Co z pożyczką mieszkaniową gdy pracownikowi wypowiedziano umowę

Pracownik, któremu wypowiedzieliśmy umowę o pracę, wcześniej otrzymał z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych pożyczkę mieszkaniową. Zgodnie z ustaleniem zawartym w umowie pożyczki (na podstawie regulaminu zfśs), jest ona wymagalna w przypadku rozwiązania stosunku pracy. Jak potrącić kwotę pozostałą do spłaty z ostatniego wynagrodzenia pracownika? Czy stosujemy kwotę wolną od potrąceń? Co z częścią pożyczki, która pozostanie niespłacona po potrąceniu?

RADA

Nie mają Państwo prawa potrącić z wynagrodzenia pracownika więcej niż wynosi miesięczna rata spłaty pożyczki.

UZASADNIENIE

Potrącenia z wynagrodzenia pracownika odbywają się na podstawie umowy pożyczki, w której jest ustalona wysokość miesięcznych rat oraz jest wyrażona zgoda pracownika na dokonywanie comiesięcznych potrąceń tych rat. Takie rozwiązanie jest zgodne z prawem.

W regulaminie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, a następnie w umowie pożyczki można również określić okoliczności, które będą skutkowały dla pracownika obowiązkiem spłaty pożyczki w całości. Mogą to być np. rozwiązanie umowy przez pracownika za wypowiedzeniem lub rozwiązanie umowy przez pracodawcę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Niedopuszczalne jest natomiast ustalenie w regulaminie, a co za tym idzie – w umowie, że pożyczka powinna być w całości spłacona w razie rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracodawcę. Może to być okoliczność całkowicie niezależna od pracownika (w przeciwieństwie do sytuacji dokonywania przez niego wypowiedzenia umowy o pracę lub zdarzenia powodującego zwolnienie dyscyplinarne), dlatego pracownik nie może ponosić jej niekorzystnych skutków.

Takiego zapisu nie można umieścić w regulaminie zfśs i na jego podstawie nie można wprowadzać takich postanowień do umowy pożyczki.

Dlatego zastosowane przez Państwa w regulaminie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz w umowie pożyczki postanowienie nakładające na pracownika obowiązek natychmiastowego zwrotu pożyczki w razie rozwiązania stosunku pracy, także za wypowiedzeniem dokonanym przez firmę, jest nieważne.

Zagrożenie

Potrącenie dokonane na podstawie tego nieprawidłowego zapisu w regulaminie zfśs i umowie pożyczki może być podstawą wystąpienia pracownika do sądu ze słusznym żądaniem zwrotu nienależnie pobranej kwoty wraz z odsetkami.

W związku z tym z ostatniego wynagrodzenia pracownika mogą Państwo potrącić jedynie miesięczną ratę pożyczki.

Jeżeli chodzi o kwotę pozostałą do spłaty, pracownik powinien co miesiąc spłacać Państwu kolejne raty pożyczki.

Powinni Państwo poinformować pracownika o możliwości wpłacania pieniędzy w kasie, przelewem bankowym na konto zakładu pracy lub bezpośrednio na rachunek zfśs. Najlepiej zrobić to na piśmie, odbierając jednocześnie od pracownika potwierdzenie otrzymania tego dokumentu.

W związku z tym, że ta osoba przestaje być u Państwa zatrudniona, mogą Państwo, moim zdaniem, zażądać dodatkowego zabezpieczenia spłaty pożyczki. Pracownik nie ma jednak obowiązku wyrażenia na to zgody, zwłaszcza że najprawdopodobniej użytym przez Państwa zabezpieczeniem jest poręczenie innych pracowników.

Gdyby były pracownik zaprzestał spłacania pożyczki, to jeżeli w umowie pożyczki ustanowiono poręczycieli, pracodawca ma prawo potrącać raty pożyczki z ich wynagrodzeń na warunkach ustalonych w umowie. Jest to jednak możliwe dopiero w przypadku zaprzestania przez pracownika spłacania pożyczki, a nie wyłącznie w związku z rozwiązaniem umowy o pracę.

Jeżeli jednak w umowie pożyczki nie ustanowiono poręczycieli albo nie mają Państwo możliwości dokonywania potrąceń z ich wynagrodzeń, to pozostaje jedynie droga sądowa, tj. wystąpienie z pozwem o zapłatę na rzecz zfśs wymagalnych rat i zabezpieczenie spłaty rat pozostałych do zapłacenia.

Podstawa prawna:
• art. 2 pkt 1 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.),

•  art. 9 Kodeksu pracy.