PROBLEM
W okresie, z którego wynagrodzenie jest uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, pracownik w niektórych miesiącach otrzymywał premie uznaniowe. Wysokość premii jest uzależniona od oceny pracy pracownika dokonywanej przez bezpośredniego przełożonego i nie odnosi się do ścisłego okresu, np. miesięcznego czy kwartalnego. Premia jest przyznawana i wypłacana w różnych odstępach czasu, za bliżej nieokreślone okresy. Przepisy płacowe obowiązujące u pracodawcy nie zawierają postanowień o zachowaniu prawa do premii uznaniowej za okres pobierania świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zawierają jedynie zapis, z którego wynika, że za szczególnie efektywną pracę pracodawca może przyznać pracownikowi premię uznaniową. Czy kwoty wypłaconych premii uznaniowych należy uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłku?
ROZWIĄZANIE
Ponieważ przepisy płacowe obowiązujące u pracodawcy nie zawierają postanowień o zachowaniu prawa do premii za okres pobierania świadczeń w razie choroby i macierzyństwa, należy uznać, że premia uznaniowa nie jest wypłacana za okres pobierania zasiłku chorobowego i należy uwzględnić ją w podstawie wymiaru tego zasiłku. Nie wiadomo jednak, za jaki okres premia jest wypłacana, dlatego należy ją doliczyć do wynagrodzenia za miesiąc, w którym nastąpiła jej wypłata. Z uwagi na to, że przepisy płacowe nie zawierają zapisów o sposobie jej pomniejszania za okres pobierania zasiłku, premię należy uwzględnić w kwocie faktycznie wypłaconej, bez uzupełniania.
PROBLEM
We wrześniu 2012 r. pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorym dzieckiem. Podstawę wymiaru przysługującego pracownikowi zasiłku opiekuńczego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od września 2011 r. do sierpnia br. Pracownik oprócz miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego ma prawo do premii uznaniowej. Zgodnie z regulaminem wynagradzania, premia ta jest wypłacana niezależnie od okresów pobierania świadczeń w razie choroby i macierzyństwa. Zarówno przyznanie premii, jak i jej wysokość są uzależnione od efektów pracy całego zespołu pracowników. Czy premia uznaniowa nieuzależniona od indywidualnego wkładu pracy pracownika, wypłacana mu niezależnie od okresów niezdolności do pracy, podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku?
ROZWIĄZANIE
Premii uznaniowej nie należy uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku. Podstawy wymiaru zasiłków nie powinny stanowić premie uznaniowe, które nie są uzależnione bezpośrednio od indywidualnego wkładu pracy pracownika, lecz od wyników pracy grupy pracowników lub całej załogi i są wypłacane niezależnie od absencji pracownika zarówno, jeżeli wypłata jest dokonywana za okres wykonywania pracy, jak i za okres pobierania zasiłków. Jeśli w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę znajduje się zapis o możliwości przyznania premii uznaniowej za okres pobierania zasiłków, której wysokość nie jest uregulowana, lecz dowolnie ustalana przez pracodawcę, to premia ta nie powinna być wliczana do podstawy wymiaru zasiłku, bez względu na jej wysokość.
PROBLEM
Pracodawca w każdym miesiącu przyznaje pracownikom premię uznaniową w różnej wysokości, uwzględniając indywidualny wkład pracy poszczególnych pracowników. Z regulaminu wynagradzania wynika, że jeżeli niezdolność pracownika do pracy z powodu choroby trwa nie dłużej niż 10 dni kalendarzowych w danym miesiącu, premia uznaniowa przysługuje, a okres niezdolności do pracy nie jest brany pod uwagę zarówno w zakresie prawa do premii, jak i w zakresie ustalania jej wysokości. Jeżeli natomiast niezdolność do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż 10 dni kalendarzowych w danym miesiącu, premia uznaniowa nie przysługuje. Pracownik był chory w okresie od 27 września do 18 października br. Czy premia uznaniowa powinna zostać uwzględniona w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego?
ROZWIĄZANIE
W podstawie wymiaru świadczenia chorobowego, przysługującego za okres od 27 do 30 września br., nie należy uwzględniać premii uznaniowej, gdyż za wrzesień br. pracownik zachowuje do niej prawo. Natomiast w podstawie wymiaru świadczenia chorobowego, przysługującego za okres od 1 do 18 października br., należy uwzględnić premię uznaniową, ponieważ pracownik nie zachowuje do niej prawa za ten miesiąc. W podstawie wymiaru świadczeń chorobowych nie należy bowiem uwzględniać składników wynagrodzenia, które, zgodnie z regulacjami obowiązującymi u pracodawcy, wypłacane są za okres pobierania tych świadczeń.
PROBLEM
Pracodawca przyznaje pracownikom sporadycznie nagrody za wykonanie określonych czynności, takich jak np. zakończenie bilansu, usunięcie awarii, ekspresowa realizacja zamówienia. Czy tego typu nagrody należy uwzględniać w podstawie wymiaru świadczeń w razie choroby i macierzyństwa?
ROZWIĄZANIE
Nagrody za wykonanie określonych czynności mają charakter jednorazowy i są wypłacane za indywidualny wkład pracy pracownika. Podlegają zatem uwzględnieniu w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych. Generalną zasadą jest, że przy ustalaniu podstawy wymiaru tych świadczeń należy uwzględniać te składniki wynagrodzenia, od których zapłacono składkę na ubezpieczenie chorobowe, a które nie są wypłacane (gwarantowane) za okres pobierania tych świadczeń. W opisanym przypadku pracodawca przyznaje i wypłaca nagrody za ściśle określone czynności wykonywane przez pracownika w okresie świadczenia pracy. Tym samym nagroda nie jest wypłacana za okresy pobierania świadczeń chorobowych. Podczas nieobecności w pracy spowodowanej chorobą pracownik nie wykonuje bowiem czynności, za które jest przyznawana nagroda. Ponieważ nagrody są należne za wykonanie określonych czynności, bez odniesienia do ściśle określonego przedziału czasowego, należy uwzględnić je w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych przez doliczenie ich do wynagrodzenia za miesiąc, w którym zostały wypłacone.
ZWRÓĆ UWAGĘ!
Jeżeli przepisy płacowe obowiązujące u pracodawcy zawierają zapis wyłącznie o tym, że składnik wynagrodzenia jest przyznawany pracownikowi za szczególne osiągnięcia w pracy i nie zawierają zapisów określających zasady wypłaty tego składnika wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy i pobierania zasiłków, to taki składnik wynagrodzenia podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłków.
Podstawa prawna:
- art. 41 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.)