Jeśli nie będą Państwo mogli wystawić zaświadczenia ZUS Rp-7 na podstawie dokumentacji osobowej, pracownik będzie miał możliwość udowodnić podstawę wymiaru składek każdym innym dokumentem potwierdzającym osiągnięte wynagrodzenie. Nie będzie natomiast możliwe uznanie zarobków na podstawie zeznań świadków.
UZASADNIENIE
Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. mogą nabyć prawo do emerytury po ukończeniu 60 lat (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna) oraz po udowodnieniu okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. ZUS oblicza emeryturę dla tych osób według tzw. starych zasad. Zatem wysokość emerytury zależy przede wszystkim od wysokości zarobków (ściślej – od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne) osoby ubezpieczonej w wybranych latach kariery zawodowej.
Aby obliczyć emeryturę, ZUS najpierw ustala podstawę wymiaru świadczenia, która jest wypadkową uzyskanych wynagrodzeń oraz przeciętnych płac w latach wskazanych do jej ustalenia. Osoba ubiegająca się o emeryturę może wskazać zarobki z 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z ostatniego 20-lecia poprzedzającego rok zgłoszenia wniosku albo z 20 dowolnie wybranych lat kalendarzowych.
Zarobki uzyskane w latach wskazanych do ustalenia podstawy wymiaru emerytury wnioskodawca musi udowodnić w sposób określony przepisami. Dotyczy to przede wszystkim okresu sprzed 1 stycznia 1999 r., ponieważ ZUS tylko w nielicznych przypadkach posiada dane dotyczące wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne sprzed tego dnia.
Podstawowym dokumentem potwierdzającym wysokość osiągniętych przez pracownika zarobków wliczanych do podstawy wymiaru emerytury jest zaświadczenie zakładu pracy wystawione na druku ZUS Rp-7. Pracodawca potwierdza w nim dane dotyczące okresu, za jaki został wypłacony przychód, a także jego wysokość w rozbiciu na poszczególne lata oraz na składniki wynagrodzenia.
Na równi z zaświadczeniem ZUS Rp-7 należy traktować wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej, pod warunkiem że zawierają informacje o dacie rozpoczęcia i zakończenia pracy, jej rodzaju, kwocie wynagrodzenia oraz roku, w którym zostało osiągnięte.
Wyjątek od ogólnych zasad poświadczania zarobków do celów uzyskania emerytury został przewidziany dla osób poszkodowanych w wyniku tegorocznej powodzi. W przypadku zniszczenia na skutek powodzi dokumentów niezbędnych do ustalenia świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych lub zaopatrzenia emerytalnego przyjmuje się (art. 9 ustawy „powodziowej”):
- wszelkie dokumenty oraz zeznania świadków pozwalające na udowodnienie okresów zatrudnienia (ubezpieczenia) oraz czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, macierzyństwa lub sprawowania opieki,
- wszelkie dokumenty pozwalające na udowodnienie wysokości ich podstawy wymiaru.
Dotyczy to przede wszystkim osób, których dokumenty potwierdzające staż i zarobki (np. świadectwa pracy, zaświadczenia ZUS Rp-7, legitymacje ubezpieczeniowe) uległy zniszczeniu na skutek powodzi. Cytowany przepis ustawy „powodziowej” może mieć również zastosowanie wtedy, gdy u pracodawcy zniszczeniu uległa dokumentacja osobowa lub płacowa pozwalająca na wystawienie dokumentów potrzebnych do ustalenia emerytury lub renty.
Przepisy emerytalne zobowiązują pracodawców do wystawiania zaświadczeń o zarobkach na druku ZUS Rp-7 na podstawie posiadanej dokumentacji płacowej (np. list płac, kart wynagrodzeń, list płatniczych zasiłków z ubezpieczenia społecznego). Jeśli jednak taka dokumentacja z różnych względów (np. w wyniku powodzi) nie zachowała się u pracodawcy, w ograniczonym zakresie ma on prawo posłużyć się dokumentacją osobową pracownika. Może to być np. umowa o pracę, pisma o powołaniu, mianowaniu lub inne dokumenty określające wynagrodzenie pracownika. Wystawiając zaświadczenie ZUS Rp-7 pracodawca powinien wtedy uwzględnić tylko te składniki, które przysługiwały bezwarunkowo i w stałej kwocie (np. wynagrodzenie zasadnicze, stałe dodatki). Zmienne składniki wynagrodzenia, takie jak np. premie czy nagrody kwartalne, pracodawca może wykazać w zaświadczeniu tylko wtedy, gdy dokumentacja osobowa jednoznacznie potwierdza ich wypłatę i od których zostały odprowadzone składki na ubezpieczenia społeczne.
Jeśli pracodawca nie może wystawić zaświadczenia na druku ZUS Rp-7, ponieważ w wyniku powodzi uległa zniszczeniu cała dokumentacja płacowa i osobowa pracowników, pracownik może udowodnić zarobki w postępowaniu przed ZUS za pomocą innych dokumentów. Takim dokumentem może być np. przekazany przez pracodawcę „pasek wynagrodzeń”, jak również dokumenty, z których wynika wysokość przysługującego pracownikowi wynagrodzenia.
Osoba poszkodowana przez powódź nie może natomiast udowodnić uzyskanych wynagrodzeń na podstawie zeznań świadków. Taki dowód został dopuszczony tylko w celu potwierdzenia okresów składkowych lub nieskładkowych przebytych przez osobę, której dokumentacja uległa zniszczeniu na skutek powodzi.
Podstawa prawna
- art. 9 ustawy z 24 czerwca 2010 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi z 2010 r. (Dz.U. Nr 123, poz. 835 ze zm.),
- § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. Nr 10, poz. 49 ze zm.).