Szczepienia przeciw grypie dla pracowników z ZFŚS
PROBLEM
W październiku 2020 r. chcielibyśmy sfinansować pracownikom szczepienia przeciw grypie. Czy możemy przeznaczyć na ten cel środki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych? - pyta Czytelniczka z Gorzowa Wlkp.
Polecamy: Serwis Prawno-Pracowniczy – prenumerata.
Regulamin ZFŚS i kryterium socjalne
RADA
Tak. Mogą Państwo sfinansować szczepienia przeciw grypie ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Warunkiem jest jednak, aby takie świadczenie przewidywał obowiązujący u Państwa regulamin zfśs i możliwość skorzystania przez pracowników ze szczepienia była uzależniona od spełnienia przez nich kryterium socjalnego, np. ustalonej w regulaminie wysokości dochodu przypadającego na członka rodziny pracownika.
UZASADNIENIE
Ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych definiuje działalność socjalną jako:
- usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego;
- udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
Koszty szczepień ochronnych a środki ZFŚS
Wydatki związane z ochroną zdrowia, do których należałoby zaliczyć koszty szczepień ochronnych dla załogi, nie są wymienione wprost w definicji działalności socjalnej zawartej w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
Resort pracy stoi jednak na stanowisku, że nie wyłącza to możliwości udzielenia z zfśs pomocy pracownikom i innym osobom uprawnionym także w formie sfinansowania lub dofinansowania kosztów szczepienia przeciw grypie. Tak wynika z odpowiedzi Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 2 grudnia 2009 r. na interpelację poselską nr 12568 w sprawie umożliwienia finansowania szczepień przeciw grypie ze środków funduszu świadczeń socjalnych.
Przypomniano w niej, że ustawowa definicja działalności socjalnej obejmuje oferowanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej - nie precyzując przypadków, w których uzasadnione jest udzielenie takiego wsparcia. Wobec tego za dopuszczalne należy uznać przeznaczenie środków zfśs na sfinansowanie pracownikom szczepień ochronnych, jednak przyznanie prawa do skorzystania ze świadczenia musi:
- wynikać z postanowień regulaminu gospodarowania zfśs,
- następować na podstawie kryterium socjalnego, czyli z uwzględnieniem sytuacji życiowej, rodzinnej oraz materialnej pracowników i innych osób uprawnionych, do których świadczenie będzie skierowane.
Ponadto świadczenie z zfśs przyznane na wskazanych wyżej warunkach jest zwolnione z podatku do kwoty 1000 zł w roku podatkowym oraz w całości ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o pdof i § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe).
Wartość otrzymanych przez pracownika świadczeń sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł, jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych.
Pracodawca zatrudniający ponad 50 pracowników zapewnił im w październiku 2020 r. szczepienia przeciw grypie. Sfinansował je ze środków przeznaczonych na działalność socjalną, gdyż taką formę wsparcia przewidział w regulaminie gospodarowania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Pracodawca, oferując pracownikom szczepienie, uwzględnił kryterium socjalne w postaci średniego przychodu na członka rodziny. Ustalenia w regulaminie były następujące:
-
pracownicy ze średnią przychodu na osobę w rodzinie poniżej 1500 zł mają prawo do szczepienia nieodpłatnie,
-
pracownicy ze średnią przychodu mieszczącą się w przedziale od 1500 zł do 2500 zł ponoszą częściową odpłatność za szczepionkę w wysokości 5 zł,
-
pracownicy ze średnią przychodu powyżej 2500 zł dopłacają do szczepienia 10 zł.
Biorąc pod uwagę opisane okoliczności należy uznać, że przyznanie prawa do skorzystania ze szczepienia było prawidłowe.
Kryterium socjalne a zwolnienie z podatku i składek ZUS
Przyznanie prawa do szczepienia bez uwzględnienia kryterium socjalnego powoduje, że takie świadczenie należy zaliczyć do przychodów pracownika ze stosunku pracy. Oznacza to zatem konieczność odprowadzenia składek ZUS i podatku (art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Od świadczeń przyznanych pracownikowi bez uwzględnienia kryterium socjalnego odprowadza się podatek dochodowy i składki ZUS.
W interpretacji indywidualnej z 4 kwietnia 2014 r. (znak DI/100000/43/128/2014) ZUS stwierdził, że:
"(...) dla zwolnienia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przyznawanych świadczeń należy mieć na uwadze generalną zasadę, wynikającą z art. 8 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, w myśl której przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Powyższe oznacza wykluczenie możliwości przyznawania wszystkim uprawnionym świadczeń socjalnych w jednakowej wysokości".
Podstawa prawna:
-
art. 2, art. 8 ust. 1-2 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1070),
-
art. 18 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 266; ost. zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1291),
-
art. 12 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1426; ost. zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1492),
-
§ 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 1949).