie z którym pracodawca, który nie dotrzyma tego terminu, ma obowiązek przez cały rok wypłacać świadczenia urlopowe lub naliczać fundusz socjalny. Jeżeli tego nie zrobi, to w razie kontroli PIP może zostać ukarany mandatem, a w razie postępowania przed sądem – karą grzywny. Odmienny pogląd zaprezentował NSA w wyroku z 1 marca 2007 r., sygn. akt I OSK 814/06. Uznał bowiem, że za takie opóźnienie grozi grzywna, jednak pracodawca nie ma obowiązku naliczania odpisów na ZFŚS czy wypłaty świadczeń urlopowych.
Ze względu na rozbieżność prezentowanych stanowisk najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest poinformowanie pracowników o podjętej decyzji do końca stycznia. Dzięki takiemu postępowaniu uwolnią się Państwo od ewentualnych negatywnych skutków opóźnienia.
Przepisy nie określają konkretnego trybu rezygnacji z tworzenia funduszu (dotyczy to także rezygnacji z wypłaty świadczenia urlopowego). Jedynym wymogiem jest przekazanie pracownikom odpowiedniej informacji. Zatem decyzję w sprawie nieutworzenia funduszu oraz niewypłacania świadczenia urlopowego można ogłosić w sposób przyjęty w Państwa firmie, np.:
- przez wywieszenie na tablicy ogłoszeń,
- za pośrednictwem poczty elektronicznej,
- przekazując informację na piśmie za potwierdzeniem otrzymania,
- na zebraniu pracowników,
- przez radiowęzeł, intranet.
Zalecane jest jednak przekazanie informacji w formie pisemnej, która będzie zawierała podpis pracownika potwierdzający zapoznanie się z nią.
Informacja skierowana do pracowników musi być jak najbardziej pełna, aby wiadomo było, czego dotyczy podjęta decyzja. Jeżeli bowiem zawiadomią Państwo pracowników wyłącznie o rezygnacji ze świadczeń urlopowych, to z takiej informacji można wnioskować, że decydują się Państwo na utworzenie ZFŚS. Jeżeli natomiast poinformują Państwo jedynie o rezygnacji z ZFŚS, pracownicy mogą domniemywać, że wypłacane będą świadczenia urlopowe.
Z podanej pracownikom informacji powinno zatem wynikać:
- że nie będzie tworzony ZFŚS i nie będą wypłacane świadczenia urlopowe,
- od kiedy i przez jaki okres rezygnuje się z tworzenia funduszu oraz wypłaty świadczenia urlopowego.
Niewykorzystane środki z lat poprzednich zgromadzone na koncie ZFŚS mają Państwo obowiązek do końca wydatkować na działalność socjalną według zasad określonych w regulaminie funduszu. Zgromadzone środki nie mogą być bowiem wydatkowane na inne cele niż organizowanie przez pracodawcę działalności socjalnej na rzecz osób uprawnionych, dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych oraz na tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego (art. 1 ust. 1 ustawy o ZFŚS).
Podstawa prawna:
- art. 1 ust. 1, art. 3 ust. 3–3a, art. 12a ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych – Dz.U. z 2012 r., poz. 592; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 908