Państwa pracownik ma prawo do zasiłku opiekuńczego, mimo że posiada orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy. Orzeczenie to nie stanowi podstawy do pozbawienia pracownika prawa do ubiegania się o zasiłek opiekuńczy. Istotne jest to, aby pracownik podlegał ubezpieczeniu chorobowemu oraz był zwolniony z wykonywania pracy w związku z koniecznością zapewnienia osobistej opieki choremu dziecku.
UZASADNIENIE
Zasiłek opiekuńczy przysługuje wszystkim osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie. O zasiłek opiekuńczy może ubiegać się osoba ubezpieczona, zwolniona z wykonywania pracy w związku z koniecznością sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny. Za dzieci, na które przysługuje zasiłek opiekuńczy, tj. dzieci zdrowe do ukończenia 8 lat i dzieci chore do ukończenia 14 lat, uważa się nie tylko dzieci własne ubezpieczonego, ale również dzieci małżonka, dzieci przysposobione, a także dzieci obce przyjęte na wychowanie i utrzymanie.
Prawo do zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dzieckiem przysługuje na równych prawach matce i ojcu dziecka. Jeżeli oboje rodzice są uprawnieni do płatnego zasiłku opiekuńczego, to zasiłek ten jest wypłacany tylko jednemu z rodziców – temu, który wystąpi z wnioskiem o jego wypłatę za dany okres.
W stosunku do osoby występującej o zasiłek opiekuńczy pozostającej w zatrudnieniu (która nie przebywa na urlopie bezpłatnym, wychowawczym czy wypoczynkowym) nie ma żadnych innych ograniczeń uniemożliwiających wnioskowanie o zasiłek opiekuńczy nad chorym dzieckiem. Pracownik, który posiada orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy, ma prawo do zasiłku opiekuńczego na równi z innymi pracownikami wnioskującymi o taki zasiłek, gdyż żadne uregulowania prawne nie pozbawiają takiego pracownika prawa do zasiłku.
Warunkiem przyznania pracownikowi prawa do zasiłku opiekuńczego jest brak innych osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, mogących zapewnić opiekę dziecku lub innemu członkowi rodziny. Płatnik zasiłku uzyskuje te informacje w oświadczeniu złożonym przez ubezpieczonego we wniosku do uzyskania zasiłku opiekuńczego na druku ZUS Z-15. Mimo że niektórzy członkowie rodziny zamieszkują wspólnie z pracownikiem i prowadzą z nim wspólne gospodarstwo domowe, to jednak z różnych względów mogą nie być w stanie zapewnić prawidłowej opieki choremu dziecku lub innemu członkowi rodziny. Przy ocenie, czy domownik jest zdolny do sprawowania opieki, decyduje przede wszystkim jego wiek, stan zdrowia oraz inne okoliczności. Zatem nie uważa się za domownika mogącego zapewnić opiekę:
- osoby całkowicie niezdolnej do pracy,
- osoby chorej,
- osoby, która jest niesprawna fizycznie lub psychicznie ze względu na swój wiek,
- osoby prowadzącej gospodarstwo rolne,
- pracownika odpoczywającego po pracy na nocnej zmianie,
- osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, która nie może regulować czasu pracy dowolnie ze względu na ustalone godziny pracy,
- osoby niezobowiązanej do sprawowania opieki na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeśli odmawia ona sprawowania tej opieki.
Zatem orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy może jedynie dokumentować fakt, że członka rodziny ubezpieczonego, który został uznany za niezdolnego do pracy, nie należy traktować jak domownika, który mógłby zastąpić ubezpieczonego w sprawowaniu opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny.
Jeżeli osoba niepełnosprawna występuje jako wnioskodawca w sprawie o zasiłek opiekuńczy, po spełnieniu wszystkich warunków ma do niego prawo na ogólnych zasadach. Podejmując zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, mimo orzeczonej niepełnosprawności, pracownik zostaje bowiem objęty obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi, w tym również ubezpieczeniem chorobowym. Podleganie temu ubezpieczeniu daje mu natomiast prawo do otrzymywania świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, m.in. do zasiłku opiekuńczego.
WAŻNE!
Jeśli orzeczenie o niezdolności do pracy dotyczy ubezpieczonego ubiegającego się o zasiłek opiekuńczy, nie ma ono wpływu na prawo do zasiłku.
Pracownik przedłożył w Państwa zakładzie pracy zwolnienie lekarskie ZUS ZLA z tytułu sprawowania opieki nad chorym 10-letnim synem. Dodatkowo musi dołączyć wniosek do uzyskania zasiłku opiekuńczego sporządzony na druku ZUS Z-15. Jeżeli z informacji zawartych we wniosku będzie wynikać, że nie ma innych domowników mogących zapewnić opiekę dziecku, pracownik uzyska prawo do zasiłku opiekuńczego.
Podstawa prawna
- art. 2 ust. 6, art. 32, art. 34, art. 53, art. 55 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.),
- § 18 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznawania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 65, poz. 742 ze zm.),
- art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.).